Ok… CNC in de notendop… ik zal proberen het in “jip en janneke-taal” uit te leggen… ik zit immers 21 jaar in het vak, waarvan 15 jaar met CNC machines…
zoals je begrijpt wordt elk werkstuk bepaald door zijn afmetingen, je kunt er dus een “coordinatensysteem” op leggen, zoals je bij Wiskunde ooit hebt geleerd…
het Nulpunt leg je dan op een zo handig mogelijk punt, en vanuit dat nulpunt kun je alle punten op je werkstuk als coordinaten aflezen…
alsof je een technische tekening op ruitjespapier afdrukt zeg maar…
je kunt de CNC machine automatisch langs al die punten sturen, en dan zo dat je de vorm krijgt die je wilt hebben…
Feitelijk kent een CNC machine 2 soorten bewegingen… Rechte lijnen en Cirkels…
Ellipsen?.. nee… kent ie niet… die zul je moeten “interpoleren” met kleine cirkelboogjes…
Maar… gelukkig bestaat er Software, die je Tekening kan “lezen” en dan je freesbewegingen kan programmeren voor je… dat is dus CAM software… (Computer Aided Manufacturing"… zelf gebruik ik daar CamBam voor, een eenvoudig maar zeer krachtig programma…
de rode lijnen zijn de contouren van de kast… de lichtgroene lijnen zijn de door de software gegenereerde freesbewegingen
links boven staan de bewerkingen , en daaronder de instellingen per bewerking… ik stel hier in met welke snelheid, en hoe diep per keer
Bij de wat lastiger contouren doe ik het dus zo…
als het een recht-toe-recht-aan vorm is… dan programmeer ik het ook wel gewoon aan de machine… in Kladblok… die machinecode is, als je eenmaal de beginselen kent, vrij eenvoudig te schrijven… en als ik een bepaalde vorm meerdere keren op steeds grotere diepte moet aflopen, dan programmeer ik gewoon een eenvoudige “lus” mee in het programma… die tot een bepaalde diepte de contour blijft aflopen…
de schuine kant is ook zo’n handgeschreven progje…hij staat een paar posts terug… Ik begin op een bepaalde hoek: 0° en ik blijf in een lus hangen zolang de hoek kleiner is dan 360°, in het stukje dat wordt aangeroepen vanuit de lus, loopt de frees schuin naar beneden, onder de actuele hoek…
Maargoed… programmeren is 1… dan moet het ding ook nog bewerkt worden… en dan moet de machine wel heel precies weten wáár het onderdeel zich bevindt… dat is het inmeten… je kunt een CNC machine ook handmatig bedienen, en dat doe je bij het inmeten… je zet de machine op een positie tenopzichte van het werkstuk, waarvan je de coordinaten weet… het makkelijkste punt bij een horlogekast is, het middelpunt van de opening voor het kaliber…
Dit moet wel zeer precies gebeuren, anders zit de schuine kant uit het midden… en 0.05 mm ernaast… dat zie je in het resultaat… en dat wil je niet… 
Soms valt het inmeten mee… in het filmpje zie je dat de kast op een blok geschroefd zit… in de kast zit natuurlijk al een gat… het blokje heeft een ronde pen erop gefreesd, met 0.01 mm speling… daar gaat de kast dus strak overheen. 5µm speling rondom, dat voel je niet… het midden van die pen, is het coordinaat X0, Y0, dus ik hoefde alleen maar de hoogte af te stellen… en dat doe ik door een blokje van precies 10 mm op het werk te leggen, en dan de frees te laten zakken boven het blokje, tot ie “net klemt”, dan stel ik de hoogte Z op 10 in, en dan ben ik klaar…
Als ik later de binnenkant van de kast ga frezen voor het kaliber, en het deksel… dan kan ik em niet op die pen opspannen natuurlijk… dus dan gaat de kast in een klem, en dan heb ik een heel handig trucje… ooit geleerd toen ik net begonnen was als gereedschapmaker… men neme een zwenktastertje…
zo’n ding dus…, die zet ik met een flexibele steun aan mijn frees-as, en dan laat ik em ronddraaien in de opening van de kast… als de wijzer niet meer beweegt… dan sta ik middenboven het gat… als er tussen links en recht laten we zeggen 0.64 mm verschil zit, dan moet ik de machine 0.32 mm verplaatsen… zo ga je een paar keer rond, en zet je de boel in het midden… dan leg je X0, Y0 vast… en daarna stel je de Z hoogte af… en klaar is klara…
een andere methode is met een electronische taster… een klein gevoelig schakelaartje met een naaldje eraan… onderaan dat naaldje zit een robijnen kogeltje van 2.00 mm, die kun je automatisch laten meten… de machine verplaatst tot ie wat raakt… dan schakelt de taster… en slaat het coordinaat op in het geheugen… raak je dan aan de andere kant… dan tel je de twee gemeten coordinaten op, en deelt ze door 2… dat is dan het midden… dat doe je dan over de X en Y as… en zo vind je het midden…
Met die tasters kun je nog veel meer leuke dingen doen… Digitaliseren bijvoorbeeld…
[video]http://www.youtube.com/watch?v=5JnDloaC1YQ[/video]
dus als je dat allemaal geregeld hebt… je programma’s gemaakt, je werk ingemeten… dan is het een kwestie van de juiste frees in de spil, en een ros op de “Grote groene knop”…
