Helaas was het geluk van betrekkelijk korte duur. Heb een heel avontuur gehad met dit horloge, en ik ben er nog niet helemaal doorheen denk ik… Ik heb wel wat vragen voor de meer ervaren herstellers:
De laatste tijd stopte het horloge soms ineens. Meestal als ik 'm niet droeg, maar soms ook dan. 's Nachts stopte 'ie vaak, dan kreeg ik 'm weer lopend door tegen het huis te tikken of -steeds vaker- even de wijzers te verzetten. Had daar geen lekker gevoel bij. Vorige week een tijdje neergelegd en bekeken wat er gebeurde, het leek dat 'ie iedere keer op dezelfde plek in een minuut (secondenwijzer op 50s) stopte. Mijn gedachte was toen: dit is vast makkelijk, vuiltje in het wiel voor de seconden o.i.d., dit kan ik. Opengemaakt, geen probleem te vinden door vuil. Maar mooi regelmatig liep 'ie ook niet. Na heel even hannessen stopte 'ie helemaal, geen beweging meer in te krijgen.Toch besloten om echt uit te zoeken wat er nou aan de hand was.
Mijn eerste verdenking was de palletfork die ik zelf gerepareerd had: Restauratie van een oude Raketa - 30 van Goedbedoeld . Dus vervangen door een ander. Maar die wou helemaal niet de goede beweging maken, blokkeerde het escapewiel, heel raar. Toen het escapewiel uit hetzelfde donorwerkje gehaald, was onderling ook geen goede combo, deed een paar slagen, skipte een paar slagen, daarna weer een paar slagen, dan weer een paar skippen. Uiteindelijk uit nog een andere donor een palletfork gehaald en dat werkte.
- Vraag 1: komt het vaker voor bij dit soort uurwerken dat palletfork en escapewiel “gematched” worden in het uurwerk? Of zouden ze 100% uitwisselbaar moeten zijn?
Nou ja, werkte… het escapement deed het weer, maar het balanswiel wou niet lekker draaien. Ik had eerder al aangegeven dat ik hier 3 “shims” in moest zetten voor 'ie het deed, maar daarbij had het balanswiel nog steeds vrij veel frictie. Na 100 keer in en uitelkaar, schoonmaken en olien van de dekstenen, voelde ik ineens best veel speling in de hoogte van de balans. Bovendien draaide 'ie alleen maar met “dial down”, andere standen stond de balans stil. Bleek dat een van de punten (balanstap? pivot?) afgebroken was. Dus de veer overgezet naar een oude balansas, eigenlijk degene die er oorspronkelijk ook in zat. Daarmee was de speling opgelost, maar draaien ho maar. Het enige wat ik nog kon bedenken was dat de balansarm niet lekker aansloot op de basisplaat, en de balansas daarom niet lekker uitlijnde (vooral omdat juist het aandraaien van de schroef de uitlijning om zeep hielp). Dus de veer en balans teruggezet in de oude balansarm, weer steentjes schoongemaakt en geolied, en met 2 shimmetjes: bingo!
Nou ja, bingo… Timing is vrij slecht:
Amplitude is goed, beat error is goed, maar hij is heel traag. Ik heb 'm nu op maximum snelheid staan, op zich werkt de regeling wel goed. Hij loopt in alle orientaties (ongeveer) zo langzaam.
- Vraag 2: wat kan hier aan de hand zijn? Heb ik teveel olie gebruikt? Bij het monteren en demonteren heb ik wel eens wat robijntjes opnieuw olie gegeven, zou dat het kunnen zijn?
Op zich heb ik het idee dat 'ie nu wel “stabiel” loopt, maar deze afwijking is niet handig. Als iemand verder kan helpen dan graag…
