Penanker horloges - Georg Roskopf en Eduard Kummer, pioniers in de Zwitserse horloge industrie

Het is tenslotte gewoon aluminium-oxide, nietwaar? Met verontreinigingen als je een kleurtje wilt. :slight_smile:

Daar valt één en ander op af te dingen. Ten eerste was Omega al met 20 andere Zwitserse fabrikanten bezig met quartz. De prototypes werden, net als de Seiko Astron, in 1969 getoond, maar ze waren in 1970 al in productie.

Hier zaten Rolex en Patek Philippe ook al bij met quartz modellen, en IWC, bijvoorbeeld. Merk op dat zelfs de Duitsers mee deden. Junghans bracht in 1970 de eerste Duitse quartz horloges onder de naam Astro-Quarz uit.

Ten tweede waren het niet zozeer de analoge quartz horloges die grote gaten in de markt bliezen, want die waren echt peperduur terwijl ze zich in de zeitgeist van de vroege jaren 70 niet echt onderscheidden.

De eerste echte klap kwam van de digitale horloges, waarvan met name de Hamilton Pulsar een enorme grote klapper maakte.

Die LED horloges waren tussen 1972 en 1977 zo populair dat ze niet aan te slepen waren. Iedereen en z’n oom begon die dingen te produceren, ook met behulp van vooruitschrijdende semi-conductor en LED technologie.

Bedrijven als National Semiconductor en Texas Instruments begaven zich op de markt, naast traditionele spelers als Hamilton en Bulova. Blijkbaar vonden grappig genoeg de Japanners de LED horloges de investering niet waard. Seiko werd gevraagd om die markt in te stappen, maar weigerde omdat “dit wel voorbij zou waaien” terwijl ze inzetten op LCD.

Texas Instruments leverde toentertijd ook aan wat tegenwoordig ETA is, overigens.

Kortom: De Verenigde Staten hadden een verschrikkelijk grote rol in de teloorgang van de traditionele Zwitserse horlogemarkt, maar ze vergisten zich in de houdbaarheid van de LED technologie, waardoor Japan in de jaren 80 de markt volledig kon domineren omdat ze op analoog en LCD hadden ingezet.

De grootste bedreiging voor de Zwitserse horloge-industrie ten tijde van het omslagpunt naar quartz, digitaal en halfgeleiders was de Zwitserse horloge-industrie zelf. Ze hadden met grote samenwerkingsverbanden een race aangeknoopt met de Japanners (waar 20 jaar ontwikkeltijd in zat), terwijl 90% van diezelfde spelers de impact van die race onderschatten.

Hoe is dat on-topic? Ach, ik denk dat de Penankers een ondergeschoven kind zijn in de horologische geschiedenis. En dat geldt ook voor veel quartz technologie.

Dat terwijl zowel het Penanker- als het quartz uurwerk de horologie democratiseerden omdat ze voor een OK prijs redelijke tot goede horloges binnen bereik van Jan Modaal brachten.

In beide gevallen vind ik het een leuk onderdeel van die geschiedenis, zie in dat kader ook het Ruhla draadje hier op het forum.

@Lexaf, sorry voor de verhandeling over non-Penakers. :slight_smile: :pray:

5 likes

Ik heb nog even verder gezocht.
De eerste vermelding van de heer Roskopf in Zwitserland is van 1883 toen hij in Bern een horlogezaak begonnen is.

vreemd genoeg had hij ook nog samen met een compagnon de vertegenwoordiging van een wasmiddel

Met betrekking tot het merk is er later nog gedoe geweest met als slot in 1920 een arrest van de Zwitserse hoogste rechtbank.
Je komt ook nog een firma Rosskopf tegen die in de horlogewereld bezig is, filiaal van een bedrijf uit Berlijn waarvan de eigenaresse Hélène Ducommun heet.
Allemaal heel ingewikkeld.

2 likes

Niet helemaal. Er was een verbod om andere soorten te maken dan voorheen. Met als gevolg dat een penanker fabrikant zoals Oris niet over mocht stappen naar steenanker.
Omgekeerd had bijvoorbeeld Omega niet over mogen stappen naar penanker (als ze dat gewild hadden :wink: )

Maar met een beetje moeite viel er wel iets van te maken, wat Oris bewezen heeft

4 likes

Zo, ik ben weer wat wijzer. Bedankt, interessant stuk!

1 like

:star_struck: Bedankt voor mooie verhaal :clap: :clap: :+1:
Groeten Iwan :motorcycle:

1 like

@Fate_Amenable_To_Change

Dank,dank, dank voor je lof! En ook voor je uitgebreide commentaar en aanvullingen.

Inmiddels is het draadje alweer een stuk verder gegroeid terwijl ik dit (wat hieronder nu staat) zat te schrijven, dus misschien hier en daar wat verdubbeling, maar dat moet het Forum kunnen hebben…

Ik ben het niet op alle punten helemaal met je eens dus ik ga daar even op reageren. Dat is het leuke van een Forum tenslotte. Ik loop in volgorde van jouw reacties door de punten die je noemt heen.

Formeel heb je gelijk. Ik heb er ook niet het groene boekje voor geraadpleegd. Maar je kunt ook stellen dat het een zgn ‘leenwoord’ is. Uit het Frans. Gevoelsmatig blijft het voor mij een niet Nederlands woord.

Mijn kennis over deze materie is gering, en ik moet toegeven dat ik deze data niet in mijn research voor dit artikel betrokken heb. Ik vind het leuk dat je deze aanvulling schrijft omdat het verhaal daar weer wat completer door wordt. Ik ben er gewoon vanuit gegaan dat het om synthetische steentjes ging, omdat al vanaf het begin van de vorige eeuw dat in ieder geval wèl zo was. De productie van gesteende horloges van voor die tijd was m.i. sowieso een buitengewoon exclusieve techniek die alleen voor de allerduurste uurwerken kon worden toegepast. Er zal in de haute horlogerie zeker gebruik gemaakt zijn van in de natuur gewonnen en geslepen stenen. Een mooi voorbeeld van zo’n toepassing kun je hier op het Forum vinden in een bijdrage van @Chillekasper, waar hij een antiek zakhorloge toont dat gesteend is met blauwe saffieren in plaats van de gebruikelijke rozerode robijntjes. Die saffieren zijn naar mijn mening absoluut van natuurlijke oorsprong.



Maar natuurlijk was het kartelvorming! Alleen deze kartelvorming kwam voort uit het (typisch Zwitserse) gedachtengoed van Zwitserland tegen de rest van de wereld. En er was geen door de overheid aangestuurde autoriteit die dat controleerde en eventueel voorkwam, want deze kartel werd d.m.v. wetgeving (het beruchte Watch Statute) mogelijk gemaakt door de overheid zelf! En dan gaat het fout. Wat elke econoom zal bevestigen is dat een kartel een slang is in die zijn eigen staart bijt https://nl.wikipedia.org/wiki/Ouroboros


M.a.w. een kartel zal uiteindelijk altijd aan zijn eigen macht ten ondergaan. Een duidelijk voorbeeld in de context van mijn verhaal is het deel over Oris. Dit bedrijf kon alleen overleven nadat ze een proces tegen de kartelmaatregelen van de Zwitserse overheid hadden gewonnen. Pas toen ze nieuwe technologie mochten toepassen werd het bedrijf weer succesvol, omdat ze een concurrentie positie konden claimen. Ebauches AG daarentegen overleefde omdat ze met hun op den duur wel degelijk verouderde penanker technologie gewoon konden doorgaan omdat ze nooit iets anders hadden gemaakt en daarin, beschermd door het Warch Statute geen concurrentie hadden. De concurrentie beperkende maatregelen werden opgeheven. Gevolg: Oris overleeft, EB legt het loodje.

De Zwitsers zijn echter behoorlijk hardleers. Want wat gebeurt er: mede als gevolg van de al even beruchte quartz crisis ontstaat er een nieuw oppermachtig concern (lees kartel) de Swatch Group! Het kartel dat gebruik van voorgeschreven calibers verplicht (ETA vs Sellita), dat levering van spare parts aan niet aangesloten bedrijven en AD’s verbiedt. Het kartel dat de verkoop van Swatch horloges alleen toestaat voor eigen winkels en speciale shop in shop vestigingen. Ik ben Nostradamus niet, maar ik voorspel dat het op redelijk korte termijn wèer instort. Als dat al niet het geval is. De Japanners maken steeds meer prachtige High End horloges en de Chinese markt overrompelt de wereld met misschien niet de kwalitatief beste, maar wel de goedkoopste en zeer bruikbare horloges.

Natuurlijk zijn er veel meer argumenten in deze discussie, zeker wanneer het de Chinese concurrentie betreft, maar daar hebben we het nu even niet over, ik ben hier, om het nog een beetje kort te houden, bewust een beetje ZwartWit.

Zoals @Janszoon al betoogde een stukje hogerop in dit draadje haal je hier misschien oorzaak en gevolg door elkaar. Het kan best zijn dat de Quartz technologie niet in het Verre Oosten is uitgevonden, maar het waren wèl de Japanners die er als eersten in de horlogewereld effectief mee van door gingen en de winst pakten. Dat was misschien niet de enige, maar wel een belangrijke oorzaak van de instorting van het door de kartelvorming verzwakte Zwitserse horloge industrie.
Je bevestigt het hier zelf in je commentaar een eindje verderop in dit draadje:

(Cursivering van mij)

De uitvinding en succesvolle introductie van de Swatch was inderdaad een reactie, en wel een hele effectieve, op de Japanse quartz horloges en als zodanig een gevolg van de quartz crisis met als effect het wonderbaarlijk herstel van de Zwitserse horlogewereld.

Dat men daarna met de Swatch Group opnieuw een kartel situatie schiep, met opnieuw een bedreiging of op zijn minst een risico voor de continuïteit van de Zwitserse horloge industrie, misschien met uitzondering van de High end sector, is op zijn minst verbazingwekkend te noemen.

Om het dan toch nog even over merken te hebben: De Firma Bulova is in het bovenstaande verhaal misschien de uitzondering: Als oorspronkelijk Amerikaanse, later voornamelijk Zwitserse horlogeproducent ging men reeds in 1962 een samenwerkingsverband aan met Citizen, waarbij beide merken bleven bestaan en hun eigen karakter behielden. Uit de vrijage werd ook nog een leuk kindje geboren: Caravelle, in eerste instantie bedoeld als budget merk voor de Amerikaanse markt.

Veel later, in 2007 werd Bulova volledig door Citizen overgenomen, maar het merk Bulova, met geheel eigen ontwikkelingen, innovaties en productie zowel in Zwitserland als in Japan, bleef bestaan. Zo kan het dus ook.

5 likes

Bibliotheek, computer en “woord” dan weer wel?

Het een is Grieks, het ander Engels, het derde Saksisch of Scandinavisch afhankelijk van je neigingen. :slight_smile: Leenwoorden bestaan nu eenmaal, zonder leenwoorden is de taal dood. Ik zit dit aan m’n bureau te schrijven, trouwens. :slight_smile:

Waar zouden we zijn zonder, nietwaar? :+1:

1 like

Ik denk niet, zie hoe die saffieren ter plaats gepresd zijn. Naturlijke stenen breken als ze zo gepresd zijn, en de kleuren zijn niet voor alle steen de zelfde, de kleur verandert van wit, rozkleurig tot dieper rood.
Zoom op een brug van de Invicta van Chillekasper

en een paar echte saffieren :

3 likes

Saffieren en robijnen zijn eigenlijk dezelfde steensoort.
Ze verschillen alleen in de onzuiverheden. In zuivere vorm is deze steensoort kleurloos zoals glas.

2 likes

Parole de Louis Breguet à l’Exposition universelle de 1867[

« Comment procurer à l’ouvrier une montre à bas prix pour lui permettre d’arriver à son atelier à l’heure réglementaire, tel était le problème. Il a été résolu par un fabricant d’horlogerie, Monsieur Roskopf de La Chaux-de-Fonds, canton de Neuchâtel en Suisse, qui a complètement réussi du point de vue du bon et du bon marché. Messieurs, le comité, appréciant le service ainsi rendu aux classes laborieuses à l’honneur de proposer de remercier Monsieur Roskopf pour sa montre du pauvre et de lui décerner une médaille d’argent »

Il semble d’après l’ouvrage “La Montre Suisse” édition de 1945 que le prix soit la médaille de bronze. Et que les termes furent la montre des prolétaires.

Vertaling onherlezen door G. translate (ik ben moe) :

Woord van Louis Breguet op de Wereldtentoonstelling van 1867
“Hoe de arbeider een goedkoop horloge kon krijgen zodat hij op tijd bij zijn werkplaats kon zijn, dat was het probleem. Het werd opgelost door een horlogemaker, de heer Roskopf uit La Chaux-de-Fonds, kanton Neuchâtel in Zwitserland, die volkomen succesvol was in termen van goed en goedkoop. Heren, de commissie, die de dienst waardeerden die aldus aan de arbeidersklasse werd bewezen ter ere van het aanbieden om de heer Roskopf te bedanken voor het horloge van zijn arme man en hem een ​​zilveren medaille toe te kennen "

Volgens het boek “La Montre Suisse”, uitgave 1945, lijkt het erop dat de prijs de bronzen medaille is. En dat de voorwaarden de wacht waren van het proletariaat.

2 likes

Een toelichting op:

Korund

Saffier en robijn zijn twee korund varianten.

Etymologie

De naam korund komt van het Sanskriete ( kuruvinda ) of Hindi ( kurand ) woord voor robijn.

Chemische eigenschappen

Samenstelling: (Al2O3), hardheid: 8 - 9 & dichtheid: 4.

2 likes

Heerlijk is dit, om zo van elkaar te leren. Dank, @Jero1, @Horlogemaker en @Brunod voor het bijspijkeren van mijn kennis op het gebied van de gemmologie!

3 likes

Ik heet horlogemakker hoor (dubbel k) :grin:

En nog wat: “saffierglas” is hetzelfde spul als de steentjes in het uurwerk en “keramische bezels” ook.

Veelzijdig spul dus en schier onuitputtelijk want de aarde bestaat er voor meerdere procenten uit.

2 likes

@Horlogemakker
Sorry!

1 like

Hoi @Lexaf,

Interessante reactie over het gebruik van technische termen en de invloed van talen. Ik denk alleen dat je een andere Freddie bedoeld. Het woord ‘vijsje’ gebruik ik niet voor schroefje.

1 like

@Freddie. Klopt! Dank voor je reactie. Kwestie van bijna dezelfde namen. Had ik even beter moeten checken. Ik bedoelde @Freddy. met een ‘y’. Die is van de vijsjes.

2 likes

Wat een leesvoer. Krijg een horloge binnen met een Ed Kummers uurwerk. :upside_down_face:

1 like

Een beetje laat maar wat een fijn leesvoer weer Lex!

Wellicht heb ik een penanker neefje van jouw bovenstaand voorbeeld in mijn bezit:

Constructie schoenpoetsdoosje maar krijg het uurwerk vervolgens niet los uit het achterdeksel om het uurwerk zelf te kunnen zien.

3 likes

Dank je @Gjgle77
Ze lijken inderdaad heel veel op elkaar. Maar wel een groot verschil: Jouw horloge gaat volgens het schoenpoets doosjes systeem in twee helften open, waarbij dan het uurwerk met de wijzerplaat in het onderste deel, een soort bakje blijft zitten. In dat geval kun je meestal door een mesje voorzichtig tussen de wijzerplaat en de rand van het bakje te zetten het uurwerk iets omhoog ‘wrikken’ zodat je het er uit kunt nemen.
Mijn Services horloge echter gaat open met een schroefdeksel, waarbij het uurwerk dus in het voorste deel blijft zitten. De opwind-as steekt dan door de zijkant van het kastje en het uurwerk kan dan alleen uitgenomen worden door het schroefje van de tirette (op de foto links onder de kroon) 1 a 2 slagen los te draaien waardoor je de opwind-as er uit kunt trekken.

3 likes

Inderdaad bij nadere inspectie een groot verschil. Had dat schroefdeksel in je originele artikel even over het hoofd gezien. De kastvorm icm wijzers kwamen me zo bekend voor!
Bedankt voor de tips! Ik heb een tijdje terug besloten dat de Waldman de collectie mag verlaten, hij krijgt al enkele jaren geen polstijd meer. Ik blijf er daarom maar mooi van af voor ik schade aanricht. Hij is nu nog zo netjes.

1 like