Tot gisteren had ik deze Excelsior Park her-uitgave in huis:
Maar vandaag heb ik een Hanhart om. Zo veel vragen… Waarom heb je dat gedaan? Wie is de king of cool? Wat was z’n favoriete horloge? Waar hebben we het over?
Eén reden dat ik gewisseld ben is omdat het een lang gekoesterde wens was om eens een Hanhart 417 ES te proberen. Uweetwel, het horloge wat Steve McQueen (niet de Britse regisseur) graag mocht dragen. Maar de andere reden om te wisselen is het feit dat ik al een beste bult horloges met witte/beige wijzerplaten had, de Santos, de GS, Junghans, en de Serica.
Even een muziekje voor de sfeer:
Nu heeft Hanhart in mijn wereld Steve McQueen niet nodig om cool te zijn. Het is een merk met een markante geschiedenis en een zeer specfieke vorm- en ontwerp-taal. Hanhart werd in 1882 in Zwitserland opgericht door ome Johann Hanhart, maar verhuisde al snel naar Schwenningen in Zuid-Duitsland. Ze zijn nog steeds in de buurt gevestigd, zo’n 30km verderop in Gütenbach, wat grappig genoeg een mooi driehoekje vormt met het 40km verderop gelegen Junghans, in Schramberg, allemaal even ten oosten van Freiburg.
In de jaren 20 komt de zoon van Johann in het bedrijf werken. Wilhelm Julius, Willy voor vrienden, is sportliefhebber en is vanaf het begin nauw betrokken bij de ontwikkeling van stopwatches, en ook van de single pusher chronograaf die Hanhart vanaf 1938 produceert.
What’s in a name? Willy Breitling was sinds 1932 aan de leiding bij Breitling, en er zijn veel parallelen tussen die twee bedrijven. In 1934 vond die namelijk de dual pusher chronograaf uit, maar Hanhart was in 1938 nog met de monopusher in de weer op horlogegebied. Ze haddden al wel een split second stopwatch in het assortiment, maar nog een monopusher horloge.
Dat veranderde toen ze in 1939 de TachyTele uitbrachten. Tijdens de oorlogsjaren maakte Hanhart timing apparaten en ander materieel voor de Luftwaffe en de Kriegsmarine, en deze chronograaf was daar een onderdeel van. Hier zie je de typische Hanhart styling dan ook al ontstaan: Cathedral wijzers voor de uren, coin edge bezel met rode stip, en een rode pusher.
De oorlog zorgde voor een onderbreking in de productie van horloges bij Hanhart, maar in de jaren 50 waren ze weer hard aan de weg aan het timmeren. Zo maakten ze chronografen voor Franse militairen, en kwam daar in 1953 dan uiteindelijk de Flieger chronograaf bij die voor de pas opgerichte Bundeswehr gemaakt werd. Dit was de eerste 417, destijds in een verchroomde koperen kast en in EdelStahl verkrijgbaar.
Deze horloges hadden vanaf 1957 een in-house flyback chronograaf. Dit betekent dat het mechanisme zich naar 12 re-set zonder dat je de bovenste knop een tweede maal in hoeft te drukken, waarbij het automatisch door loopt. Om het horloge gewoon te re-setten tot stilstand kun je de bovenste pusher drukken, waarna de onderste een “normale” re-set doet. Dit kun je in deze video nader bekijken:
Wonder boven wonder overleefde Hanhart de introductie van quartz horloges, en vanaf 2009 zijn ze weer hard aan de weg aan het timmmeren met de introductie van de moderne Primus collectie, en sinds 2011 de her-uitgave van de Pioneer horloges. Ik heb Hanhart al sinds 2015 op de radar, maar de groottte van de chronografen hield me tegen. Deze waren allemaal 42mm en torenhoog.
In 2020 werd de 417ES opnieuw uitgebracht, maar helaas ook weer in 42mm. Op dat moment kreeg ik al contact met Felix van Hanhart, die me op zeker moment in 2021 zei dat er een 39mm in de maak zou komen. Ik zag de Red Lion in samenwerking met TGV uitgebracht worden, toen de gewone 39mm versie, en ze waren blijkbaar niet aan te slepen. Ik kreeg er simpelweg geen te pakken.
Na veel heen en weer, zoeken, en achter het net vissen heb ik het even opgegeven, en kocht ik een Excelsior Park. Ook een prachtige klassieke chronograaf waarvan ik nu ergens al weer spijt heb dat ik 'm verkocht heb om de aanschaf van vandaag te sponsoren. Maar na negen jaar op de radar en veel om en om is dit hem dan:
De 417ES Flyback reverse panda in 39mm.
Het horloge is voorzien van een Sellita handwinder chronograaf, maar in tegenstelling tot de Cam-operated chronograaf die in de Excelsior Park zat, is dit een Column-wheel chronograaf met flyback functie. De flyback functie hebben we al besproken, maar het feit dat het een column wheel is geeft het een zachtere actuatie dan een Cam-and-lever chronograaf.
Voor meer informatie over het verschil tussen cam-and-lever versus column wheel chronografen is dit een mooie inleiding:
Goed, terug naar de Hanhart dus. Het horloge is voorzien van een bi-directionele frictie-bezel die dus niet klikt, maar traploos heen en weer verzet kan worden. De constructie is solide, en hij speelt prachtig met het licht.
De pushers zijn in dit geval niet de dressy geïntegreerde pushers zoals we die op de Excelsior Park zagen, maar pump-style pushers, met een gesigneerde kroon. Ook de kast is aanzienlijk anders, hij is steiler, waardoor het horloge optisch wat hoger lijkt dan de Excelsior Park, ook al is die laatste 0,2mm dikker.
Hanhart:
Excelsior Park:
Eerlijk is eerlijk, ik vind de pushers, kast en stepped bezel van de Excelsior Park mooier, maar de Hanhart heeft toch een zekere je ne sais quoi. Functioneel gezien is hij veelzijdiger, en eerlijk gezegd ook beter afleesbaar. Dat zit 'm deels in de über contrast-rijke wijzerplaat, maar ook in de simpele minute track, de vette en van lume voorziene wijzers, en de strakke subdials.
Ook de open lus achter op de secondewijzer vind ik erg tof, en het feit dat de normale secondewijzer heel erg anders is dan de stramme pijl die de verstreken minuten bijhoudt op 3 uur. Andere details zoals de open zes en de goeie lume maken het een leuk en funky horloge.
Dankzij een zacht metalen laag onder de bodem is het horloge 16.000 A/m anti-magnetisch (zoals het een Flieger Chrono betaamd), en het horloge is DIN 8310 conform 100m waterdicht.
De kast is verder mooi afgewerkt met gesatineerde en gepolijste oppervlakken, brede facetten op de lugs die aan de punt verdwijnen, het is echt een heel eigen gezicht.
De oorspronkelijke leren band ga ik nooit gebruiken. Prima van kwaliteit verder, maar hij is zwart en bovendien licht gevuld. Ik heb daar een hekel aan. De leren rol waar die band in zit is ook zwart, die zou je zo op een Harley kunnen gespen, dat ding. Het is echt afgrijselijk. De Excelsior Park kwam in een platte, sjieke houten doos, en eerlijk is eerlijk, daar winnen ze de wedstrijd om de beste verpakking ook mee. De band van de Excelsior Park is ook fijner, want je kunt kleur kiezen, en het is gewoon niet gevuld plat epsom leer.
Los van anti-magnetisme en de flyback functie wint de Hanhart het wel van de Excelsior Park op het gebied van lume. Die is namelijk best wel kut op de EP, terwijl Hanhart de zaken goed voor elkaar heeft. Dit gebeurt er na vijf seconden onder een keukenlamp in een schemerig washok:
Al met al ben ik zeer in m’n nopjes met het feit dat ik nu de Hanhart heb. Het is een totaal ander horloge, zonder meer, maar functioneel superieur, uiterst robuust, übercool, en met een roemruchte geschiedenis achter zich.
, mijn complimenten. Ook voor de keuze. What is not to like, bij deze flyback chrono van Hanhart. Gefeliciteerd
