Het was ergens in november 2020, toen @kaiserruby met trots zijn pas gekochte vintage duiker showde, hier op het forum. Een Story automatic. Leuk ding, met nogal wat gebruikerssporen. Maar de uiteindelijke aanschafprijs viel wat tegen, door verzend- en invoerkosten. Tot overmaat van ramp stopte het horloge na een dag met lopen. Maar ja, een service, samen met de relatief hoge aanschafprijs, overstijgt met groot gemak de waarde van dit leuke duikertje.
Toen ik het las, moest ik gelijk denken aan een aantal horloges die ik in het verleden kocht. Juweeltjes in de advertentie, maar schroot toen ze uiteindelijk binnenkwamen. Ik voelde met Ruben mee en vond het heel sneu, zeker omdat hij zo enthousiast was over deze NA.
Ik hobby een beetje aan met oude horloges en kan inmiddels de eerder aangekochte miskoopjes vaak wel herstellen. Ik heb al enige ervaring met penanker uurwerkjes, met name van zakhorloges, dus heb ik Ruben een berichtje gestuurd en aangeboden om het uurwerkje na te kijken en te servicen. Man, als ik vooraf had geweten waar ik aan begon…
Penanker uurwerkjes hebben een slechte naam. Kwalitatief inferieur en veel horlogemakers beginnen er niet aan. Dat heeft natuurlijk te maken met het feit dat een penanker met een probleempje vaak economisch totall loss is. Maar het is niet helemaal terecht. Net als zakhorloges, zijn die penanker uurwerkjes best te servicen en zitten er juweeltjes bij.
Er zijn penankers die zijn voorzien van lagersteentjes. Die zijn van een iets betere kwaliteit als die zonder deze lagersteentjes, omdat de as tapjes minder (snel) slijten. Je kan je voorstellen dat de levensduur van een uurwerk, waarbij de stalen as tapjes in een geboord gat in de metalen plantine draaien, veel korter is, dan wanneer ze in zeer harde lagerstenen draaien. Die lagerstenen komen de nauwkeurigheid van het uurwerk ook ten goede.
Deze Story heeft een Baumgartner 158 automatisch penanker uurwerk, zonder lagerstenen.
Bij aankomst was al duidelijk dat de wijzerplaat langs de randen aardig wat schade had opgelopen in de jaren, misschien door vocht aangetast.
De wijzerplaat is voorzien van een soort emaille verf, dus heb ik de randen bijgewerkt met enamel hobbyverf. Dat is redelijk gelukt en het totaalaanzicht is een stuk beter dan met de afgebrokkelde randen.
Het plexi glaasje was gebarsten, maar Ruben vond een vervangend glaasje bij @firstrubu, die had nog een vervangend en passend glaasje met loepje liggen.
Toen het uurwerk. Bij het demonteren kwam ik al direct wat rare, ondefinieerbare troep tegen… Misschien afkomstig van de wijzerplaat? Geen idee wat het was. Hier en daar wat roest verwijderd en na het spoelen in de Elma waren alle onderdelen weer keurig schoon.
Er bleek een tapje te zijn afgebroken van wheel 410. Deze (ruota media in het Italiaans) op Ebay gevonden bij een verkoper in Italië. Het duurde echt weken voordat het onderdeel met de post binnenkwam en ik er mee verder kon.
Ook nog eens een verkeerde opwindveer geleverd gekregen, een voor een handwinder ipv automaat, dus het duurde nog langer. Het uurwerk heb ik toen wel weer lopend gekregen, maar het liep niet lekker. Nog een keer uit elkaar, alles nog en keer nagelopen, maar het resultaat bleef belabberd. Dus ja, goede raad en meer onderdelen vervangen is duur en voor dit horloge niet verantwoord. Daarom ging de Story terug naar Ruben, in de hoop dat het horloge enigszins redelijk bleef lopen. Dat bleek helaas niet het geval. Het uurwerk viel steeds stil.
Het zat me toch niet lekker. Ik had een grote broek aangetrokken met de mededeling “stuur maar op, dan kijk ik wel even” en dan gaat ie onverrichter zaken retour. Dat is balen.
Maar gelukkig vond ik later, voor zeer weinig geld, een niet lopend donoruurwerk. Niet helemaal hetzelfde uurwerk, maar veel onderdelen kwamen wel overeen. Ruben stuurde het horloge weer terug en vervolgens heb ik de slechte onderdelen zo veel mogelijk vervangen met die van de donor. Dat gaf nog steeds geen verbetering.
Omdat het uurwerk eerst redelijk liep, dacht ik niet direct aan problemen met de balans, maar blijkbaar lag daar uiteindelijk wel het probleem. Omdat ik zelf nog maar weinig ervaring had met het plooien van een balansveer, heb ik de hulp van @vinwat ingeroepen. Gouden zet, want de balans moest niet alleen wat geplooid worden, het bleek dat de balansveer niet goed op de balans was geplaatst. Na het plooien en opnieuw plaatsen van de balansveer was het probleem verholpen. Inmiddels had ik het horloge al maanden in bezit, dus ik kon wel juichen dat ie nu eindelijk netjes liep. 's Avonds Ruben een enthousiast berichtje gestuurd en het horloge verder gemonteerd. But the Story continued…
Ik was zo goed als klaar, tot ik bij het plaatsen van het uurwerk in de kast zag dat de secondewijzer los lag. Los geraak? Niet goed aangedrukt? NEEEEE, de seconde as gebroken!!! Hoe kan dat? Metaalmoeheid? Zo’n asje breekt niet zomaar en het plaatsen ging zonder veel moeite. Kracht kwam er zeker niet aan te pas.
Het rad met de seconde as uit het donoruurwerk geplaatst, maar die bleek veeeel te lang. Een goede gevonden op Ebay bij een verkoper in Portugal, maar ook de post uit dat land is verschrikkelijk traag. Dat heeft vermoedelijk te maken met het feit dat het geen pakketje is met T&T, maar gewoon via brievenpost gaat.
Maar nu, vandaag, is alle gemonteerd, afgeregeld en de kast dichtgedraaid. Het horloge is zojuist ingepakt en verzonden naar Ruben. Ik heb hem alvast blij gemaakt met het goede nieuws en hopelijk gaat ie morgen bij hem op de pols.
Eind goed al goed? Ik hoop het. Het uurwerkje loopt niet zo strak als bv een ETA 2824-2, of soortgelijke werkjes, maar het heeft zeker zijn charme. Ben ik nu een penanker specialist? Bijna wel. Uiteindelijk vond ik het heel leuk, ondanks de frustaties onderweg, om dit horloge onder handen te nemen. Ik heb er weer veel van geleerd en ook meer bedreven geraakt in het plooien van de balansveer, iets wat toch redelijk vaak voorkomt als klusje aan een niet lopend horloge.
Ruben, bedankt voor je geduld en ik hoop dat je nog lang plezier gaat hebben van dit horloge.
Uiteindelijk toch een Story met een happy end.
