Dit postje was eerst bedoeld als antwoord op een post van @Scudo in ‘Welke vintage draag je vandaag. Maar omdat er ook hier toch meer te vertellen viel dan alleen een korte reactie, heb ik er maar weer een zelfstandig verhaaltje van gemaakt.
Het begon met deze bijdrage van Scudo:
En ik begin dus maar met een groet:
Hallo @Scudo
Wat leuk dat je die oude lijkjes die ik je gegeven heb, één voor één weer tot leven weet te wekken. Op deze manier heb ik er ook nog weer veel plezier van. Ik had ze zelf ook als niet meer te herstellen of niet interessant in de kliko kunnen dumpen. Want dat is wat er vaak wèl mee gebeurt, vrees ik.
Foto’s Scudo
Gelukkig is ook dit bescheiden Rego tijdmachientje weer gered voor minstens één volgende generatie. Waarbij ik wel eens denk aan de wanhoop waarmee wij misschien onze kinderen opzadelen als we er zelf niet meer zullen zijn.
“Wat moet ik in 's hemelsnaam met al die ouwe horloges die pappie verzameld heeft?” zal mijn dochter zich dan afvragen. (dat doet ze trouwens nú ook al 
)
Bij diegenen die een koffer vol met Rolexen, IWC’s, Omega’s en dergelijke gaan nalaten zal zo’n verzameling nog niet zo’n probleem zijn, want die dingen leveren over tien, twintig of dertig jaar (omg, dan ben ik 103!) nog wel wat op. Maar al die klokkies die door mij en andere meuk-is-leuk-junkies van de rommelmarkt en verzamelbeurzen zijn gered en waar gekkies zoals jij, Peter, en ik, onze ziel en zaligheid hebben in gestoken, hebben dan waarschijnlijk een waarde die de moeite niet is om daar een heel verkoop apparaat voor op te zetten, laat staan een veiling. We kunnen dus alleen maar hopen dat onze erfgenamen tegen die tijd over veel extra ruimte beschikken en zoveel liefde voor de erfenis van Paps hebben dat ze die ‘ouwe troep’ nog ergens op een plekje in huis willen bewaren en héél misschien willen ze zelf zich nog actief bezig houden met zo’n collectie. En anders zullen ze een malloot moeten vinden die gek genoeg is om ze over te nemen en er met liefde voor wil blijven zorgen. Of de kringloop… of een tafeltje huren bij de Rikketik, als die tegen die tijd nog bestaat…
Terug naar de REGO.
Even een Mikroliskje doen:
Nou, dat is in elk geval duidelijk. Lapanousse is Zwitsers en REGO is een eigen merk van de Lapanousse fabriek.
Ik laat Peter weer even aan het woord:
Geweldig! Dat heb ik heel af en toe ook wel eens! Zo iets geeft ontzettend veel plezier, zo’n vondst van een passend reserveonderdeel in je eigen voorraad. Een kans van 1 op 1000 en dan blijkt het toch te passen. Ik begrijp alleen nooit waarom dat niet lukt met de postcodeloterij… 
Het geeft mij dan weer wel een excuus voor het bewaren van al die ouwe losse onderdeeltjes. Je weet maar nooit… maar af en toe dus wel. Bingo!
Nee, mij ook niet, hij (zij?) ziet er schitterend uit. En wat je niet op de foto ziet is dat geluid!
Dik dok dik dok dik dok.
Net een wekker. Je hoort die dingen op meer dan een meter afstand. Ik vind dat prachtig. Ik heb een heel rijtje van die ouwe penankertjes in een kast staan en af en toe heb ik er lol in om ze allemaal even op te winden. Als je er dan langs loopt hoor je een heel geratel! Heerlijk.
Enkele van mijn luidruchtige oude penankertjes
Ze zijn er wel hoor, lieve horlogevrienden! Niet alleen op (goedkope) wekkers, maar ik ken dit soort wijzerplaatjes ook wel van andere goedkope zak- en polshorloges. Ik vind het ook een deel van de charme.
Kartonnen en zelfs papieren wijzerplaatjes werden al toegepast rond 1900 in zeer eenvoudige en goedkoop gemaakte zakhorloges voor de ‘gewone man’. Bekend zijn o.a. de Amerikaanse Ingersoll zakhorloges die onder de naam ‘Dollar watches’ door het leven gaan, voor zover ze althans nog bestaan en dat zijn er nog verrassend veel als je een beetje op Ebay zoekt. Aanvankelijk kostten die zakratelaars inderdaad ongeveer één (1) dollar zo rond 1890, maar ze werden snel populair en daardoor, mede onder invloed van economische crises en inflatie ging de prijs al gauw omhoog naar de 2, 3 en 5 dollar, zo rond 1900 – 1910.
1894
Die goedkope zakhorloges werden niet alleen in de USA gemaakt, maar ook in Europa.
Hier een paar advertenties van dergelijke horloges van Frans en Zwitsers fabricaat.
1908, Frankrijk en 1902 Zwitserland. Het zouden geen Zwitsers geweest zijn als ze er niet gelijk weer iets heel ingewikkelds en duurders van hadden gemaakt….
Later, in de jaren '50, werden er o.a. door Ingersoll ook goedkope polshorloges gemaakt. Ik heb er slechts eentje, of eigenlijk niet meer, want die ligt bij mijn dochter in Zwitserland. Het ding loopt uitstekend en wordt regelmatig gedragen. De wijzerplaat van dit exemplaar is ook van papier/karton. Dat materiaal laat zich uitstekend in fijne lijnen en letters bedrukken en dun karton (of stevig papier) leent zich uitstekend om er ook nog een mooi profiel in te persen zoals bij deze met een zgn. ‘spider web dial’. Ik heb, toen ik het ding aan mijn dochter mee gaf, verzuimd om het uurwerkje te documenteren (als er al een signatuur in zou staan), maar aan de aanduiding ‘7 juwels’ te zien vermoed ik dat het toch een wat beter dan een héél goedkoop gemaakt penanker uurwerkje betreft. Mijn wijze raadgever Dr. Ranfft reageert niet op alleen de input van het merk/woord Ingersoll, dus geeft zijn database ook geen eventuele calibernummers. Dan wordt het lastig zoeken. Dat is niet erg, mijn dochter en ik vinden haar met een anoniem uurwerkje óók mooi.
Mijn dochter’s Ingersoll polshorloge (ca.26mm)
met de papieren spider web dial uit naar schatting begin jaren ’50
Een Ingersoll advertentie voor een horloge voor de gewone man uit 1906, dat inmiddels al weer het enorme bedrag van 2 Dollar moest kosten. Plus 1 Dollar extra voor bestelling per postorder!
Interessant technisch detail: al in 1906 uitgerust met een keyless work; opwinden èn gelijk zetten met de kroon.
De trend van het op de markt brengen van technisch eenvoudige en betaalbare horloges heeft zich vanuit de Zwitserse markt verder ontwikkeld door de uitvinding van het zgn. Roskopff horloge met het penanker systeem, later vooral uitgewerkt en populair gemaakt door de vele merken die uitgerust waren met uurwerkjes van met name ‘Ebauches Bettlach’ van Ed. Kummer en de zeer eenvoudig gemaakte uurwerkjes van Baumgartner en Lapanousse - Rego.
Over deze ontwikkeling heb ik al eens wat geschreven op het HF, klik daarvoor even op de link hieronder als je daar meer over wilt weten.
Wat betreft de Amerikaanse Ingersoll horloges is het nog interessant te weten dat het nog steeds bestaande, van oorsprong ook Amerikaanse, populaire merk Timex min of meer voortgekomen is uit Ingersoll. Ook de Timex horloges waren aanvankelijk allemaal penanker horloges met zeer eenvoudig gemaakte, uit gestanst staal geconstrueerde onderdelen. Het was een massaproduct en ze waren niet echt gemaakt om gerepareerd te worden als ze stuk gingen. Dan kocht je gewoon een nieuwe. Echt enthousiaste èn vakkundige horlogehobbyisten zoals vriend @Scudo, krijgen het desondanks tòch voor elkaar om deze oude monstertjes weer tot leven te brengen. Ze zijn tegenwoordig nog regelmatig in de grabbelbakken op beurzen te vinden voor een paar euro en af en toe kun je ook op Ebay lotjes kopen van soms wel enkele tientallen van die Timex lijkjes tegelijk, waarbij je dan omgerekend niet meer dan een paar dollar per stuk betaalt. Ze komen dan helaas wel vaak uit de USA en de verzendkosten en ander bijkomende flauwekul als BTW en inklaringskosten maken het dan vaak weer lastig en onaantrekkelijk om zo’n bakje schroot te kunnen of willen kopen. Maar als je er van houdt, levert het voor de gespecialiseerde liefhebber vaak interessante projectjes op.
https://en.wikibooks.org/wiki/Budget_Watch_Collecting/Timex_movements
Hier een afbeelding van zulke blikken uurwerkjes,
Sommige hadden zelfs steentjes! Wel 21! (foto’s: 17juwels.info)
Van het merk Timex zijn er in de USA en later ook in Engeland en in Frankrijk onder het merk Kelton, vele, vele duizenden exemplaren en vele honderden verschillende modellen en ontwerpen op de markt gekomen. Als zodanig zijn Timex en verwante horloges daarom bij de liefhebbers een gewild verzamel object. Ook heden ten dage worden er nog steeds Timex horloges gemaakt, echter nu wel in China en (voor zover ik weet) alleen nog maar horloges met Quartz uurwerken. In hun soort en qua design zijn het echter vaak zeer aantrekkelijke horloges, zeker voor de nog steeds, in deze tijd, zeer vriendelijke prijsklasse. Kijk maar eens op Amazon of zo om een indruk te krijgen.
Value for Money and Bang for the Buck!
Hierboven zomaar twee linkjes naar een stukje historie over Ingersoll en Timex. Met een paar zoekwoorden op Google is nog veel meer interessante geschiedenis te vinden. Waaruit maar weer mag blijken dat de horloge historie niet alleen is geschreven door Rolex en een paar merken die doorgaans alleen met een afkorting woorden aangeduid, zoals IWC, AP, VC en JLC.
Om dit verhaal af te ronden eindig ik met het vermelden en het tonen van een plaatje van een heel beroemd geworden object uit de vroege Timex periode: Het Mickey Mouse horloge. Ik weet niet zeker of het Timex was die het eerste en dus originele Mickey horloge op de markt heeft gebracht, daar zou ik nog eens wat nauwkeuriger research naar moeten doen. Ik weet wel dat de vroege Mickey Mouse horloges zeer gezochte verzamel objecten zijn, dat ik er geen een heb, maar er wel naar op zoek blijf en dus nog steeds hoop een keer een werkend èn betaalbaar exemplaar tegen te komen. Dat is op zich zelf niet zo moeilijk, ze staan gewoon op Ebay, maar ik heb ook nog andere prioriteiten….
Alleen wat plaatjes van het web (Ebay) dus hieronder, maar aanvullingen van HF leden die er echt eentje hebben en hun Mickey hier willen tonen zijn natuurlijk altijd welkom.
Mechanisch (opwind) Timex Mickey Mouse horloge uit 1970. Momenteel gewoon te koop aangeboden op Ebay voor zo’n $150,-- all-in. Het aanbod is best groot en als je het er voor over hebt en in staat bent om er zelf aan te sleutelen heb je er al een voor een paar tientjes. (Foto’s Ebay)
Hiermee besluit ik dan deze reis door de wat verder van het centrum gelegen gebieden van de (vintage) horlogewereld. De wereld van de vaak verguisde en luidruchtig tikkende blikken penanker zak- en polshorloges die al ruim een eeuw lang jongens en meisjes, mannen en vrouwen met een smalle beurs vertellen hoe laat het is.
Tot een volgende keer,
Lex
leuk stukje weer Lex 
