Mede horlogegenoten,
De tijd gaat snel, ook in de horlogewereld.
Omdat ergens vorig jaar al beloofd heb een stukje te wijden aan één horloge wat ik in mijn collectie heb word het zachtjes aan wel tijd om dat waar te maken.
Eerst even een stukje geschiedenis.
In voorgaande eeuwen werd overal op de wereld de lokale tijd gehanteerd. De loop van de seizoenen en de stand van de zon waren hierin leidend. Veel (internationaal) gereisd werd er nog niet en zeker niet in het tempo zoals heden ten dage. Men reisde rustig met de lokale tijd mee.
Toen de industriele revolutie kwam leverde dat op termijn ook tijd-technisch een uitdaging op. Afstanden over meerdere tijdzones zorgden voor onduidelijkheden in de communicatie door de opkomst van radio en met name door het spoorvervoer werden de reizen langer en sneller waardoor de verschuiving van de tijd door de tijdzones meer impact had en niet meer was op te vangen door gebruik te maken van de lokale tijden.
Daarom is in 1884 op een conventie bepaald dat er een universele tijd (Universal Time Coordinated - UTC) moest komen met een verdeling in tijdzones over de wereld.
De 0-meridiaan, die over het Engelse plaatsje Greenwich) loopt werd als 0-punt aangewezen waarvandaan of waar naar toe geteld zou worden bij de onderverdeling in 24 stukjes die elk 15 graden omspanden rondom onze aardkloot. Het 0-punt: Greenwich Meantime (GMT) was geboren.
Hier is natuurlijk veel meer over te zeggen, maar dan wordt het een enorme geschiedenisles en kom ik niet aan het horloge toe.
Dus een lang verhaal kort, met de komst van snellere reisbewegingen door meerdere tijdzones ontstond vooral bij piloten de behoefte om de tijd over meerdere zones te kunnen aflezen
Even tussendoor voor de liefhebbers, in 1892 besloot ook Nederland om GMT aan te houden.
GMT-horloges
Met de komst van de tijdzoneindeling onstonden de GMT- of dualtimezone horloges. Een GMT-horloge geeft in principe slechts twee tijdzones tegelijk weer op een 24 uurs schaal, al dan niet aangevuld met een dag/nacht indicatie. De "weg-) of juist “hometown”-zone is appart in stellen door middel van de wijzer die dan 1x per 24-uur rond gaat ten opzichte van de “gewone” 12-uurs aanduiding.
De 24-uurs aanduiding is gekozen zodat er geen misverstand kan ontstaan over dag/nacht voor- of namiddag, lees: AM - PM.
Een voorbeeld is deze Grand Seiko:
Natuurlijk zijn hier uitzonderingen op. Glycine, bijvoorbeeld, leverde aan helicopterpiloten die in Vietnam vochten een horloge wat naast de lokale tijd twee extra tijdzones kon aangeven. Eén zone werd aangegeven door de wijzer en de tweede zone door de draaibare bezel in te stellen op de andere gewenste tijd. Als ik goed ben geinformeerd werd op de eerste modellen (teruggaand tot 1953), voor piloten, ook al de standaard tijd aangegeven op een 24-uursschaal.
(met dank aan @pverstraten voor zijn gebruikte foto.
En zo komen we bij de
Worldtimers
Een Worldtimer is niks meer of minder een horloge dat alle 24 tijdzones aangeeft door middel van den draaischijf die in 24uur ronddraait.
Het mechanisme voor de Worldtimers is in de jaren '30 van de vorige eeuw door Louis Cottier ontwikkeld en Vacheron Constantin maakte in die periode het eerste zakhorloge met deze complicatie.
Met dank aan het interwebz voor de foto.
Patek Philippe introduceerde in 1937 het eerste Worldtimer polshorloge:
Goed, er zijn uiteraard veel meer fabrikanten geweest die zich aan het avontuur gewaagd hebben. Die ga ik allemaal niet behandelen en daarom wil ik maar wat stappen nemen richting Tissot.
Tissot - De eerste automatische Worldtimer
In 1951 heeft Tissot de eerste automatische Worldtimer ontwikkeld.
Uiteraard maakte Tissot er weer een feestje ter gelegenheid van een jubileum. Dit horloge had een pusher om de 24-uurschijf los te koppelen zodat de tijd onafhankelijk kon worden ingesteld.
Uiteraard zijn er diverse modellen van gemaakt. In staal en goud.
Jubileum Editie 160-jaar Tissot
Bij het 160-jarig jubileum van Tissot is een heruitgave uitgebracht. Er zwerven er een aantal op het forum rond en deze is wellicht bekend. 42mm, 10mm dik, automaat, etc.
Ik heb deze in de uitvoering met witte plaat gehad.
Een jubileum uitgave dus. Mooi, maar best wel fors op de pols.
Dan nu mijn Tissot Navigator Worldtimer
In mijn zoektocht van de laatste jaren naar dit “stadjeshorloge” zoals mijn dochter het noemt, stuitte ik na even zoeken ergens vorig jaar op deze:
En nee, het is geen 160 jaar jubileum editiem maar wel gelimiteerd.
Wut?
Omdat ik ooit in mijn begin periode als horlogeliefhebber begonnen ben met Tissot, wist ik dat er iets met de Worldtimer was vóór de jubileum editie. Het fijne wist ik niet, totdat ik jaren terug bij een oude juwelier op bezoek kwam, die me wist te vertellen dat er ergens begin jaren '90 van de vorige eeuw op basis van de oude kastmallen een gelimiteerde editie uitgebracht was zonder de pusher en met een hedendaags uurwerk. Uitgebracht in zowel staal als verguld.
Ik heb lang gezocht welk type dit kon zijn en deze uiteindelijk gevonden. Het bleek de Z197 te zijn waarvan er slechts 2000 van zijn uitgebracht in een combinatie van stalen en vergulde uitvoeringen. De aanleiding of het jubileum is mij onbekend.
Na lang zoeken en een paar drama gevallen tegen komen (kapot gepolijst, geen orinele kroon, brak uurwerk, etc.) heb ik er uiteindelijk de vergulde variant, die ik graag wilde, op de kop weten te tikken. Head-only, dat dan weer wel. Inmiddels geverifieerd, heeft beurtje gehad bij Tissot en is authentiek bevonden.
Het is inmiddels mijn “zondagse” horloge geworden. Het lijkt een drukke wijzerplaat te hebben, maar is een fantastische dresser met zijn 36mm.
Ik kan veel details beschrijven, zoals hoe goed e opgelegde indices zijn afgwerkt, of hoe redelijk complex de lugs toch zijn, met kleine inkepinkjes tegen de kast aan en zo, maar ik wilde het verder nog maar bij een paar fotootjes houden:
Dank voor het lezen, en vooral vul me aan als het ergens kan, laat me weten als ik historisch de plank ergens heb misgeslagen.
Mocht iemand een vergulde/gouden Tissot gesp uit de jaren 90 hebben liggen, ik hou me aanbevolen.
Mocht iemand een bijpassende doos weten, dan ben ik helemaal blij.
Jaco
