Een aantal jaren geleden las ik een interessant artikel hier op HF over iemand die een horloge van de luchtmacht zou hebben van zijn vader. In een verwijzing naar een 12 jaar oud artikel werd het wel iets concreter (Horloge Nederlandse Luchtmacht 1950 - 1970) maar nog steeds niet echt heel duidelijk. Zoals dat dan gaat vergeet je het na een tijdje. Tot een paar weken geleden. Iemand stuurde mij een link naar een online veiling en tijdens het bladeren kwam ik ineens een paar doosjes met horloges tegen.
(Ik heb helaas alleen de tweede gekocht, heel frustrerend dat mijn maximum bod voor de eerste niet genoeg bleek)
In totaal vier vrijwel identieke horloges aangeduid met “L.S.K.” of “KLu” en daaronder respectievelijk 6B/159 en 6B/234. Dat gaan we even afpellen.
De geschiedenis van de militaire luchtvaart in Nederland begon in 1913 met 1 toestel. De Luchtvaartafdeeling, zoals de voorloper van de Koninklijke Luchtmacht heette, groeide vanaf dat moment snel. In de jaren '20 en '30 bezuinigde Nederland op de militaire luchtvaart en reorganiseerde het. De Luchtvaartafdeeling van de landmacht werd in 1938 omgedoopt tot Wapen der Militaire Luchtvaart. In deze jaren voorafgaand aan de Tweede Wereldoorlog was er een tekort aan materieel en personeel. De Duitse Luftwaffe schakelde in de meidagen van 1940 praktisch het gehele Nederlandse luchtwapen uit. Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren er enkele Nederlanders die onder Britse vlag vlogen bij de RAF, in 1943 werd het 322 Dutch Squadron RAF opgericht en was het eerste squadron van de RAF dat geheel uit Nederlandse militairen bestond.
L.S.K. is de afkorting voor Lucht StrijdKrachten en is direct opgericht na de Tweede Wereldoorlog in 1945, de LSK heeft bestaan tot 1953. Daarmee hebben we dan ook meteen vastgesteld dat L.S.K. gesigneerde horloges moeten zijn gemaakt tussen 1945 en 1953. Overigens heet de ronde schijf in drie delen in het midden van de wijzerplaat een roundel:
6B/159 is een specificatie van een horloge met hoge nauwkeurigheid, deze staan ook wel bekend als Mark VII horloges. Ik heb met een luchtmacht veteraan gesproken die mij bevestigde dat veel Nederlands materieel met Britse codes werd voorzien, een soort voorloper op de universele NATO codering zoals we die nu kennen.
The Vocabulary of Royal Airforce Equipment, AP1086, Book 7, Section 6B lists all Aircraft Navigation Equipment and Accessories:
Deze specificatie werd door diverse horlogemerken geproduceerd.
Dan komen we aan bij de KLu, de afkorting voor de Koninklijke Luchtmacht, deze werd opgericht in 1953 als opvolger van de LSK en bestaat tot op de dag van vandaag. Al vliegen ze nu natuurlijk met de F-35/JSF. De KLu horloges hebben een andere Britse model aanduiding namelijk 6B/234. Dit is een afgeleide van de Amerikaanse specificatie A-11, en ook wel bekend als de Mark VIII. Ook dit horloge werd door diverse merken geproduceerd. Ik ga er zelf vanuit dat deze horloges vanaf 1953 werden gebruikt en waarschijnlijk tot het einde van de vijftiger jaren. De veteraan die ik zojuist benoemde is begonnen bij de luchtmacht aan het begin van de jaren zestig en hij had ze zelf nog nooit gezien.
En dan komen we uit bij het exemplaar dat ik dus heb aangeschaft. Hij glas was in een redelijk gehavende toestand met flinke krassen.
Het uurwerk lijkt een AS1255 te zijn.
Na wat serieus schuur en poetswerk van het glas en een bandje ziet dat dan er dan zo uit.
Ik hoop dat ik hiermee de geschiedenis van deze bijzondere horloges iets beter heb gedocumenteerd en ik hoop dat dit er toe gaat leiden dat er nog meer exemplaren boven water komen…
Dankjewel voor het delen.
