Rondom de feestdagen denk ik meer dan gebruikelijk aan de etiquette. Ik was er al eens fijntjes op gewezen dat na haast drie jaar op het forum er nog geen topic door mij werd aangemaakt. Dat terwijl er toch al meer dan 1,000 posts werden opgetekend. Bovendien heb ik bemerkt dat ik zelf de meeste voorstelrondes toch even vlug doorneem. Goed, vervolgens verdwijnen de meesten, voorgesteld en al, naar de krochten van het forum. De degens worden over het algemeen tussen breed bekende en zeer aanwezige (lees: productieve) pseudoniemen gekruisd. Daarbij voelt het dan, zelfs in het heetst van de pennenstrijd, altijd geruststellend als hier en daar een vriendelijk klinkende voornaam wordt genoemd.
Na gezonde terughoudendheid over, de vaak al niet moeilijk te achterhalen, persoonsgegevens online, blijkt dat ook ik eenvoudigweg reeds een voornaam in mijn profiel heb staan. Dus ik kan me hier zonder schromen als ‘Benjamin’ voorstellen. In het begin van mijn lidmaatschap bevond ik me ver buiten Nederlands taalgebied en was ik meer actief op internationale platformen. Dat is sinds ik in Brussel ben neergestreken omgeslagen.
Zoals bij zovelen zat een interesse in horloges er al vroeg in. De door de buurman gedoneerde National Geographic magazines doorbladerend, kwam ik als kleine jongen al regelmatig complex en indrukwekkend ogende Breitlings tegen. Dankzij mijn opa, die het kloklezen kennelijk hoog in het vaandel droeg, droeg ik ergens midden-basisschool een horloge. Dat totaal afgedragen merkloze(?) horloge – volgens mijn herinnering kwam dat uit een vitrinekastje van een supermarkt of drogisterij – zwerft ondanks mijn omzwervingen nog altijd ergens hier thuis rond. Nog nooit heb ik een horloge van de hand gedaan, maar dat is wel een positie die ik actief aan het heroverwegen ben. Ik stond er zelf op dat dit een goudkleurige tank was (ongetwijfeld geïndoctrineerd door vigente klassieke normen uit mijn omgeving, en omdat mijn klasgenootjes vast weinig kaas gegeten hadden van Romeinse cijfers). Mijn vader draagt nu weleens een echte Cartier tank (hij wel!), maar voor mij is dat tot nog toe de enige geweest.
Toen ergens halverwege middelbare school bleek dat mijn interesse voor horloges nog niet was geweken, streek mijn opa zich nogmaals over het hart. Immers, mijn oude horloge was in mijn kindertijd vrijwel nooit van mijn pols geweken en naast een reeds vervangen glaasje had de kast zichtbaar veel te verduren gekregen. Ik kan me nog herinneren dat na wat avontuurlijk gerouwdouw in het grasveld naast de basisschool er een heuse zoekactie op poten moest worden gezet om mijn horloge terug te vinden. Kennelijk had een veerstaaf het begeven. De schrik zat er daarna wel in! Desondanks, voelde ik me als tiener wijs en chique genoeg dat ik graag een serieuzer horloge wilde en dan met name een automatische uurwerk. Dat was in mijn ogen een zeer vernuftig kunststukje, zelfs al interesseerde het mechaniek erachter me niet op een dieper niveau. Toen al kon ik moeilijk begrijpen waarom men dat zo graag had willen vervangen door doodgewone batterijtjes. (Inmiddels is mijn kennis over en begrip voor beide kampen wat gegroeid.) Ik zat op ’t gymnasium, dus de klassieken zaten er nog goed in. Rechthoekigheid was echter uit de gratie. Ik hoor mijn vader op de achtergrond nog wat mompelen over ‘wittebrood’, maar dat was natuurlijk geen haalbare (of wenselijke) kaart. Ik meen dat Maurice Lacroix even een optie leek, totdat ik het beter geprijsde, klassiek gestijlde Frederique Constant tegenkwam. Zilveren plaat, zwarte Romeinse cijfers, dit keer met datum, zodat het extra functioneel zou zijn nu dat ik een eigen verantwoordelijkheid had over mijn planning, vergulde kast, en een zichtbaar uurwerk. Ik voelde me het heertje, ondanks dat ik geloof dat ik de enige was onder mijn leeftijdsgenoten.
Zo bleef het eigenlijk heel lang. Als student werd er door mijn beste vriend een zaadje geplant met betrekking tot de ontwerpen van Max Bill. Die dingen leken behoorlijk duur. In mijn beleving moesten horloges aan traditionele verwachtingen als juweel met functie voldoen en Bauhaus daagde me uit beter na te denken over wat dat kan betekenen. Een vergulde versie met datum paste daar misschien nog wel in. Dat gezegd, Junghans voelde op dat moment eenvoudigweg buiten bereik en onnoodzakelijk. Zodoende heeft het nog enkele jaren gekost (totdat ik een salaris verdiende) voordat ik mijn slag sloeg. Op dat moment was echter mijn gevoel voor wat van belang is in stijl en ontwerp veranderd en was ik me ervan bewust dat ik derhalve begon met diversifiëren.
Het werd een stalen automatische Max Bill met minimalistische datumloze wijzerplaat. Max Bill had immers zelf geen data op zijn horloges bedacht. Een vergulde kast had ik al en is onderhevig aan slijtage. Bovendien voelde dat niet langer authentiek. Arabische cijfers kwamen nog wat te informeel over en bovendien heeft toch niemand cijfers nodig? Een automatisch uurwerk bleef van belang vanwege de menselijke magie die deze wonderlijke machines voor mij uitdragen. Er kon met korting worden gekocht, maar nu was plots wel de kogel door de kerk. Kennelijk kon ik zelf horloges kopen en de besluitvorming rondom de Max Bill had me op het spoor gezet van andere, meer betaalbare doch gewaardeerde, merken en ontwerpen. Dit kon niet lang goed gaan.
De eerstvolgende aankoop was van een zuiver praktische aard. Ik wilde graag een horloge dragen op reis en werkend in het veld in ontwikkelende economieën. Dat moest dus iets uitgesproken goedkoops, functioneels, robuusts en iets dat eigenlijk altijd wel werkt zijn. Maar niet al te lelijk! Ik kwam uit op een Citizen Chandler met zwarte wijzerplaat en day-date. Zeer betaalbaar, op zonne-energie, water afstotend tot 100m, met een sportief veldhorlogeontwerp dat online toch door enkele kenners wordt geprezen. Het is niet verfijnd, maar viel al met al niet tegen. Ik hoefde me tussen rotsen en stenen of grijpgrage handen niet al teveel zorgen te maken en het valt minder op dan de geklede alternatieven op mijn nachtkastje. Wederom had deze gerichte zoektocht me ook in totaal andere klassen nieuwe dingen leren kennen en mijn kennis vergroot. Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Dankzij onder andere Hodinkee’s ‘value proposition’ opende ik de jacht naar een Stowa Partitio, hoewel ik het liever elegant wit hield. Ik begon langzaamaan eraan toe te geven dat ik deze interesse ook kon omarmen als een verrijking van het leven. Ik begon meer te lezen, meer te zoeken, en meer te ontdekken.
De Stowa kwam er (dit keer als handopwinder, vanwege het lichtgebruikte exemplaar dat ik op de kop kon tikken) en zo-ook mijn bewustwording van de alternatieven geboden door microbrands. Een vlugge carrière met goede salarissen ligt niet in het verschiet, dus microbrands openen de mogelijkheid om op een minder ongemakkelijk niveau toch mee te spelen. Ik heb ook vintage overwogen, maar het was mij al lang een breed duidelijk dat ik geen sleutelaar ben, noch graag extra risico’s loop bij wat uiteindelijk luxueuze aankopen zijn. Uiteindelijk geniet ik vooral van authentiek voelende ontwerpen. Het spoor volgende kwam ik ook op fora terecht, maar me aansluiten kostte nog de overreding van verdere aankopen. Het is een soort definitieve ‘coming out’ als verzamelaar.
In de afgelopen, pak ‘m beet, vijf jaar is er vooral dankzij de microbrands echt een collectie ontstaan. Op die tocht heb ik veel geleerd en mede daarom meen ik nu dan ook beter te kunnen bepalen welke aankopen noodzakelijk bleken als leerschool, maar uiteindelijk niet mijn volle liefde zullen krijgen.
Op het forum heb ik vast al weleens laten vallen dat, hoewel ik eigenlijk alles op afstand koop, ik het betreur dat het moeilijk is horloges in persoon te proberen. Dat geldt in het bijzonder voor microbrands, maar niet alleen voor microbrands. Daarom heb ik aankopen gedaan waarvan ik weet dat die onder andere het doel dienden iets te kunnen proberen. Ik vind het niet heel logisch om iets te proberen dat je toch niet kunt betalen, of een ontwerp dat je niet echt interesseert, puur omdat de maten misschien in de buurt komen. Ik heb een hekel aan dingen kopen die ik niet oprecht denk voor het leven te willen hebben, maar er zitten grenzen aan de uitvoering van die filosofie. De hoeveelheid begint ongemakkelijk te voelen en ik heb soms oprecht moeite om enthousiasme voor een ontwerp (in samenspel met een goede deal) effectief te onderscheiden van gedegen en voortdurende plezier in het dragen. Ik bewandel best een gefocust pad dat helpt bij menige eerste schifting, maar vind uiteindelijk heel gevarieerde dingen mooi. Er zit ook een beperking aan het plezier dat ik haal uit alleen maar het bekijken van bezit.
Voor wie nu nog leest: dit was eigenlijk niet het verhaal dat ik wilde schrijven en het voelt nog niet af. Ik had tevoren bedacht mijn eerste microbrand en mijn laatste aankoop te introduceren. Misschien komt er binnenkort dus nog een vervolg.
