@JimSoul heeft het eindresultaat al laten zien in het vintage vandaag topic, maar aangezien er wel de nodige interesse was in het proces hier maar even een verslagje.
Slachtoffer is zoals gezegd een Tissot tank uit 1935 met in-house kaliber 20. Een “voor” foto ben ik zoals gewoonlijk weer vergeten te maken, dus die leen ik even van @JimSoul.
Hoewel het uurwerk niet loopt is de grootste zorg van dit horloge toch wel de staat van de verchroomde kast. Het chroom is zwaar bekrast en op grote delen volledig verdwenen; verder heeft iemand ooit een van de vaste bandpennen vervangen en daarbij dwars door de lugs heen geboord.
Verchromen kan ik niet zelf (je hebt er zwaar giftige goedjes voor nodig dus ik ga er ook niet zelf aan beginnen). Een van de doelen van het project is dan ook om ervaring te krijgen met het resultaat van het uitbesteden van het verchromen. Het belangrijkste daarbij is het voorbewerken van de kast. Ik heb daar nog geen goed resultaat van langs zien komen als je dat uitbesteedt, dus dat voorwerk ga ik in elk geval zelf doen.
We beginnen met het demonteren van de kast; rvs achterkast met het uurwerk eruit en glaasje eruit:
Aangezien een van de vaste bandpennen toch al niet meer origineel is besluiten we beide bandpennen te verwijderen en er een horloge met “normale” lugholes van te maken. “Drilled lugs” zou misschien ook een optie zijn, maar aan de vervangen pen is al te zien dat de boring half in de ronding van de lug uitkomt wat gewoon niet mooi is.
De doorgeboorde lug zal dus weer gerepareerd moeten. Zachtsoldeer is schijnbaar slecht te verchromen dus zal het hardsoldeer moeten worden. Ik boor de gaten een stukje op tot ik deze mooi kan vullen met een stuk messingdraad wat ik heb liggen.
Hardsolderen betekent wel dat je de boel serieus heet (lees roodgloeiend) moet stoken. Gevolg is wel dat de kast daar niet mooier van wordt. Het moet eerst slechter worden wil het beter worden:
Heb wel net iets te royaal gesoldeerd, de geboorde gaten zijn volledig dicht gelopen, betekent dat ik het binnenste deel weer open zal moeten boren.
Eerst maar eens het overtollige materiaal wegvijlen:
Binnenkant heeft het ook warm gehad, maar afgezien van wat verkleuring geen gekke dingen:
Dan chroomlaag eraf samen met de ergste krassen. Hierbij moet de kast z’n vorm houden en dat gaat het beste met een vlakke vijl, en niet met een poetstol o.i.d. Een avondje op de bank voor de tv lekker zitten vijlen tot het er zo uitziet:
De vorm zit er nog mooi aan, maar het is uiteraard nog erg grof, dus door naar schuurlinnen korrel 1000:
2000:
En 3000:
Lugholes opnieuw geboord:
En de finishing touch. Omdat vintage horlogekasten ook als ze nog in nette staat zijn meestal helemaal niet zo hoogglanzend zijn besluiten we de kast een korrel 3000 “brushing” te geven en niet te polijsten. Om de overgang tussen de zijkanten en voorkant wat gedefinieerder te maken doe ik dat in twee stappen; eerst de voorkant in dwarsrichting, dan voorkant afplakken en de zijkanten in langsrichting:
En klaar voor de verchromer. @JimSoul neemt het contact met Haveman verder op zich; er moet bij vermeld worden wat je wilt dat ze doen. We vermelden er dus uitdrukkelijk bij dat de kast alleen verchroomd moet worden, en verder geen geschuur, gepolijst of iets van dien aard.
PostNL zorgt helaas ook nog even voor een paar stressvolle weken door het pakketje zoek te maken, maar na veel hopen en vrezen blijkt het uiteindelijk toch bij Haveman aangekomen al zegt de track&trace nog steeds van niet
Intussen verder met het uurwerk. Binnenin huist zoals gezegd een Tissot in-house kaliber 20. Dit kaliber is een van de eerste vruchten van de samenwerking met Omega, waarmee Tissot in 1930 was samengegaan in SSIH (Société Suisse pour l’Industrie Horlogère). Tissot kaliber 20 deelt daardoor de nodige onderdelen met Omega kaliber 20(F), al ziet het er door de afkijkende brugvormen op het eerste gezicht wel anders uit. Verder schijnt de buitencontour net anders te zijn om te voorkomen dat slimme horlogemakers een Tissot kaliber in een Omega zouden droppen.
Eerst het uurwerk maar eens demonteren. Een beetje rare volgorde om met de veerton te beginnen, maar ik wilde eerst weten of er nog een blauwe veer in zat, dan kon ik gelijk een vervanger bestellen. Dat bleek niet het geval, er zat al een moderne veer in, dus die kunnen we waarschijnlijk wel hergebruiken.
Na demontage inspectie van de onderdelen. Ik had al gezien dat de balanstappen nog heel waren, maar helaas blijkt dat ze wel een flinke optater hebben gehad, ze staan beide nogal uit het lood
Dat moet dus eerst opgelost. Nieuwe balansstaf is voor dit uurwerk nog wel te koop, maar ik ga eerst een poging wagen of ze te richten zijn zonder dat ze breken. Er bestaan speciale gereedschappen voor het richten van balanstappen, maar die heb ik niet dus ik gebruik m’n gebogen pincet, en de stereomicroscoop om te kunnen zien wat ik aan het doen ben.
En dat blijkt eigenlijk een koud kunstje
Even de balans testen en dan door met schoonmaken:
De oude olie is bijzonder hardnekkig, normaal is even gauw een pennehoutje door de gaten wel voldoende, maar hier moet ik elke lagersteen en tap uitvoerig met pennehout afboenen om de versteende olie weg te krijgen. Service is al een poosje geleden blijkbaar
Na een ritje in de schoonmaakmachine klaar voor de montage. Beginnen met de raderen en raderkloof:
Bij dit uurwerk liggen het kroonrad en palrad onder de tonkloof in plaats van er bovenop. Je monteert het palrad dus op de veerton en het kroonrad en pal onderop de kloof:
Wijzerverzet- en opwindsysteem:
Anker:
En de balans. En gelijk op de timegrapher om het resultaat te bekijken. En daar is niks mis mee. Wijzerplaat omhoog wel een fractie lagere amplitude, maar nog steeds boven 270 dus dat is prima zo:
Wijzerplaat en wijzers erop:
En nu wachten op de kast. Intussen nog even het glaasje gepolijst:
Een weekje later is de kast binnen. Wat meteen opvalt is dat de korrel 3000 borsteling volledig is verdwenen. Ben er niet helemaal zeker van of dat komt omdat de chroomlaag zo dik is dik dat het helemaal glad getrokken is of dat ze tegen onze wens in toch de boel hebben zitten polijsten. In elk geval glimt de kast als een malle. Op zich geen ramp maar het contrast met de wat verweerde wijzerplaat is daardoor wel wat groter dan we voor ogen hadden
Verder krijg ik het idee dat de horlogekasten in hetzelfde bad verchromen als dingen die wat minder vetvrij zijn want ik zie wat rare zwarte vlekken hier en daar:
Die blijken gelukkig wel weg te boenen, maar blijkbaar zijn ze ergens tijdens het verchroomproces daar terecht gekomen want de chroomlaag blijkt niet volledig op de plekken waar de zwartigheid zat:
Ook op de punten van de onderste lugs is wat rommel neergeslagen met als gevolg een onvolledige chroomlaag:
We kunnen de boel voor garantie terug sturen, maar wat haal je dan allemaal weer op je hals; na rijp beraad besluiten we het zo te laten. Onder de microscoop zie je wel wat onvolkomenheden, maar met het blote oog valt het niet echt op. Ik poets de plekjes nog even op met autopolish waardoor ze nog wat minder opvallen en kunnen we verder met de montage.
Glaasje in de kast geperst en uurwerk in de achterkast:
Kastje dicht en band erop:
En klaar
Allemaal bedankt voor het kijken.
Groet, Wilko