Foto: Watchfid
Met trots presenteer ik mijn nieuwe aanwinst: deze prachtige Omega Speedmaster Professional âpre-moonâ 105.012-66 HF met het befaamde 321 uurwerk, âclose Tâ wijzerplaat en de 1506/16 band! Het is op 1 september 1967 geproduceerd en geleverd in ItaliĂ«, het Speedmasterland bij uitstek. Wat is dit een bijzonder horloge, het lijkt wel een tijdcapsule: alles is correct tot aan het originele hesaliteglaasje. Het verkeert in een geweldige staat voor een bijna 60 jaar oude Speedmaster, uit een tijdperk dat horloges Ă©cht relevant waren. Ik ben âover the moonâ! 
Foto: Watchfid
De 105.012 was de eerste Omega Speedmaster met de tekst âProfessionalâ en de twisted lugs. Het werd tussen 1964 en 1968 geleverd en omvat de referenties 105.012-63 tot en met -66. Er zijn zeer minimale verschillen onderling, waaronder een iets dunnere kastvorm bij een aantal 105.012-65âs. Deze referentie werd door Buzz Aldrin als eerste Speedmaster op de maan gedragen, tijdens de Apollo 11 missie. En zo werd de 105.012 dĂ© âMoonwatchâ en ook de basis van de huidige 3861 Moonwatch.
Foto: NASA Archives
Ik heb mijn 105.012-66 HF gekocht van -mogelijk- de beste verkoper die je als Speedmasterliefhebber maar kunt wensenâŠ. daarover zo meer. Want hoe het tij kan keren! Ondanks dat ik onze fantastische horlogehobby ben ingezogen door een jaren zestig Rolex GMT familiestuk, wilde ik absoluut geen vintage. Bij de grote merken is het vaak relatief meer geld voor mindere kwaliteit, zoals duidelijke gebruikssporen, een lagere waterdichtheid en een fragiele band. Vintage blijft tevens een enorme âsnake pitâ met veel vervalsingen en Frankenwatch projectjes. Een haarstrakke âDot Over Ninetyâ lunette wekt bijvoorbeeld eerder wantrouwen op, dan vertrouwen.
Compilatie van vintage Speedmaster met hun moderne remake ernaast
Toch lonkte de laatste jaren vintage meer en meer door de warmere uitstraling en mijn toenemende kennis. Door mijn Speedmaster GTGâs leerde ik steeds meer behulpzame vintageverzamelaars kennen. Zij deelden graag hun kennis over de talloze belangrijke kleine details en je het desbetreffende horloge van dichtbij mag bekijken. Langzaam maar zeker begon ik vintage te begrijpen en het vertrouwen groeide.
Een unieke gelegenheid om alles te bekijken en proberen
Dankzij deze verzamelaars kwam ik twee jaar geleden aan een strakke en volledig originele Moonwatch uit 1990, met die heerlijk dikke tritium indexen. Dat is inmiddels ook vintage (ouch).
Omega Speedmaster 3590.50 uit 1990
Dit jaar kwam ook een zeer fraaie SpeedyMoon uit 1987 in de collectie, waarvan er maar 1100 stuks op stalen band zijn geleverd in drie jaar tijd.
Omega Speedmaster 345.0809 uit 1987
Het bleek beide keren een heel leuke zoektocht, want voor elk horlogedetail is wel iets te vinden. Daarvoor is het boek Moonwatch Only ook echt een must! Bijna ieder detail staat daarin uitgebreid beschreven en wordt daarom ook wel eens de âSpeedmaster Bibleâ genoemd. We zullen het over de volgers maar niet hebben⊠! 
Moonwatch Only 3de print
En zo was de zoektocht naar een vintage 321 dan echt begonnen! De moderne stalen moest daarvoor wel plaats gaan maken want er zou teveel overlap zijn en het horlogespaarvarkentje was leeg. De eis was wel dat de âoldtimerâ in een goede staat moest verkeren, zodat het een waardige vervanger zou zijn. En dat bleek later ook toen ik ze naast elkaar hield, je moet toch even goed kijken. Het was geen eenvoudige beslissing maar het besluit was genomen!
Links de moderne stalen 321 naast de vintage 105.012-66 HF
Ik heb namelijk ook de platina 321 in de collectie en Ă©Ă©n moderne met het nieuwe uurwerk is genoeg, vooral omdat de platina Speedmaster een eigen gezicht heeft. De 321EW blijft in ieder geval op het horlogeforum en is al gereserveerd!
Moderne 321 uurwerk
Via Matteo Leoni (Master of Speed op Instagram) kwam ik in contact met niemand minder dan Anthony Marquié. Hij is samen met Grégoire Rossier de auteur van Moonwatch Only, zoals gezegd het benchmark-naslagwerk voor vintage Speedmasters! De zeer vriendelijke Italiaanse bankier had via zijn bedrijf Watchfid -een collectief van zeer gerespecteerde vintageverzamelaars- een prachtige 105.012-66 HF te koop gezet. HF staat trouwens niet voor Horlogeforum ! 
maar voor Huguenin FrĂšres, de kastfabrikant.
Mijn hart ging meteen sneller kloppen! Zou dit âm zijn? Ik was slechts een paar maanden op zoek en ik wilde daarom ook niet te snel toeslaanâŠalthans, dat was het idee. De staat was precies zoals ik het voor ogen had: perfect maar toch ook net niet! Vintage in nieuwstaat voelt toch een beetje nep.
Foto: Watchfid
Er zit wat verkleuring op de minutenwijzer en ik zag ook wat gebruikssporen rondom. Anthony gaf aan dat dit de mooiste -66 HF op de markt is sinds lange tijd. Er zijn genoeg mooie 105.012âs in de collecties van verzamelaars, maar dat er nu eentje te koop kwam was toch best speciaal. Zijn team heeft het horloge gevalideerd en geven het een 9,3 van de 10 punten! Van een gewone dealer zou ik dit met een flinke korrel zout nemen, maar ik kon ook absoluut geen betere vinden. Mijn hart ging nog iets sneller kloppen en de spanning nam toe! Ik ging snel overstagâŠzoân mooie kon ik niet laten liggen!
We kwamen gelukkig snel tot een leuke deal. Hoe gaaf is om het zoiets te kopen bij Ă©Ă©n van de grootste Speedmaster verzamelaars op deze planeet: de meeste Speedmasters in het boek waren van hem en GrĂ©goire. Kortom âbuy the sellerâ in optima forma! Het pakketje kwam snel met FEDEX aan op -uiteraard- een dinsdagâŠ.Speedy Tuesday toch? Gespannen pakte ik het uit. Is het echt zo indrukwekkend als ik het in gedachten had?
Na het plastic inpakmateriaal voorzichtig verwijderd te hebben, komt het Omega Extract of the Archives, een Moonwatch Story boek en een doosje tevoorschijn. En dat mooie Watchfid doosje is natuurlijk waar het om draait. Want daar is ie dan!
De eerste indruk is een gekke mix van een onwerkelijk gevoel -alsof het niet van mij is- en een vertrouwd gevoel, alsof ik deze allang in de collectie had. Zoveel is er immers niet veranderd aan het uiterlijk van de Moonwatch door de jaren heen en dat maakt het ook iconisch. HmmmmâŠâŠik ben nog niet zo enthousiast als ik had verwacht. Niet veel later breekt de zon door en dan komt de ware schoonheid echt naar voren. Wow! Dit is het!
De lichte gebruikssporen rondom zijn goed zichtbaar in het zonlicht maar doen helemaal niets af aan de volle en scherpe kast. Met een hele lichte polijstbeurt zou het weer als nieuw eruit zien, maar dat lijkt me geen goed idee. Het hesalite is veel vlakker en dunner dan ik gewend ben en daardoor komt de wijzerplaat meer op je af. Het âafstapjeâ in de wijzerplaat is heel scherp en heeft een zeer duidelijke aftekening. De flinterdunne flatlinkband moet ik een paar standjes strakker zetten en zit daarna heerlijk. Mijn vrouw is ook onder de indruk en vraagt zich af of het een echte is want âhet ziet er nog zo nieuw uitâ haha! Wat een gave Speedmaster: ingetogen en toch uitgesproken. Gedurende de dagen dat ik het draag, raak ik steeds meer vertrouwd met deze klassieker en ben ik helemaal om, dit is echt heel speciaal!
En dan nu een duik in het diepe met mijn macrolens: op zoek naar de details waaruit blijkt dat deze 105.012-66 volledig periodecorrect is. Dit huiswerk was natuurlijk ook al gedaan door Watchfid, want je krijgt als koper een evaluatieverslag in boekvorm âFor your watch onlyâ! Heel gaaf gedaan, dit heb ik nog nooit eerder gezien! Deze wordt nog nagestuurd door vertraging bij de drukker, maar hieronder een indruk van de digitale versie.
Ik onderzoek ook graag zelf alles, want dat maakt immers de hobby zo leuk. Watch and learnâŠ.
Het uurwerk:
Foto: Watchfid
Een kijkje onder de motorkap! En daar ging het natuurlijk om: het bemachtigen van een origineel 321 âcolumn wheelâ uurwerk op basis van de veelgeprezen Lemania 27 CHRO C12 (2310), waar Omega een flink aandeel in had. De 105.012-66 had de tweede generatie 321. Dit zie je duidelijk terug in de afwerking, zoals bijvoorbeeld de afgeronde randen van de asymmetrische âclutch bridgeâ (gemaakt van Duits zilver; geen idee waarom ze dit materiaal gebruikten).
De clutch bridge met de herkenbare gelige kleur
De column wheel met de gekke alien ernaast
De balansveer in de achtergrond met de gewichtjes eraan
Het serienummer begint met 249 en valt mooi samen met de serial range van de 105.012-66 in het algemeen: deze begint namelijk met serienummer 240xxxxx.
Omega Extra of the Archives met de informatie over de productiedatum etc.
Het uurwerk heeft wat verkleuring op sommige plekken, maar de schroefjes en essentiële onderdelen zijn nog in perfecte staat. De pakking is in ieder geval in een heel goede staat.
En gaaf om nu zelf te zien hoe goed het moderne 321 uurwerk op zijn voorouder lijkt. Dit oude uurwerk doet het trouwens nog goed en loopt +1 seconde per dag, maar heeft wel een vrij lage amplitude (gemeten met de juiste lift angle van 40). Onderhoud zit er dus wel aan te komen, alhoewel het voor nu prima is in roulatie met de andere Speedmasters.
Wijzerplaat:
Dit betreft een B2 âclose Tâ wijzerplaat. Dit betekent dat onderaan de wijzerplaat de Tâs iets dichter bij âSwiss Madeâ staan. Het is zeldzamer omdat de âspaced T dialsâ meer gebruikt werden voor deze referentie (itâs all about the Tâs right?).
De staat van deze wijzerplaat is echt heel bijzonder: de gehele print en het tritium zijn nog mooi en authentiek. De lume heeft een prachtige warme gele tritium kleur. Je kan zien dat het origineel tritium is omdat het er droog en bros uitziet op de macrofotoâs. Bij re-lume glimt het en heeft een fijnere structuur.
In de jaren â60 is bij het aanbrengen van de rechterstip (bovenin) het tritium te dik aangebracht, waardoor het iets is uitgelopen. Het was natuurlijk ook handwerk in die tijd. Door het dikkere tritium is die stip iets meer verkleurd.
Er is geen schade zichtbaar aan het oppervlak van de wijzerplaat en de âstepâ is duidelijk aanwezig.
De tekst âProfessionalâ heeft een andere printkwaliteit; het is iets lichter. Dit is correct, want deze tekst werd namelijk pas na de reguliere productie van de wijzerplaten aangebracht. Reden hiervoor is dat dezelfde basiswijzerplaat ook gebruikt werd voor de non-professional 105.003 Speedmaster. Dit was dus een handige kostenbesparing, maar de positie van de tekst âSpeedmasterâ kon per oplage anders zijn.
De correcte C1 wijzers -met het bekende teardrop uiteinde van de chronograafwijzer- hebben dezelfde kleur tritium en zijn nog volledig intact. Vaak vallen delen van het tritium eruit of is de kleur afwijkend. Er zit wel wat verkleuring in het tritium van de minutenwijzer dicht bij de as, maar dit valt niet op als je het draagt. Het laat ook juist zien dat dit horloge toch al bijna 60 jaar oud is.
Ik kwam op Omega Forums een foto tegen van een 105.012-66 HF die enorm leek op die van mij, mede door dezelfde verkleuring in de minutenwijzer. Het bleek dat de serienummers enorm dicht bij elkaar liggen, het scheelde maar 89 cijfers op het eind! Hoogstwaarschijnlijk komen ze dus van dezelfde oplage.
De 105.012-66 HF van âHansaboyâ op Omega Forums
Lunette:
Natuurlijk hoort op deze referentie de âdot over ninetyâ (DON) lunette. Dit betreft de juiste B1 bezel met de bekende stip boven de 90, de stip rechtsonder de 70 en de âschrevenâ in het lettertype. Je ziet dit bijvoorbeeld goed bij dat opvallende middelste pootje in de 3 van 130. Deze authentieke DON bezel is in een uitstekende staat en daardoor zĂ©Ă©r kostbaar. Door de lichte âfadingâ en de mini putjes zie je wel dat het een gedragen exemplaar is.
Kast:
Dit betreft een heel dikke en haarscherpe HF kast, als je natuurlijk voorbij de krasjes en andere lichte gebruikssporen kijkt. Deze HF kast heeft de bekende ronde âtwisted lugsâ. Enkel voor de 105.012-66 waren er twee kastenmakers, dus twee fabrikanten in Ă©Ă©n jaar! Bij CB (La Centrale BoĂźtes) was de ronding van de lugs bovenop afgevlakt. Dit noemen ze âtwisted flat lugsâ.
CB kast waarbij je de afgevlakte bolling goed ziet. Foto: Wind Vintage
De Huguenin FrĂšres kast die alleen in het eerste kwartaal van 1967 werd gemaakt, is zeldzamer door een lagere productie dan de CB kasten. Mogelijk zou CB de productie overnemen maar waren ze bij Omega niet blij met de kwaliteit? CB heeft alleen de 105.012-66 kasten gemaakt en was daarna nergens meer te bekennen in Speedmasterland. Een CB kast is dus heel zeldzaam maar niet voor de 105.012-66 referentie.
Deze correcte HF kast heeft nog dikke pootjes met de bekende snavelvorm en strakke accentlijnen rondom. 100% perfect is het niet, maar mogelijk wel ongepolijst, als ik de kenners mag geloven.
De kroon is gelukkig de originele A1 met 24 tandjes en het vintage Omega ânarrow flat fleetâ logo. De Type 3 âfat neckâ chronograafdrukkers zijn nog origineel (dit zie je aan de verkleurde hals) en dit betreft de juiste kortere variant. Dit was ook een reden waarom ik voor een 105.012 ging in plaats van een 145.012. De korte pushers zijn een leuke variatie op de lange van mijn jaren â80 SpeedyMoon en de jaren â90 Speedmaster.
De 105.012-66 was de eerste met een âsingle-bevel casebackâ. De 105.012-65 en de voorlopers hadden twee âverloopjesâ in het schuine deel. Die twee stapjes zie je daarom ook terug op de huidige moderne 3861 Moonwatch.
Double bevel caseback. Foto: Fratello Watches
Single bevel caseback van mijn 105.012-66 HF
De Speedmaster hippocampus gravure is nog correct en in een heel nette staat! Het was af-fabriek al erg ondiep en vervaagt veelal door het vaak dragen of polijsten.
Afwijkende 6 aan het eind van de referentie
Aan de binnenkant van het deksel staat 105.012-66 en het HF logo. Op de macrofoto zie je goed dat ze het laatste cijfer van de referentie vermoedelijk later erin sloegen, gelet op het afwijkende lettertype van de laatste â6â. Er staat rechtsboven in het klein â288169â, wat horlogemakers vroeger aanbrachten als er onderhoud aan het horloge was uitgevoerd. Ik heb geen idee wat dit betekent. Heeft iemand een idee? @Horloge24 @automaatje
Hesalite:
Zelfs het glaasje is nog origineel! Het is de type A1, dus het hesalite zoals dit ook op de allereerste Speedmaster -de CK2915- werd gebruikt. Het is te herkennen aan het vintage âNarrowâ Omega logo met de platte voetjes, dat in het midden van het glaasje is aangebracht.
Opvallend is dat dit type hesalite veel platter is dan bijvoorbeeld de SpeedyMoon uit de jaren â80. Ik vroeg dit na bij gerespecteerde vintageverzamelaars en dit was voor hun onbekend. Zij stuurde mij later fotoâs door en zij hadden inderdaad ook hetzelfde platte hesalite op hun 105.003 en 105.012âs! En zij wisten dit dus niet, noch staat dit in Moonwatch Only vermeld. Ik als rookie vintageverzamelaar heb ze toch nog wat kunnen leren haha!
Mijn bevindingen: links de 105.012-66 en rechts de Speedymoon uit 1987
De bevestiging: links een 105.003 en rechts een 145.022
Band:
De stalen stretchband is de 1506 met 16 eindschakels en heeft de volledige lengte. De band is een combinatie van gevouwen schakels en schakels met een veertje erin, waardoor de band altijd goed om de pols aansluit. Dit was de eerste band voor de Speedmaster Professional vanwege de 20mm lug width. Dit zit âm dan vooral in de eindschakels, want de 1506 is verder bijna identiek aan de voorloper, de 7912. Deze werd met 19mm â6â eindschakels geleverd voor de 105.003.
Originele 16 endlinks
Gevouwen schakels van dichtbij
Demonstratie van de stretchfunctionaliteit
De sluiting heeft nog het mooie vintage Omega logo dat uitsteekt. De banden die later werden geproduceerd hadden het moderne logo bovenop de sluiting. Deze band is echt in een bizar goede staat. Er zit amper stretch op en de datum is 1/64; dus eerste kwartaal 1964. Volgens Moonwatch Only was dit het eerste fabricagejaar van deze band!
Wel vreemd is dat het bouwjaar van de band dus 3 jaar voor de productiedatum van mijn horloge ligt. Anthony MarquiĂ© legde uit dat de band pas bij aflevering erop werd gezet door de dealer. Dit werd gedaan op basis van wat de klant wilde, want je kon ook voor leer kiezen. Dus het kan een oude voorraad zijn of overgezet van een ander horloge, het is immers een gebruiksvoorwerp. Dan is de gravure in de sluitingdeksel âAnna 7-12-65â alsnog opvallend. Dat raadsel zal nooit opgelost raken want de vorige eigenaar weet ook niks te vertellen over wie deze Anna is. Dat ga ik ooit wel eens laten verwijderen want het is niet diep gegraveerd en een doorn in het oog.
De peperdure 1506 band hoort in ieder geval absoluut bij deze referentie en dat maakt het wel gaaf. Het is mijn eerste jaren â60 vintageband. Het draagt heerlijk soepel en het is ook fijn dat het nog in goede staat is. Dat geeft vertrouwen bij het dragen.
Na een week kan ik melden: wat een top Speedmaster! Ben ik nu helemaal om naar vintage? Nee zeker niet! Ik ben nu ook weer de moderne Speedmasters meer gaan waarderen, mede vanwege de variatie in kleur en afwerking.
Bedankt voor het lezen!
geniet ervan!
prachtig horloge en ook prachtig mooi na verhaal. Een van de betere de laatste tijd.
