Het horlogemerk Mauthe is onlosmakelijk verbonden met het automerk Volkswagen:
Sinds WO2 ontvangen VW-rijders met schade- en grote reparaties-vrij 100.000 kilometer op de teller van hun Kever een eerbetoon van hun dealer in de vorm van een speld; een oorkonde; 2 schildjes; èn, een gegraveerd verguld horloge !
Het 100.000 kilometer eerbetoon was overigens geen exclusieve Volkswagen aangelegenheid, maar VW was bij mijn weten de enige met een 100.000 kilometer-horloge…
deze NA splitst zich voor de overzichtelijkheid in 3 delen:
Als eerste het 100.000 km-eerbetoon door Volkswagen.
Als tweede het merk Mauthe.
Tenslotte mijn bijzondere (?) NA.
- Het VW 100.000 km eerbetoon
Wie met z’n Kever 100.000 kilometer reed werd door Volkswagen in het zonnetje gezet.
In de beginperiode, na WO2, eind jaren '40, kreeg de gelukkige een brief van zijn dealer en hij ontving een horloge.
De eerste exemplaren hadden nog geen inscriptie op het deksel en het waren willekeurige horlogemerken.
Al snel werd de procedure uniform met voor een ieder dezelfde oorkonde, schildjes èn horloge.
De uitgereikte horloges bleven overigens wel van verschillende merken maar hadden als kenmerk het logo met lauwerkrans en 100.000 km tekst op het deksel.
Meestal hadden de horloges een zwarte wijzerplaat met arabische of romeinse uurmarkers en een vergulde kast met een zwarte, bruine en soms een vergulde Fixoflex band.
De merken waren Mauthe; Laco en in mindere mate Junghans; Porta en Comet.
- Mauthe GMBH
De firma Friedrich Mauthe GMBH is in 1844 opgericht in Schwenningen.
Het bedrijf maakte klokken en rond 1900 produceerde het bedrijf inhouse wekkers; wandklokken; staande klokken; bureauklokken; enzovoorts.
Er werken dan zo’n 1100 mensen.
Het bedrijf overleeft de na-oorlogse (WO 1) crisis en het registreert in 1925 een nieuw logo: een naar rechts kijkende adelaar met in zijn klauwen de letters F; M en S. Friedrich Mauthe, Schwenningen.
In 1930 telt het bedrijf 2000 werknemers en maakt het 45000 klokken per week, waarvan ca. 60% voor de export, met name naar Engeland.
Vanaf 1933 krijgt de firma Mauthe problemen met de machthebbers van het Derde Rijk: het Mauthe-logo vertoont grote gelijkenis met de NSDAP-adelaar, hoewel, eerder andersom.
Er volgen diverse sommaties en rechtszaken, maar Mauthe geeft niet toe en behoudt het logo.
In het midden van de jaren '30 begint Mauthe met de ontwikkeling van polshorloges, met name voor de Wehrmacht.
In 1946 start de productie van consumentenhorloges. Het bedrijf krijgt grote naamsbekendheid als Mauthe 100.000 kilometer-horloges gaat maken voor Volkswagen.
Mauthe maakt polshorloges met inhouse calibers. De horloges onderscheiden zich ook door toepassing van Contrachoc en Super Contrachoc schokbescherming.
In 1970 begint de quartz-crisis en in 1975 gaat Mauthe failliet…
Maar… 40 jaar later, in 2011, maakt Bernd Mauthe een ‘doorstart’ en Mauthe produceert opnieuw klokken, geen polshorloges.
- Het caliber van de NA
Mauthe maakte 2 ronde calibers handopwinder met centrale secondewijzer. De calibers 610 en 612.
Caliber 610 heeft 19 jewels, 44 uur gangreserve en 18000 bph met Contrachoc.
Caliber 612 heeft 17 juwels, 44 uur gangreserve en 18000 bph met Super Contrachoc.
Er zijn een aantal varianten, de 612; 612 D (date); 612-1; 612-F en de 612-1D (date)
Caliber 610
Caliber 612
Maar nu, de mijne, de NA:
Voorkant
Caliber 612X
Deksel
Het kleine VW-logo kan betekenen dat het geen 100.000 km horloge is, maar voor een jubileum was ofzo.
De verkoper denkt dat het mogelijk om een prototype gaat, een eerste uitvoering van het 100.000 km horloge, wat óók de afwijkende gravure kan verklaren.
Dit zou kunnen, we zullen het nooit weten.
Maar, er is iets anders aan de hand, namelijk met het caliber !
Op de dial staat 19 rubis (jewels), wat een caliber 610 suggereert.
Maar, er zit een caliber 612 in, en die heeft normaal gesproken 17 juwels.
Nu nogmaals de foto’s, met de NA erbij. Ik noem dit caliber maar even 612X.
Wat zie je ?
-De 612 brug a. heeft een gegraveerde tekst, de 612X niet.
Zou er een, ongegraveerde, 610 brug geplaatst zijn?
Nee, het is echt een ongegraveerde 612 brug. Dit is te zien aan schroefgat d. wat zowel de 612 als de 612X heeft.
De 610 brug heeft dit schroefgat d. niet.
-Op de punt van de brug heeft de 612 een langwerpig koperkleurig plaatje c. met 1 jewel en 1 schroef.
De 612X heeft een schijf c. met 3 jewels en in het midden een schroef.
De 610 heeft deze schijf ook.
Er zijn 3 mogelijkheden:
- De 612X is een uniek prototype.
- De 612X is een onbekende 612 variant.
- Het is een mod, danwel een frankenwatch.
-De 612X is wel een 612, en geen 610. Dit is te zien aan tandwiel b. wat de 612 heeft en de 612X ook, maar wat bij de 610 ontbreekt.
-Ik dacht even dat er een 612 in zat met een 610 brug, maar dit is uitgesloten wegens schroefgat d.
-Een 612 brug met een caliber 610 schijfje c. is ook geen optie in verband met de ontbrekende gravering.
Omdat er een dial in zit met 19 jewel-tekst terwijl een gewone 612 17 jewels heeft, moet bij een aanstaande service het aantal jewels maar geteld worden.
Alleen zo is denk ik, leek zijnde, te controleren of de tekst klopt en of het om een 19 jewel caliber 612-variant gaat…
Terwijl ik dit schrijf stel ik me toch de vraag of het nou raar is, dit soort horlogerie.
Super inzoomen op het loopwerk van een horloge van een verloren merk van bijna 70 jaar oud.
En hier dan een verslag van op een forum zetten, dat door een aantal personen ook nog echt gelezen wordt.
Ik hoop ook nog eens dat er iemand meeleest die eventjes vertelt hoe het allemaal echt zit.
Via de Volkswagen Kever en klantenbinding naar dit horloge, naar de geschiedenis van deze fabrikant en als toegift nog even de diepte in, inzoomen op antieke Duitse inhouse calibers.
Ik vind dit leuk en als je tot hier gekomen bent, jij ook!
En dan nog, ook zonder het hele bovenstaande NA-verhaal, ik vind de NA gewoon mooi.
Ik wist niet dat ze bestaan, deze herkenbare VW-horloges, maar nu wel en misschien is deze NA er zelfs een!
Bedankt voor het lezen.
