Start 1ste project - Restauratie Prisma horloge (eind jaren ;60)

De chaton is de houder met lagersteen van de balans.

Wees voorzichtig met droogblazen, ik heb wel eens een deksteen weggeblazen en niet meer teruggevonden. :sweat_smile:

Tirettes zijn inderdaad lastig, daar heb je drie handen voor nodig. Wat ik meestal doe is een beetje vet aan de schacht van de tiretteschroef smeren en dan in het gat plaatsen; door het vet blijft hij wel hangen. Dan draai ik het uurwerk om en leg de tirette op de juiste plek en houd hem met m’n vinger op z’n plek. Vervolgens draai ik het uurwerk verticaal zodat ik van de andere kant de tiretteschroef kan vastdraaien. Kan een paar pogingen kosten voordat het lukt. :sweat_smile:

De balans blijft inderdaad hangen aan de kloof, het eind van de spiraal zit in de pitonhouder vast (meestal met een schroefje) en loopt ook nog door het kompas (waarmee je de snelheid van het uurwerk regelt).
Gewoon laten hangen, bij een uurwerk met shockprotectie hoef je de balans niet van de kloof te halen.

2 likes

OK, dank je @wbcoupe. Dat dacht ik al. Ik moet dus de onderste en bovenste chaton en deksteen van de balans verwijderen en schoonmaken. Bij het in elkaar zetten even een drupje olie toevoegen tussen steen en deksteen alvorens deze terug te plaatsen.
Zo loopt iig de balans (bijna) zonder wrijving!

1 like

Klopt helemaal :+1:

1 like

Wat een spannend verhaal zeg!! Maar leuk dat je ons laat meegenieten, en thumbs up voor de lef om dit uurwerk te nemen. Ik ben zelf met Seiko uurwerken begonnen, waarna de ETA uurwerken een makkie waren, maar een wekkeruurwerk Phoeh!! Ben benieuwd hoe het gaat aflopen.

1 like

Leuk dat je ervan geniet @Stevil85!
Even een update:
Ik ben bijna klaar met het schoonmaken van alle onderdelen. Ik zet ze per groepje ca. 24 uur in de wasbenzine.
Daarna alles voorzichtig droogblazen en weer terug in het stolpje. (Schroefjes en veertjes vasthouden met de pincet!)
Zoals jullie waarschijnlijk al gemerkt hebben neem ik er de tijd voor! Ik hoop volgende week te beginnen met het weer in elkaar zetten van het uurwerk.
Bijgaand nog een foto van een aantal schone onderdelen.

1 like

4 likes

Dat is zeker erg lang.
Als je ze na even inweken met een stevig kwastje schoon borstelt kan het ook in minuten i.p.v. uren.

Ik heb wel eens gelezen dat je vlekken overhoudt na wasbenzine, paraffine resten.
Heb jij daar geen last van?

2 likes

Zeker is het lang, maar het goed losweken van de vet-resten en zonder het risico dat een onderdeeltje bij het borstelen wegspringt leek mij beter. Voor het terugplaatsen maak ik de onderdelen nog even met alcohol schoon (alleen het o.a. anker ivm schellak niet!)

Vraagje: zijn er nog andere onderdelen waar schellak gebruikt wordt?

Ik denk dat de alcohol de parafine resten wel oplost.

De balans; volgens mij zit de impulse pin ook met schellac vast. :thinking:

2 likes

Dank je @wbcoupe, ik zal er rekening nee houden!
(Zou jammer zijn als dit oplost!)

1 like

Best vreemd schellak wel oplost in alcohol en niet in wasbenzine.

Er zijn ook allerlei stoffen die wel in water oplossen maar niet in benzine. Mijn scheikundekennis is aardig weggezakt, maar dat heeft met de molecuulstructuren te maken. Wasbenzine bestaat voornamelijk uit gewone koolwaterstoffen, ethanol heeft een OH groep waardoor het ook oplost in water.

Alles is schoon, ik heb nog 1 plaatje met wat roest.
(Zie onderstaande foto, het betreft het plaatje op 3 uur)
En nog wat roestvlekken op het uurwerk.
(2e foto 7 uur.)

Suggesties?

https://www.horlogeforum.nl/uploads/db9961/original/4X/9/3/7/937b2cd075f4da0e4a628a0d20803c08e7b41e0c.jpeg

Ik heb de chaton en deksteen van het uurwerk verwijders!
Wat zijn deze klein! Zal met deze heel voorzichtig moeten zijn!!!

Kan ik de bovenst chaton en deksteen (zit op de balansbrug) verwijderen/schoonmaken nadat ik alles weer op het uurwerk heb gezet??? Dit lijkt mij handiger!

Doe ik wel, weet niet of hiervoor een volgorde voor is.

Alleen de deksteen samen met de palletfork in de epilame (fixodrop) stoppen om het goed schoon te maken. Misschien nog een tip voor de palletfork: eerst een kwartier het uurwerk laten lopen alvorens je de robijnen van de palletfork smeert, de olie blijft dan mooier zitten

2 likes

@Stevil85 ik heb het uurwerk volledig gedemonteerd dus kan het niet 15 min laten lopen! Maar waarom zou de olie dan beter blijven zitten? Ik kan me er niet een reden voor bedenken nl.
Nog bedankt voor je antwoord op de chaton en deksteen!

Bedoel ook als het uurwerk weer in elkaar zit, de raderen etc zijn dan geolied. Je laat dan het uurwerk eerst een kwartiertje ofzo lopen en daarna smeer je de palletfork.

door het droog lopen maak je als het ware een kanaaltje op de kopse kant van de steentjes van de vork, de olie blijft hier dan mooi tussen zitten. Snap je dit of moet ik het tekenen :see_no_evil:

3 likes

De olie loopt zo niet van de steentjes af

3 likes

Sorry @Stevil85 ik snap het echt niet, ook niet wat je met bovenstaande afbeelding bedoelt. Zoals je waarschijnlijk al gelezen hebt is dit mijn eerste uurwerk en leer zo aldoende
Tot nu gaat alles voorspoedig, welke steentjes van de palletfork(anker) bedoel je? En kanaaltjes (door het droog lopen slijt het steentje toch niet?)
Epilame ken ik ook niet!?!?
Graag wat uitleg :thinking:

Epilame heb ik al gevonden:

Gevonden in:
Reparatie en service Longines 370

Epilame is een oppervlaktebehandelingsmiddel, wat het spreiden van oliën op oppervlakken tegengaat. Vooral gebruikt bij ankerstenen, incablok/dekstenen, ankerrad en teflon reversors van Rolex.

Rest alleen nog: Welke steentjes?
Bedoel je de twee steentjes die het ankerrad bewegen?

Ik moet toch nog wat bestellen bij Cousins,
Ze hebben Moebius 8941, 8951 als alternatief wordt 8991 gegeven BP 99,95. Vrij duur vindt ik, ander soort en geschikt voor metaal/steen ?

Vergeef me mijn slechte uitleg skills :sweat_smile:. De epilame laat een laagje achter op de kopse kant van de ankersteentjes. Voordat je olie op de kopse kant van deze steentjes doet (want deze moet je ook smeren), laat je het eerst ‘droog’ lopen zodat het ankerrad een soort kanaaltje slijt in de epilame laag. Je kan nu olie op de ankersteentjes doen en dan zal de olie niet zo snel weg lopen.

Yup, deze idd

2 likes