Review Seiko Lord Marvel

Inleiding
De Seiko Lord Marvel is een prachtig horloge. Het is één van de eerste horloges met een uurwerk met 36.000 bph en is de directe voorloper van de legendarische Grand Seiko’s met die frequentie. En toch is de Seiko Lord Marvel niet erg bekend (er zijn er maar een paar binnen het forum). Ik heb af en toe een foto gepost en omdat @anon50762135EV zojuist die van @koekoek heeft overgenomen, heb ik een oud projectje weer leven ingeblazen om een review (die ik volgens mij ook al eens beloofd had aan @ferdinand en @koen) (af) te maken en te posten.

De relatieve onbekendheid van de Seiko Lord Marvel heeft denk ik voornamelijk te maken met het feit dat het horloge maar 10 jaar in productie is geweest en de laatste inmiddels 40 jaar geleden van de band rolde. Ook zal het komen doordat Lord Marvels anders dan de King en Grand Seiko’s met 36.000 bph bij mijn beste weten destijds alléén in Japan werden verkocht. Tot slot heeft het horloge geen in het oog springende uiterlijke kenmerken (denk 6139 Pogue, 6159 Tuna, 6106 Rally Diver of 6217 World Time) die het horloge voor de gemiddelde verzamelaar opvallend maken. In deze review wil ik jullie vertellen waarom het zo’n bijzonder horloge is en wat mijn bevindingen zijn bij het dragen ervan.

Een kleine waarschuwing is op zijn plaats: deze review bevat veel tekst. Het is dus niet bepaald geschikt voor consumptie op de telefoon.

Technisch stukje over frequenties
Allereerst een inleiding over waarom die frequentie van 36.000 bph bijzonder is. Een van de factoren die bepalend is voor de nauwkeurigheid van een horloge is de frequentie waarmee het hart van het horloge (het echappement) klopt. Dat wil niet zeggen dat horloges met een hoge frequentie per definitie meer nauwkeurig zijn dan horloges met een lagere frequentie, maar in beginsel is het wel bevorderlijk.

De frequentie wordt doorgaans gemeten door "beats per hour” (bph) of “vibrations per hour” (vph). En die bph’s kun je weer vertalen in het aantal keren dat de secondewijzer “tikt” per seconde. Er zitten 3.600 seconden in een uur. Een horloge met een frequentie van 18.000 bph tikt dus 5 keer per seconde. De secondewijzer maakt dus per seconde 5 kleine stapjes. Dus hoe hoger de frequentie, des te meer stapjes per seconde en hoe beter de tijdsmeting. Verder is een uurwerk met een hogere frequentie in theorie ook minder last van de bewegingen van je pols en dus in staat om nauwkeuriger te blijven. Hieronder heb ik de meest voorkomende frequenties op een rijtje gezet:

image

Tegenwoordig is een frequentie van 28.800 bph volstrekt normaal. Maar die zijn pas voor massaproductie ontwikkeld eind jaren 50 en tot begin jaren 70 was een frequentie van 18.000 bph eerder de norm. Het beste uurwerk van Rolex had toen een frequentie van 19.800 bph (5,5 tikken per seconde). Dat is de reden dat Seiko in die tijd aan haar King Seiko’s met een frequentie van 28.800 bph de kwalificatie “Hi-beat” op de wijzerplaat meegaf.

Korte geschiedenis ontwikkeling 36.000 bph uurwerken
In 1966 was de Girard Perregaux de eerste die een uurwerk ontwikkelde met een frequentie van 36.000 bph. In de reeds bestaande Gyromatic lijn werd het nieuwe kaliber 32A gezet. Een automatisch uurwerk met ‘hacking’ seconde. Een paar maanden later, begin 1967, was Seiko de tweede met het handopgewonden ‘non-hacking’ 5740C. Dit uurwerk werd in de reeds bestaande mid-range Lord Marvel lijn gezet. De Lord Marvel heeft dus een uniek en historisch belangrijk uurwerk met een bijzondere frequentie van 36.000 bph.

Een jaar later, in 1968, werd de eerste Hi-Beat Grand Seiko met 36.000 bph gelanceerd. Het legendarische 61GS uurwerk werd ontwikkeld uit een 6145 uurwerk met de kennis die door de Seiko Suwa fabriek was opgedaan bij de ontwikkeling van de 5740C. En “pas” in 1969 ontwikkelde Zenith de eerste automatische chronograaf met 36.000 bph, de beroemde “El Primero”. In datzelfde jaar lanceerde Seiko de Astron, het eerste quartz horloge, maar dat terzijde.

Verschillende uurwerken
De Lord Marvel is dus beroemd vanwege het 5740C uurwerk uit 1967. Maar Seiko verkocht al horloges onder de naam Lord Marvel sinds 1956. De heersende leer is dat er 3 types zijn.

Type 1
Gelanceerd in 1956. Dit was naar verluidt het eerste gehele in-house uurwerk van Seiko. Deze horloges hadden een upgrade van het uurwerk dat in de reeds bestaande Marvel lijn zat. Door er “Lord” voor te zetten probeerde Seiko duidelijk te maken dat het een mid-range horloge was, waar de aanduiding “King” (Daini fabriek) en “Grand” (Suwa fabriek) voor het hoogste segment bedoeld waren. Het uurwerk had een frequentie van 18.000 bph. De woorden Seikosha Lord Marvel staan in het uurwerk gegraveerd.

Type 2
In 1964 werd het uurwerk vervangen door de 5740A, een variant van het Grand Seiko uurwerk 5720A. Dat had een frequentie van 18.000 bph. Een chrono-variant van dit uurwerk (5718A) werd op de Olympische spelen van dat jaar in Tokyo gebruikt voor de officiële tijdwaarneming.

In 1966 kwam de eerste upgrade van dit uurwerk naar de minder vaak voorkomende frequentie van 19.800 (5740B). Deze upgrade (met een paar juwelen meer) werd dat jaar ook gebruikt voor de Grand Seiko. Dit bracht eveneens de aanpassing naar het karakteristieke tandwiel voor de afstelling met zich mee. Dit is een zeer zeldzame variant, want een jaar later kwam al de volgende aanpassing.

Type 3
In 1967 kwam het 5740C uurwerk uit. Het heeft een super hi-beat frequentie van 36.000. Ik noem het super hi-beat omdat de horloges met een frequentie van 28.800 destijds uitdrukkelijk werden geadverteerd als hi-beat. Deze uurwerken werden nog 10 jaar lang geproduceerd (tot en met 1978) waarna ook de Lord Marvel horloges uit productie werden gehaald.

Ik beperk me verder tot deze versie. Dit type uurwerk werd door Seiko overigens ook in een serie zakhorloges gezet.

Kast
De diameter van de kast is 35mm. Maar omdat de lug-to-lug 41mm is en de lugs niet klein (maar zeker ook niet dik) zijn valt het horloge helemaal niet klein uit op de pols. Zoals dat gaat hebben goede exemplaren nog steeds scherp gefacetteerde lugs maar vaker zijn die lijnen door polijsten zachter geworden. De kroon is vrij groot, maar niet opvallend. Hij windt daardoor wel heel prettig op. Er horen geen markeringen op de kroon te staan.

Het horloge was oorspronkelijk waterdicht. Tot 1970 stond er op de achterkant “water proof” (en de eerste maanden van 1967 met een zeepaardje), maar later wijzigde Seiko dat in “water resistant” (en verdween het zeepaardje). Omdat het een mid-range horloge was, leende het zich kennelijk goed als jubileum geschenk, want met enig regelmaat zie je versies Japanse tekens op de deksel. Een van de mijne is in 1977 cadeau gedaan ter gelegenheid van het 25 jarig werkjubileum van meneer Sugiyama (wiens zoon 'm verkocht had aan mijn contact).

De kast kwam in twee versies: roestvrij staal en een vergulde variant. De ene is niet zeldzamer dan de andere. Wel merk ik dat op een bekende veilingsite doorgaans iets meer geboden wordt op de vergulde versies. Die zijn wel vaker “gepimpt” in die zin dat ik niet kan geloven dat er zoveel NOS vergulde kasten zijn als dat er in die staat worden aangeboden…

Wijzerplaat
De Lord Marvel is een simpel maar klassiek en letterlijk ongecompliceerd drie-hands horloge met een centrale seconde. Het werd uitsluitend uitgegeven met zgn. dauphine wijzers met een zwarte inleg. De centrale seconde wijzer is iets fantastisch om te zien. Door de frequentie van 36.000 bph tikt die 10 keer per seconde waardoor ‘ie bijna onmerkbaar over de wijzerplat glijdt!

De wijzerplaat werd geleverd in zilverkleurig of goudkleurig en er zijn twee varianten:

  1. een mooie gladde “sunburst” wijzerplaat met opgelegde (en zwart ingelegde) ongenummerde uurmarkeringen;
  2. een prachtige “linnen” wijzerplaat met opgelegde Arabische cijfers.

Op de wijzerplaat van de pre-5740C types staat tussen 10 en 2 uur op één lijn de woorden Seiko Lord Marvel (aanvankelijk gegraveerd, maar later gedrukt). Later, en in ieder geval op de versies met het 5740C uurwerk is tussen 11 en 1 uur “Seiko” opgelegd en tussen 8 en 4 staat Lord Marvel geprint met daaronder 36000 en daaronder weer het logo van de fabriek van Seiko in Suwa, Nagano.

Uit oude online beschikbare catalogi uit die tijd blijkt dat de online relatief vaak aangeboden zwarte, rode en blauwe wijzerplaten destijds in ieder geval niet werden geleverd. Dat zijn volgens mij dus allemaal slechte redials. En er zijn ook geen versies met datum.

Banden
De bandaanzet is een lekkere vintage 19 mm. Dat maakt banden ruilen wat lastiger omdat er maar weinig (moderne) horloges zijn met die grootte en ze dus ook relatief weinig op ons forum worden aangeboden. Uit de oude catalogi blijkt dat de Lord Marvels altijd en uitsluitend op leer werden geleverd. Dat scheelt voor puristen (waaronder ik me in dit specifieke geval schaar) gedoe met het zoeken naar “de originele” stalen band. Die zijn er gewoon niet. Maar als je er een hebt, zet ‘m vooral naar een leuke stalen beads of rice: dat staat vast hartstikke leuk. Wellicht beetje spannend of de end pieces mooi passen. Ik vind 'm zelf prachtig staan op donker bruine struisvogel en zwart alligator. Maar dat ben ik… NATO? Waarom niet? Suede bandje? Staat ook leuk, hoor!

Service
Ik heb me laten vertellen dat hi-beat uurwerken meer aan slijtage onderhevig zijn dan reguliere horloges. Dat klinkt op zich wel logisch. Het uurwerk slaat 2 keer zo snel als bijvoorbeeld een Unitas 6498 of een Peseux 7001, dus de onderdelen zullen dan ook 2 keer zo snel slijten.

Maar toch kan ik me niet voorstellen dat het problematisch is. Het is niet alsof bij een gewoon uurwerk elke 5 jaar ook echt alle onderdelen vervangen moeten worden. Bovendien: het uurwerk diende als voorontwerp voor de Grand Seiko lijn en is vast goed gebouwd. En tot slot hoor ik ook niemand zich beklagen over de vreselijk grote slijtage van die “moderne” 28.800 bph uurwerken ten opzichte van de “oude” 18.000 bph. En dat is een grotere stap dan van 28.800 bph naar 36.000 bph. Dus hoewel ongetwijfeld juist, is het maar de vraag of het bezwaarlijk is.

Hoe dan ook, als ik een horloge met onbekende service geschiedenis koop, laat ik het doorgaans toch eerst even op zijn beloop. Even kijken hoe ‘ie uit zichzelf loopt. (Tenzij de wijzers natuurlijk niet goed uitgelijnd zijn :wink:) Maar daarna moet ‘ie wel voor een beurt, want het is altijd goed om iemand met verstand van zaken er naar te laten kijken. Heb ze laten bekijken door Jan Ubels en hij kon ze probleemloos servicen. Had eerder al een keer een donor gekocht voor het geval onderdelen slecht beschikbaar zouden zijn. Maar dat was volgens hem nergens voor nodig. Eén van de horloges is daarna zelfs vrij constant binnen COSC waarden gebleven.

Oordeel
De Lord Marvel is een echte dress watch. Voor sommigen misschien saai, voor anderen het absolute summum. Als je nou de hele dag op een booreiland staat, dan is het misschien niet helemaal geschikt, maar aangezien ik zeker 5 dagen in de week in pak loop, is mijn smaak zo ontwikkeld, denk ik. Persoonlijk hou ik van een klassieke uitstraling, eenvoud en functioneel design. En Seiko – niet voor niets een forum favoriet – is (ook) een meester in de perfecte afwerking daarvan.

Maar in dit geval gaat er achter die prachtige looks ook nog eens een fantastisch en historisch uurwerk verscholen: een echt inhouse uurwerk met een bijzondere frequentie van 36.000 bph. Het tweede in de wereld. En het 5740C uurwerk heeft niet alleen haar oorsprong in de Grand Seiko lijn, maar was ook nog eens instrumenteel in de ontwikkeling van de meest legendarische en nauwkeurige Grand Seiko uurwerken. En had ik al wat gezegd over die glijdende secondewijzer? Fantastisch!

En dan nog iets: anders dan vintage King en Grand Seikos zijn de Lord Marvels vooralsnog (!) niet duur. Wat gezien de afwerking, stijl en uitzonderlijke geschiedenis eigenlijk best vreemd is. De recente exposure op het forum (:wink:) en onder andere Fratello (https://www.fratellowatches.com/top-vintage-seiko-watches/) en Wornandwound (http://wornandwound.com/affordable-vintage-seiko-lord-marvel-5740-8000-lm5740-hi-beat/) heeft ervoor gezorgd dat de prijzen al iets aan het stijgen zijn, dus ik vermoed dat de geest uit de fles is.

63 likes

Dank voor het delen van dit leuke stukje geschiedenis. :+1:

Een 36.000 bph uurwerkje staat ook nog op m’n verlanglijstje. En omdat mijn favoriete merk Tissot die nooit geleverd heeft moet ik daarvoor naar een ander merk uitwijken. :sweat_smile:

Het ontwerp van de meeste 36.000 bph Seiko’s spreekt me dan weer niet zo aan. (inderdaad, ik vind ze wat saai) dus het zal waarschijnlijk toch wel een ander merk worden.

2 likes

Leuke review! :+1: Het exemplaar met de cijfers op de dial is ook erg mooi.

Even wat kleine aanvullingen

De GS werd destijds ook alleen in Japan verkocht volgens mij :thinking:. Er waren wel een paar niet JDM modellen van de King Seiko’s.

Het zeepaard werd alleen in de eerste maanden gebruikt. Ergens in mid 67 werden deze uitgefasseerd. Daarna werd de horse shoe caseback gebruikt. Er zijn dus ook “proof” horse shoe casebacks. Volgens mij gebeurde de overgang naar proof wat later dan 68, dat gebeurde rond 1970.

Apart, mijn observaties zijn wat anders. Vaak slijt de goldplating en daardoor zijn de prijzen lager vaak.

Wel al heel veel gestegen de afgelopen tijd. Veel modellen zijn echt een stuk, misschien wel 2 keer duurder geworden dan een paar jaar geleden. Valt vooral tegen hoeveel je voor de echte kwaliteit moet betalen zoals een geheel gave wijzerplaat.

5 likes

Dank voor je opmerkingen. Als je het niet erg vindt verwerkt ik er 1 (die over waterproof) in de tekst.

Dat is zeker zo. En ik had moeten zeggen: voor een goed exemplaar. Die afgesleten versies gaan inderdaad voor minder dan de stalen versies.

2 likes

Tuurlijk, geen probleem.

Er is ook een duidelijk verschil wat wijzerplaten betrefd. De stick indices dials gaan voor veel meer vaak.

3 likes

Bedankt! Erg interessant en fijn om te lezen :+1:t2::+1:t2::+1:t2:

1 like

Deze is replated…graag jullie mening daarover @koekoek en @Eezy :face_with_monocle:

s-l500 (50)
s-l500 (48)
s-l500 (49)
s-l500 (47)

Prachtige review trouwens @Eezy :ok_hand::smiley:

6 likes

Replated en een redail, vermoed ik. Door de hervergulding lijken in dit geval de scherpe lijnen van de kast praktisch verdwenen,maar kan aan de foto’s liggen. Voor wat betreft het in oude staat herstellen van horloges; tsja, luister, dat moet je helemaal zelf weten. Als @septentrio het voor het zeggen zou hebben, zou het in het beste geval verboden zijn. Ik ben het een beetje met hem eens. Een krasje hier en daar en versleten “plating” geven een horloge in mijn ogen juist karakter. Als er echte beschadigingen zijn, dan denk ik daar anders over. Ligt er verder erg aan hoe het verkocht wordt. Als NOS of praktisch ongedragen? Dan was ik er wel klaar mee.

1 like

Dank je! Was leuk om te schrijven. Iemand klaagde laatst dat er minder van dit soort posts waren en toen dacht ik: dat is makkelijk op te lossen. Gewoon doen…

5 likes

Nee deze Seiko doet mij niets. Vind hem saai en totaal niet eruit springen. Dan heeft Seiko toch vele mooiere modellen gemaakt vind ik.

Ieder zijn ding he.

Oh dat zie ik niet hier maar zou kunnen :astonished: …ik ben het eens met je verhaal over krasje hier en daar…ik heb het ook liever origineel en dan maar met een krasje ofzo…Ik was gewoon benieuwd naar deze, ik zou hem ook liever in rvs hebben dan in goudkleur… :blush:

1 like

Fantastisch verhaal :ok_hand::ok_hand::ok_hand::ok_hand::ok_hand::ok_hand::ok_hand:
Mooie techniek, die high beat uurwerkjes. Ben benieuwd hoe de wijzer in het echt over de wijzerplaat glijd. Of dit optisch vergelijkbaar is met de Bulova Accutron (?).
De uurmarkingen vind ik ook erg mooi :+1:

1 like

Dank je wel. :blush:

Meen me te herinneren dat je in de buurt woont. We kunnen wel een keertje afspreken.

1 like

Gaaf, leuk om te lezen. Daarnaast ook erg leuke horloges die Lord Marvels!

1 like

Mooi hoor. Staat bij mij ook nog op de lijst.

1 like

Mijn beste,

Zó zó!! Je bent niet over één nacht ijs gegaan!!
Mijn complimenten dan ook voor dit gezaghebbende review!!

Orologio Signaturis Temporis :wink:

2 likes

:+1:

1 like

Gewoon op mijn mobiel gelezen hoor (in de trein onderweg naar huis). Leuk om te lezen en te weten. Zelf ben ik erg gecharmeerd van dit soort rustige Seikos. Komt waarschijnlijk omdat mijn voorkeur bij vintage ligt.

3 likes

Prachtige review, met Seiko is het net als met japanse auto’s, ze worden beticht van te weinig status tov de europese merken, maar wat zijn ze goed!!
Daar kan geen europees merk aan tippen…

2 likes

Ik wist niet dat jij ook een Seiko fan was.

3 likes