Begin 2015 was ik met horloges aan het kloten. Ik meldde me hier op het forum aan en had naast m’n stok oude quartz beaters in rap tempo een Seiko SARB033, White Stargate en SNZG11 gekocht, en een Squale van een forumlid over genomen, maar nog nooit had ik een duurder horloge nieuw gekocht. Tot ik deck watches in de smiezen kreeg.
Hamilton introduceerde in dat jaar namelijk deze behemoth:
47mm of zo, en dan gebaseerd op een Unitas. En 3000 ballen of zo. Veel te groot, veel te duur, veel te moeilijk. Dus ik kocht na lang twijfelen tussen een Stowa Marine en de Hamilton, de Hamilton Navy Pioneer KS als eerste nieuwe iets duurdere horloge ooit. Ik had de magische grens van 750 ballen doorbroken. Ai.
Maar dit topic is niet het verhaal van dat horloge.
Ga er maar even voor zitten, want dit wordt een wat langer stukje tekst. Sfeermuziekje om in het maritieme thema te blijven: Ghost ship van Blur. Erg fijn.
Na zes jaar trouwe dienst droeg ik de Hamitlon nauwelijks meer. Ik vond 'm in de meeste opzichten prachtig, maar de wire lugs waren toch wat kwetsbaar, en ik kon me niet meer over het abominabele datumvenster naast de 3 heen zetten. Het ETA 2895 uurwerkje was te klein voor de 41 a 42mm kast, dus die plaatsing was raar.
Een vriend uit Kopenhagen zat een borrel met me te doen, en hij zei dat ie 'm mooi vond, dus heb ik 'm voor de helft aan de goeie jongen mee gegeven. Maar toen zat ik plotseling zonder deck watch. Geen nood, direct een Stowa besteld, en ik dacht dat ik klaar was. Maar eenmaal binnen was ie ook binnen twee dagen terug naar Stowa wegens de plastiek-ogende plaat.
Nu had ik een topic geopend over deck watches en nautische reut, en in dat topic werd mij het horloge ook voorgesteld wat ik uiteindelijk kocht. Hier nog even een korte re-cap van wat een deck watch ook al weer is voor degenen die dat andere topic niet hebben gelezen:
Het begon er dus allemaal mee dat je je positie op zee niet fatsoenlijk kon bepalen als je geen fatsoenlijke klok had. Daarom loofden een stel Britse edelen en geleerden in de 17e eeuw een gosvermogen uit als beloning voor diegene die een functionerende scheepschronometer kon bouwen, en uiteindelijk ging John Harrison er na het maken van de H1 in 1735 met het prijzengeld aan de haal. Fun fact: Christiaan Huygens heeft ook nog een beetje meegedaan in die wedstrijd.
Harrison is daar z’n hele leven mee bezig gebleven, en verdiende in totaal 35.000 pond met die hobby. Niet slecht voor een gesjeesde timmerman. De H5 van Harrison begon er al een stuk meer uit te zien als de Marine Chronometers en Deck Watches die we allemaal kennen:
Enfin, fast forward naar 1774, en de eerste deck watch is geboren. De chronometer bleef in de kajuit van de kapitein staan, en officieren met doekoe gebruikten die chronometer dan om hun aan dek gebruikte zakhorloges op gelijk te zetten. Die maritieme zakhorloges werden steeds nauwkeuriger en stringenter van specificatie, en dat werden dus deck watches.
In 1774 maakte een Fransoos een expliciet exemplaar voor navigators en mariners. Deze had een dubbele wijzerplaat met centrale seconde op de tweede plaat. @Capibara, was jij dat nou die het liefst een grote seconde zag? Deze was welhaast regulateur-groot. 
Deckwatches bleven tot aan de tweede wereldoorlog en zelfs ver daarna nog in zwang. De Hamilton Navy Pioneer waar ik mee opende werd in 1941 door Hamilton geproduceerd voor de US Navy, en ook Stowa maakte ze voor de Kriegsmarine, zowel scheepschronometers als de deck-watches die er op gelijk gezet werden.
Overigens waren deze horloges ook geheel in de stijl gemaakt zoals passend bij de in 1991 door Webb C. Ball neergepende ‘General Railroad Timepiece Standards’. Dit werd hem gevraagd te doen naar aanleiding van een frontale botsing tussen twee treinen.
In de 150 jaar tussen 1774 en het eind van de eerste wereldoorlog was namelijk de trein uitgevonden, de industriële revolutie een feit geworden en werd het meten van tijd en efficiency een steeds vitaler onderdeel van de samenleving. Het regeertijdperk van de (prik)klok was aangebroken, zeker toen gas- en elektrisch licht uitgevonden werd, en we niet meer afhankelijk waren van de zon.
Maar goed, terug naar Ball. Die man maakte niet alleen die standaard, maar is ook oprichter van Ball Watches, hij werd directeur van Hamilton, en z’n standaard maande merken als Elgin en Waltham tot steeds grotere accuratesse.
Zelfs Audemars Piguet, Vacheron Constantin en Longines (!) produceerden horloges volgens de stijl van de deck watches en volgens de richtlijnen van Ball’s “General Railroad Timepiece Standards”. Nu roepen sommige IWC fans dat de Portugieser in 1930 het levenslicht zag, maar tegen die tijd waren Longines, Waltham en die hele kliek dus al 40 jaar bezig met dat soort Beobachtungsuhren.
En met die geschiedenisles in de kontzak komen we aan bij een in Istanbul geboren meneer Erdal Yildiz. Z’n familie, oorspronkelijk uit Anatolië, maar later in Istanbul neergestreken, zag een kans om in Duitsland een beter leven op te bouwen, en zo kwam de jonge Erdal in Westfalen terecht, waar hij al min of meer z’n hele leven woont en werkt.
Tijdens z’n studie erfde Erdal een zakhorloge van z’n opa, en hij raakte geobsedeerd door het Unitas uurwerk wat er in zat. Nu zul je zeggen, da’s gelul van de website, maar als je de goede man persoonlijk treft merk je aan alles dat hij verknocht is aan die Unitas.
Zijn obsessie nam zulke vormen aan dat hij in 2004 begon te stoeien met leveranciers, en in 2007 Tourby oprichttte in Westfalen, waar ik mijn horloge dan ook opgehaald heb.
Even een nieuw sfeermuziekje. Radio Song van Dillard & Clark, zoals je dat op The Trip van Saint Etienne vindt. Lekker voor een autorit.
Het geval was namelijk dat ik tijdens het heen en weer mailen met Tourby de deceptie van de Stowa had genoemd, en naar een returns policy vroeg. Die hebben ze niet, omdat het horloge volgens jouw specificatie gebouwd wordt, en zij geen horloges aan anderen willen verkopen die door iemand gedragen zijn, hoe kortstondig ook.
Dus ik moest naar Tourby’s winkeltje rijden om mijn horloge ter plekke te gaan bekijken. Zaterdag om kwart voor tien zat ik dan ook keurig in de auto met een dampende bak koffie en een muziekje.
Eenmaal in de winkel aangekomen heb ik van alles bekeken, en ome Yildiz was enthousiast z’n hele winkel aan het tonen, waarbij de zalmroze Art Deco 40 met zilveren feuille wijzers me het meest kon bekoren. Naast de Marine die ik aan het ophalen was, uiteraard.
Na een mooie tour door z’n winkeltje heb ik nog een extra blauwe lederen band gehad, heeft hij de juiste band voor me gemonteerd, en ben ik met lederen etui (zeer heavy duty) naar huis gereden.
Eerst even de grote bomb-proof lederen etui open schuiven. Ik had de keuze uit zwart of cognac, maar dit soort dozen schreeuwt om zwart. En met het Tourby gebeuren mooi embossed in het leer. Ik hou er nu al van. Maar daar is ie dan:
De Tourby Marine 40. Met hitte-geblauwde wijzers en roodgoud-gerodineerd Unitas uurwerk er in.
Het horloge mag zich verheugen in een set wijzers die prachtig hittegeblauwd en licht gebogen zijn. Het zijn dezelfde soort wijzers als in de Stowa, maar eerlijk gezegd, hoe mooi ik ze ook vind, voor mij gaat the nod toch naar m’n oude Hamilton Navy. Maar dankzij de fijne zilveren wijzerplaat met korrel-effect en de veel, veel betere plaatsing van de kleine seconde complicatie en het ontbreken van de datum is de algehele indruk vele malen cleaner dan van voornoemde Hamilton.
Ook de KS subdial is lichtjes verzonken en heeft een heel subtiel set concentrische cirkels onder het lichte korrel-oppervlak, waarbij de wijzer van de KS complicatie dan wel weer briljant is. Supercool.
Ook valt op, afhankelijk van lichtinval, dat de bedrukking van de wijzerplaat er heel erg dik op ligt. Zo dik zelfs, dat het bijna lijkt alsof de indices in Art Deco belettering opgelegd zijn. Dat is niet zo. Maar het is een schattig effect.
Als we het horloge dan omdraaien worden we eerst geslagen door hoe prachtig de driekwarts-plaat is gedaan, met concentrische Côtes de Genève en chatons voor de robijnen. Maar ook de geskeletteerde opwind-raderen met de ferme geblauwde schroeven er door zijn natuurlijk supertof. Het is cool om het horloge om te keren en het dan aan de kroon op te winden, da’s een prachtig gezicht. Merk ook het patroon op de brug achter deze raderen op.
Als je dan naar links kijkt op de onderstaande foto zie je dat ik voor een ongegraveerde balansbrug heb gekozen, maar dat er wel zwanehals-regulering op zit die in dit geval met een schroef-nok wordt afgesteld die midden door die balansbrug heen is gejakkerd.
Dit schijnt het nieuwe systeem te zijn, waar voorheen met een stelschroefje werd gewerkt wat vanuit de zwanehals kwam, zoals hieronder op de specht-hals regulering van m’n Mühle Glashütte te zien is:
Excuses voor deze onderbreking met zo’n pauper Sellita. Terug naar de Tourby. Ik vind de perlage achter de balans ook erg tof, met nog steeds geblauwde schroeven alom.
Er ontbreken maar twee dingen om dit uurwerk naar een echt hoger plan te tillen. Ten eerste zou een modificatie om hem hacking te geven niet verkeerd zijn, en ten tweede zit ik met het idee te spelen om Tourby bij een beurtje in de toekomst misschien nog eens black polish bevelling te laten toepassen op de randen van de plaat rond balans, balansbrug en opwind-raderen. Dat zou de shit zijn.
Maar voor het moment is dit zeker een mooi gedecoreerd uurwerk. Zeker ook mooier dan de voornoemde Mühle, maar ook toffer dan m’n Nomos DUW3001 uurwerkje:
Nomos.
Tourby.
Ik bedoel, die Nomos is wel cool, want Hacking en maar 3,2mm dik voor een automaat met KS, maar toch… Winner, winner, chicken dinner voor ome Yildiz. Dit is zelfs geiniger dan de Sonnenschliff op de uurwerkjes van Staudt.
Het uurwerk is verder wel voorzien van een 52 urige krachtreserve bij een 18.000 bph. Uiteraard is er sprake van Incabloc stootdemping en een etachron balannsveertje, dus hij is nog wel magneet-gevoelig.
De oplettende burger zal ook gezien hebben dat de Tourby-kast 50m waterdicht is. Da’s een kleine downgrade ten opzichte van de fantastische 100m WR van de Hamilton, die is ongeëvenaard. Maar 50m is altijd nog beter dan de povere 30m die je bijvoorbeeld op een IWC Portugieser aan mag treffen voor drie en een half maal het geld.
Waarom is het toch zo dat hoe duurder die shit is, hoe minder moeite ze doen om een fatsoenlijk pakkinkje te monteren? Op een horloge met nautisch thema, nota bene? Ik begrijp dat niet hè? Schiet mij maar lek. Maar goed, mijn Tourby is nog semi-bruikbaar voor alledag.
De kast is mooi. Ik moest me even over de bandmaat van 22mm zetten, maar verder is hij met 40x48x10,8mm meer dan comfortabel draagbaar. Het horloge ziet er dankzij het ontbreken van een noemenswaardig bezel enorm uit, maar in de praktijk is hij dus nipt kleiner dan m’n Hamilton was, ook al is hij 0,8 mm dikker vanwege het bolle saffier.
Het saffier staat vrijwel direct bij de rand van de middenkast omhoog. Het bezeltje mag echt geen naam hebben en is zo geslepen, volgens Tourby, dat het de vorm aanneemt van een zakhorloge waar je normaliter een deksel op zou sluiten. Kosten noch moeite zijn hierbij gespaard.
Het saffier is tweezijdig AR coated, maar wel met een clearcoating die kleurloos is, en waarop je geen krasjes aan de bovenkant gaat zien. Verder zijn de hoeken zo geslepen dat je geen witte rand in het saffier ziet. Je kijkt bij de kanten zo op een iets uitvergrote minutentrack die helder doorkomt. Ook de niet al te brede uienkroon is mooi afgewerkt, en werkt goed bij het opwinden.
Dat brengt ons bij het sluitstuk, de band en gesp. Ik heb een donkerblauwe en een donkerbruine band gekregen van Cordovan-leer. Die zijn op zich prima, maar wel licht gevuld en dus zo stug als de hel. Ik heb er eerst een dansje op gedaan om ze een beetje in de vorm van m’n pols te buigen.
De gesp vind ik te groot en te lomp. Ik weet niet wat het met mensen is dat ze zo’n groot rechthoekig stuk staal onder de pols willen. Dus heb ik een paar mooie banden besteld en joop ik de band en gesp die ik erbij kreeg zo weer de Tourby doos in. Ze zouden horloges eens head-only moeten gaan verkopen, die fabrikanten. Dan kan ik m’n eigen reut er bij zoeken.
Maar los van dat ene punt vind ik het een fantastisch horloge. Het draagt zowaar comfortabel, ondanks het zeer aanwezige uiterlijk. Even een polsplaatje uit de file:
Echt heel mooi. Ik heb eindelijk een Deck watch die me echt goed bevalt. Ik wens mij dan ook veel plezier met dit horloge, de komende jaren.
gefeliciteerd !
Foto’s idem! Het horloge is ook erg geslaagd, hele mooie dial en blauwe wijzers. De kroon vind ik er ook erg goed bij passen. Snap wel dat je jezelf er veel plezier mee wenst!
Ik dacht eerst dat een “deck watch” marketinggezever was maar er blijkt toch meer achter te zitten