Het legendarische vliegeniershorloge IWC Mark XI staat momenteel bekend als een “culthorloge”. De Mark XI werd geproduceerd van 1948 tot begin jaren tachtig, maar was nooit verkrijgbaar voor het publiek. Er zijn vele versies van dit horloge uitgebracht door allerlei verschillende merken waar de stijl hetzelfde was.
De IWC Mark XI
Hier samen met een JLC:
Een overzichtje van een aantal zogenaamde ‘Dirty Dozens’
Momenteel zijn deze versies nog zeer geliefd onder verzamelaars. Toen kwam ik op een oud NA topic waarin gesproken werd over de IWC Pilot’s Watch chronograaf Mechaquartz. Mijn aandacht was gewekt en ik verdiepte me in het horloge, quartz en een IWC. Dat is een vreemde combinatie. Dus wat is het precies?
Inleiding
IWC zag een kans in de jaren negentig en introduceerde een burgerversie van de in het begin genoemde Mark XI in 1993, de Mark XII. Maar dit was niet de eerste publieke “flieger” van IWC. In 1988 introduceerde het bedrijf de Pilot’s Watch Chronograph Mechaquartz-model, met de styling van de Mark XI en het innovatieve Mechaquartz-uurwerk van het zusterbedrijf van IWC, Jaeger-LeCoultre. Een “Fliegerchronograaf” was vrij ongebruikelijk voor die tijd, omdat de chronograaf subdials voor afleiding zorgden aan een wijzerplaat die was ontworpen voor eenvoud, de piloot moest immers enkel de meest belangrijke informatie direct zichtbaar op de wijzerplaat hebben. Daarom zijn de markeringen vrij terughoudend, zonder cirkelvormige wijzerplaat rond de lopende seconden op 6 uur, eenvoudige markeringen op de subdials op 3 uur en 9 uur, en alleen lume op 3, 6, 9 en de bekende driehoek op 12 uur. De wijzers zijn ook eenvoudig, met een punt aan het einde van de minutenwijzer. Het enige afwijkende element is het datumvenster op 4:30, met een witte achtergrond die contrasteert met de zwarte wijzerplaat. Ik geef vast meteen aan dat ik veel liever een wijzerplaat zonder dag/datum zie, ik vind meestal een zo clean mogelijke wijzerplaat het mooist.
De Ref. 3740 werd uitgebracht in 1989 en geproduceerd tot 1992, toen hij werd bijgewerkt als Ref. 3741. Als uurwerk werd IWC’s Cal. 631 gebruikt, een van de eerste analoge quartz chronograaf uurwerken. De ref’s zien er qua uiterlijk hetzelfde uit. Omdat het fotograferen van het horloge erg lastig is (glimt als een drol in de maneschijn), hierbij een plaatje van het wereldwijde web:
Uurwerk
Het uurwerk is bijzonder. De JLC 631 is de gecompliceerde mecaquartz van Jaeger-LeCoultre en bestaat uit 233 onderdelen. Het combineert de voordelen van een nauwkeurig en gemakkelijk te onderhouden quartz uurwerk met de bediening en functie van een mechanische chronograaf; ‘best of both worlds’. Er zijn twee motoren in het uurwerk: één drijft de belangrijkste wijzers aan met een frequentie van 1 Hz en een tweede drijft de mechanische chronograaf aan met 4 Hz. Omdat de chronograaf mechanisch is, heeft hij een vegende secondewijzer en hetzelfde gevoel als een conventioneel chronograafuurwerk, inclusief mechanische nulreset. Toch was de Mecaquartz veel compacter dan een conventioneel automatisch chronograaf uurwerk. Dit uurwerk werd vooral gebruikt door JLC zelf en IWC. Overigens vindt IWC het schijnbaar nog steeds een gecompliceerd uurwerk, een officiele servicebeurt kost 860 euro waar de service van een IWC Flieger UTC (met een gemodificeerde ETA aan boord) ‘slechts’ 590 euro kost.
Het uurwerk is in aantal modellen gebruikt van JLC, IWC en zelfs van Chopard (al kan ik daar geen plaatje van vinden):
Kast
De kast behield de afmetingen (36mm) zoals bekend van de Mark XI, hoewel een dikkere lunette voor een kleinere wijzerplaat zorgde. De meeste versies zijn van geborsteld roestvrij staal, hoewel er ook geelgouden versies verkrijgbaar waren, deze zijn ook tweedehands nog verkrijgbaar voor een veelvoud qua prijs. De kast is 10,2 mm dik en is waterbestendig tot 60 meter met een solide achterkant geëtst met “IWC” en “Der Fliegerchronograph”. De Fliegerchronograaf was verkrijgbaar met een leren band of metalen armband, net als de Mark XI. Mocht dit horloge een blijvertje zijn dan komt er hoogstwaarschijnlijk nog wel eens een stalen band bij.
De Mechaquartz chronograaf werd vervangen door mechanische chronograafmodellen, eerst de Doppelchronograph in 1993 en daarna de Pilot’s Watch Chronograph, Ref. 3705 in 1994.
Aanschaf
Hield de exemplaren in de EU een beetje in de gaten op Chrono24 en op eBay maar het aanbod was niet heel dik gezaaid. Toen werd er 1 aangeboden vanuit Duitsland, particuliere verkoper, originele doos en papieren maar een zeer doorleefd exemplaar. Tenminste, zo leek het op de foto’s, want die waren erbarmelijk. Zie hier wat foto’s:
Tsjah, wat moet je dan. Hij vroeg in verhouding niet veel geld, dus ik besloot hem een bod te doen waar ik van dacht: ‘dat doet hij toch niet’. Maar hij deed het wel en nu ligt hij bij mij en het ziet er zo uit:
Horloge kwam in de originele doos (die de tand des tijds niet super heeft doorstaan), met tag en papieren:
Leuk zo’n oude tag:
En zo is het exemplaar er aan toe:
Bandje is gebruikt, maar wel met de originele IWC gesp:
Nog een paar foto’s gemaakt met wat ander licht en zonder bandje:
De buurman had nog een mooi bandje te koop, die komt er binnenkort op in de zoektocht naar een mooie band:
Wil je nog meer lezen, dan is hier nog een leuk Fratello artikel.
Groet!
