Zo’n Elma staat al een poosje op m’n verlanglijstje, dus toen er laatst een op de baai langskwam maar even ervoor gaan zitten om een snipebod uit te brengen. Gelukkig was ik de hoogste dus de buit was binnen al was hij naar mijn smaak wel wat duur geworden.
De domper kwam toen hij binnen was. Stekker in het stopcontact, schakelaar van de motor om… niets. Dus de kap van de motor af en spanning meten; geen spanning op de motor. Al snel ben ik erachter dat de grote potmeter bovenin voor de toerentalregeling kapot is, maar in de hoogste stand doet hij het nog wel. Opnieuw getest in de hoogste stand; nu begint de motor iets te brommen, maar draaien ho maar. Als ik de motor met de hand probeer te draaien snap ik waarom, dat ding zit muurvast…
Er is overigens nog wel goed nieuws: de verwarming werkt nog prima, de drie glazen potten zijn heel (al is eentje wel een beetje lelijk geworden door de etsende werking van de schoonmaakvloeistof) en ook alle bakelieten deksels zijn nog prima.
Intussen ben ik niet zo heel blij meer met de aankoop, ik vond hem al aan de dure kant, en nu doet hij het helemaal niet, terwijl daar niets over stond in de beschrijving. Ik schrijf de verkoper een zakelijk bericht dat zijn beschrijving niet deugde en dat ik graag 40% van de aankoopprijs terug wil om de reparatie te bekostigen. Tot mijn stomme verbazing gaat de verkoper direct akkoord. Hmm, hij wist dus misschien wel dat er wat mis was…
Maar goed, nu nog het probleem oplossen. Eerst de vastzittende motor maar eens zien te repareren. Ik vermoed dat het onderste lager vastgelopen is. Om daar bij te kunnen moet de hele motor uit elkaar. Het vet in het lager is inderdaad compleet versteend, al zit het lager niet echt vast; vreemd, waarom draaide de motor dan zo zwaar?
Lager eerst maar even een poosje weken in een bakje wasbenzine.
Intussen maar eens gekeken naar de grote potmeter. Het is een draadgewikkelde potmeter en al gauw zie ik het euvel, het laatste kwart van de wikkelingen zijn compleet weggesleten door het sleepcontact. Daar moet dus een nieuwe voor komen, maar voor nu even een snelle oplossing. Zoals elke potmeter heeft deze drie aansluitingen waarvan er maar twee gebruikt worden. Door nu de aansluiting aan het andere eind te gebruiken kan ik de driekwart van de potmeter die nog goed is nog gebruiken en kan de snelheid van de motor geregeld worden, alleen moet je de knop dan de andere kant op draaien. Uiteraard werkt het laatste kwart dat doorgesleten is niet, dus de motor is niet te gebruiken op de laagste snelheden.
En weer even terug naar de motor, intussen alles schoongemaakt en ontvet. De stang waar de basket aan hangt was ook nog een beetje krom waardoor het geheel vermoedelijk nogal trilde, een paar gedoseerde tikken met de hamer later is de grootste bochel eruit; helemaal 100% krijg ik hem niet, alleen al omdat met het blote oog de richting van de kromming niet meer te zien is.
Het bovenste lager van de motor is een glijlager, hierop brengen we een laagje lagervet aan.
De kogeltjes die de stang in de bovenste en onderste stand laten klikken gaan weer in de boringen en de aandrukveertjes erachteraan. De kogeltjes zijn wel een beetje sleets, een paar nieuwe zou geen kwaad kunnen. Wel even de maat genoteerd zodat ik nieuwe kan zoeken als het nodig is.
Smeren van het onderste lager met vers lagervet. Lekker vol smeren tot…
…het vet er aan de andere kant over de volle omtrek weer uit komt. Je weet dan zeker dat overal vet zit, en je drukt gelijk eventuele laatste vuiltjes naar buiten.
Aanslag weer monteren; even goed ondersteunen als je het pennetje erin slaat, anders heb je de as gelijk weer krom.
Als ik de motor in elkaar gezet heb, blijkt hij nog steeds zwaar te lopen. Nu snap ik eindelijk wat de oorzaak van het zwaar lopen was. De uitlijning van het bovenste glijlager komt nogal nauw, en de speling tussen de drie delen van de motor is zo groot dat die uitlijning niet vanzelf goed komt. Iemand heeft dus de motor uit elkaar gehad, en bij het monteren de uitlijning niet gecontroleerd.
Ik monteer de motor dus eerst weer even in de machine en draai dan met draaiende motor pas de schroeven die de motor bij elkaar houden vast. Door intussen met de uitlijning te spelen kun je aan het motortoerental gelijk horen of deze nog klopt. Na een paar minuten heb ik de schroeven vast en de uitlijning in orde.
Intussen een paar nieuwe kurkringen voor de potten besteld. De ring onder de motor is ook niet best meer, maar die was even out of stock dus die vervang ik binnenkort nog wel een keer. Eigenlijk zou ik de hele machine nog uit elkaar willen halen, hier en daar uitdeuken en van een vers laagje lak voorzien, maar daarvoor ontbreekt me momenteel de tijd.
Ready to rumble…
Bedankt voor het kijken.