Eens je de naam hebt van te prutsen aan horloges krijg je af en toe eens iets in de schoot geworpen. Soms een ranke, goed van oren en poten voorziene dame met een techniekfetisj, maar iets realistischer veelal hopeloze gevallen: horloges die de voorbije halve eeuw in een lade (als je geluk hebt), onder de band van een vrachtwagen (als je pech hebt) of in een beerput gelegen hebben (als je dikke pech hebt).
Zo ook tijdens een vorige trip naar het land van Pilzner en Slivovice, van porno en Dvořák, van bezopen bejaarden in de presidentswoning en halfbloed-Japanse politici die desondanks een bruin uniform verdienen gezien hun racistische discours: de godentuin aan de overkant van het ijzeren gordijn, het thuisland van mijn wettige bedgenote, de Tsjechische Republiek.
Schoonpa - děda aka opa voor de kleinkinderen - trok plots een lade open en haalde er na wat graven een polshorloge uit. Een vergulde Prim wat, zoals iedereen hier uiteraard weet, het nationale merk van de huidige CZR en de CSSR voordien is. Prim bestaat trouwens nog altijd, ononderbroken sinds 1949, en maakt zijn movements 100% in-house en zelfs in-country in Nové Město nad Metují, waarvoor ik ze graag een paar pluimen in de kont steek. Ze worden zeldzaam, deze soort die-hards. Maar tot zover het reklameblok.
“Hier, kan misschien nog dienen voor onderdelen”, zei hij. Ze zag er inderdaad niet al te fris uit, maar voor onderdelen? Ze tikte nog bovendien. Hmhm.
Oké, het bandje, dat was eentje dat weinig kans maakt om ooit terug in gebruik genomen te worden. Tenzij iemand hier een spontane erectie krijgt van flutleer Bund met groene koperresten en een bejaardenluchtje: meld je gerust aan via PB en ik verstuur een envelopje!
Eens thuisgekomen werd meneer Prim op de timegrapher gelegd, en euh… ja.
Jezus Griztus, wat is me dat. Misschien inderdaad toch voor onderdelen? Maar dan:
Plot twist!
Tijdens een videocall van mevrouw met haar grootmoeder van 82 werd het horloge terloops aangehaald, en het was niet zomaar een random horloge. Het was het polshorloge dat děda zelf van grootmoeder en grootvader zaliger gekregen had op zijn zesde verjaardag, pakweg 55 jaar geleden, omdat hij van dan af zelf de bus moest nemen naar de lagere school en dus vertrektijden moest kunnen lezen.
Slopen voor onderdelen? Ammenooitnie! Dus dan maar demonteren, op hoop van zege.
Binnenin tikt een Prim Kal.50. Super courant dingetje in CZR: het is een beetje het movement dat het merk groot gemaakt heeft, het tweede dat ze ontwikkelden en dat van 1958 tot ver in 1971 geproduceerd werd. Zonder enige schokbescherming voor de eerdere generaties, en ook voor deze dus, de latere kregen wel netjes een Elast-Blok zoals deze (foto niet van mij).
Op zich zag het beestje er nog redelijk uit, vanbinnen. Of dat dacht ik toch.
Beetje vuil, beetje vet. Maar daar draait tante Elma haar hand niet voor om.
Er kwam genoeg genetisch materiaal uit kast en lunette om een Golem uit te fabriceren. Bij gebrek aan een rabbijn en een kopie van de Talmud is dat deel even uitgesteld.
Maar dan, o wee, de inspectie van de schoongemaakte onderdelen want ergens liep toch iets heel erg mis, die Jackson Pollock timegrapher uitdraai in het achterhoofd. Alle radertjes in topvorm, pivots oké, tandjes netjes, weinig sleet te merken. De veer was te vermoeid om terug te steken dus uit de schatkamer een verse opgevist met vergelijkbare specificaties.
Enter scene: the Balance Staff.
Pivot 1: aanwezig maar goed scheef als ware het mid-erectie (hallo @ClimHolland). Ja, dat gaat natuurlijk een joekel van een wiebeleffect hebben. Misschien nog te rechten? Horlogeviagra? We geven de moed nog niet op.
Pivot 2: AWOL.
That’s why you need shock protection, kids. Děda zal er iets te enthousiast tikkertje mee gespeeld hebben. Ze shit ist kaputt.
Een nieuwe balansas draaien ligt voorlopig verder buiten mijn comfort zone dan het Wilhelmus zingen met autobatterijklemmetjes aan mijn balzak bevestigd. Dat wordt zoeken naar onderdelen dan, maar zo courant als Prim is in Tsjechië, zo zeldzaam zijn ze hier. En Česká Pošta strijdt met BPost voor de titel van Meest Langdurige Reisweg Per Huifkar Met Manke Muilezels dus laten overkomen is ook weinig aantrekkelijk. De twee bruikbare Primky die ik zelf liggen had, bleken een mij onbekende type-stempel te hebben.
Gelukkig is er ene Stanislav Jung, die op een druilerige woensdagavond in Februari 2011 op een CZ horlogeforum naar de PDF van zijn Kalibry Prim včetně subverzí - Přehled základních výrobních variant kalibrů PRIM linkte.
TYP 0111 is dus Kalibr 50! En met zelfde setrvačka als alle anderen, twee zeldzame uitzonderingen niet meegerekend.
De rest van de boel terug ineen, balans overgezet. De veer stond nog onder spanning, en van zodra de balansas in zijn juweel viel begon alles spontaan, gezond en luid te tikken. 🥹
De beat error kon nét iets beter en de amplitude had ik liever richting 280-300 gezien, maar voor een beestje dat als schroot afgeschreven was, ga ik niet klagen. Zowel donor als ontvanger zijn tenslotte al 50+ jaar oud. Kast gepoetst, nieuw glas erop, splinternieuw bandje en…
En netjes op tijd. Zodadelijk gaat deze flukse bejaarde na de Botoxbehandeling een mooi ingepakt doosje in, en morgen mee in de auto zodat die zaterdag onder de kerstboom kan daar in Moravia. En het kan wel vele uren gekost hebben, maar geeft wel een super gevoel, zo’n speciaal object terug leven in blazen 
Dank voor het lezen! En alvast veselé Vánoce aan iedereen. 
moeten jij en clim niet eens samen gaan werken 
veilige reis alvast
?