Waarschuwing: door de vele plaatjes en hier en daar toch wat commentaar bij die plaatjes wordt het (weer) een lang verhaal. Hou je daar niet van? Snel door scrollen! Voor wie graag leest en plaatjes kijkt: veel plezier!
Ik vind het vaak wel leuk om eens wat horloges uit mijn collectie bijeen te zetten op basis van een bepaald thema.
Er zijn al een aantal aardige onderwerpen die ik hier heb gezien, los van de specifieke merkgerichte topics, zoals:
- Zakhorloges
- Blauwe (of rode, of groene of gele of zwarte of witte) wijzerplaten
- (recentelijk) Alleen even nummers op de wijzerplaat
- (ouwe) Russen
- Rode datums
Enzovoorts.
Ook het thema ‘vierkante horloges’ is in de loop der tijden af en toe al eens voorbij gekomen op HF, maar omdat daar alweer een tijdje geleden over geschreven is leek het me wel aardig om hier in een nieuw topic wat van mijn ‘vierkante’ horloges te laten zien. Met ‘Vintage’ als bijkomend gegeven in het thema.
Ik zal deze keer geen uitgebreide filosofieën houden. Over het waarom van een vierkant horloge kun je niet zoveel zeggen, behalve dat je ze leuk vind of niet en of je ze überhaupt draagt of in je collectie hebt.
Het begrip ‘vierkant’ is in dit verhaal door mij redelijk ruim genomen. Van strikt vierkant tot bijna vierkant tot rechthoekig en alle varianten die je daarbij kunt bedenken. In ieder geval niet rond of driehoekig.
Ik begin met een overzichtje.
Het zijn niet àlle ‘vierkante’ horloges die ik heb. Ik heb ze wèl speciaal voor dit topic even bij elkaar gezocht om ze te fotograferen, maar toen ik daar vanmiddag mee klaar was bedacht ik dat op een paar andere plekken ook nog wat min of meer vierkant stond te wezen, maar die stukken was ik dus even vergeten en ik had geen zin meer om weer nieuwe foto’s te maken. Ik hoef ook niet alles te laten zien, dan blijft er nog wat over voor een volgende keer.
Eerst maar even alles wat ik zo had klaargelegd op één plaatje:
Hieronder elk horloge apart, in de volgorde van links naar rechts van de groepsfoto.
De eerste is al gelijk een vreemde eend in de bijt. Niet vintage (van 2015 of zo) en maar een heel klein beetje vierkant De kast wèl, maar de prominente bezel is erg rond. En het is ook nog een een quartz, maar wèl een bijzondere quartz.
Bulova 96B230
Just die combinatie van vierkant en rond maakt dat ik 'm mooi vind. Een heerlijk horloge om te dragen.
Ik ben normaal niet zo van de quartz horloges, maar het bijzondere, ik meen zelfs voor Bulova exclusieve, hoogfrequent 262KHz quartz systeem maakt dat hij een vloeiend lopende seconden wijzer heeft en heft daarmee het voornaamste bezwaar op dat ik tegen quartz horloges heb, namelijk de ‘springende’ seconden wijzer. Hier niet! Vloeiend als een high beat mechanisch horloge. De long live batterij en de enorme nauwkeurigheid door de hoge kristal frequentie maken het een comfortabel en betrouwbaar horloge. Ik draag hem dus vaak.
De volgende is is al een beetje meer vierkant en wèl vintage. Een die ik ook regelmatig draag.
Een Ouwe Rus: een Slava handopwinder met het mooie Slava 2414 uurwerk. En ik houd wel van de combinatie goud (plated) met een oranje/rode wijzerplaat. Het bijzondere van dit uurwerk is voorts de dubbele veerton, die er voor zorgt dat het horloge zeer regelmatig loopt met een gangreserve van meer dan 40 uur.
Slava 2414 - goud met rood
Hierna zijn broertje: Ook een Slava. Het zelfde merk en uurwerk, een zelfde beetje vierkante kastvorm. Maar daar ging het hier ook om. Verder gewoon wat minder luxe: verchroomde kast, standaard witte wijzerplaat (maar wèl met een lekker wafeltjes patroon) gewone zwarte wijzers en eenvoudige staafjes markers. Ik draag 'm niet vaak, hij is leuk voor erbij in de collectie Ouwe Russen.
Slava 2414 - Chroom
Het wordt al behoorlijk vierkant.
Een Meister Anker. Uit het (voormalig oost-) Duitse plaatsje Ruhla. In tegenstelling tot de bekende massa geproduceerde goedkope penanker horloges van het bekende merk Ruhla is dit een product van iets hogere kwaliteit en heeft het (vreemd genoeg) een Frans uurwerk. Een horloge wat ik wel fijn vind om te dragen, omdat ik 'm zo’n mooie dresser vind. Maar ik draag 'm niet vaak omdat ie redelijk kwetsbaar is. Een vierkant glas is lastig te vervangen als het stuk gaat. Zeker deze die zo bol is en ook kwetsbaar doordat de rand van het glas vrij ver boven de rand van de kast uitsteekt. Daarbij zit er ook nog eens een redelijk zeldzaam uurwerkje in: een Parrenin 60G handopwinder. Daar ben ik dus zuinig mee, want als ie stuk gaat betekent dat: lastig te repareren (kan ik niet zelf) en geen onderdelen te vinden.
Meister Anker met Parrenin 60G
We gaan weer verder. Het wordt steeds vierkanter. En dit keer ook nog eens van Nederlandse herkomst. Een Monté. Jaren '60, van de Fa. Koster in Amsterdam. Er is op HF al vaker over Monté geschreven, dus daar ga ik niet verder over door. Typische dresser met mat zilveren wijzerplaat, staafmarkers en géén seconden wijzer. Zo dressy en zo spartaans als 't maar kan. Ook kwetsbaar, want met een glas dat alleen custom vervaardigd kan worden als 't zou beschadigen. Daarenboven is de kast een zgn. schoenpoets doosje. De verchroomde bovenkant en de stalen bodem zitten op elkaar geklemd. Haal de twee helften van elkaar en het Zwitserse Peseux 7040 uurwerk ligt er los in. Dus absoluut niet waterdicht en zelfs niet erg stofdicht.
Monté met Peseux 7040
In Rusland weten ze ook wel van vierkante horloges. Deze Poljot oftewel Полёт zoals het in cyrillisch schrift op de wijzerplaat staat mag dan zo’n 50 jaar oud zijn, het 2609H uurwerk in het mooie platte klokje van slechts 10mm dik loopt nog uitstekend en de wijzerplaat, eveneens in een schoenpoets-doos kastje is nog zonder enige schade. Een elegante ouwe Rus.
Poljot met 2609H
Nog een vierkante Rus. Een Raketa. De enige, naast de Bulova, in dit verhaal met een zwarte wijzerplaat. Er valt niet zoveel over te vertellen. Ja, hij is behoorlijk vierkant. Ik schat uit eind jaren '70, begin '80. Zoals bij veel vierkante horloges ook weer een tweedelige kast. Verchroomd base metal boven, RVS onder. Binnenin tikt een uiteraard Russisch 2614H Kaliber. Het is aan de kleine kant met zijn 31,6 x 40,5 mm. Her klokje zou ook goed staan op een damespols.
Raketa met 2614H
Het volgende horloge is denk ik qua vorm het meest vierkante horloge uit mijn hele collectie.
Het betreft een Duitser: een Junghans. Kwam uit een Rikketik rommel schoenendoos een paar jaar geleden. Er was niks mis mee. Een modelnummer weet ik niet, wel een kalibernummer. Er zit een Junghans 693-82 uurwerkje in dit exemplaar. Vergulde bovenkast, RVS bodem, ook hier weer twee op elkaar geklemde helften waar het binnenwerk van wijzerplaat en uurwerk los in ligt. Ik schat dit klokje uit begin jaren 60, Het is verbazingwekkend dat een horloge met zo’n in wezen primitieve kastconstructie het na bijna 60 jaar nog steeds doet. Twee slagen aan de kroon en hup daar begint ie te lopen. Ik draag 'm niet. Te klein, 27 x 27 cm. Maar hij staat mooi te wezen bij zijn Junghans vriendjes en nog veel meer andere verzamelklokjes in de vitrine.
Junghans met 693-82 kaliber
Je zou het zo op de foto niet zeggen, maar dit horloge van Russisch fabricaat is met haar 28,7mm breedte eigenlijk een dame. Merk: Pobeda. Gevonden in een rommeldoosje met kapotte plastic quartz horloges bij de kassa in een kringloopwinkel. 50 cent! Echt waar. En behalve erg vies en een zeer kapot bandje was er niks mis mee. Het type 2602 kaliber wat er in zit loopt netjes. Eigenlijk hoort ze thuis bij de kleine collectie horloges die mijn dochter graag draagt. Maar zij heeft een qua model en kleurstelling vrijwel identieke Zaria die nog kleiner is en met ook zo’n prachtige sunburst bronskleurige wijzerplaat, die ze liever draagt. Dus is deze bij mij in de collectie ouwe Russen gebleven. Ik vind haar (het horloge, niet mijn dochter) vierkant genoeg om in deze presentatie te passen.
Pobeda met 2602 uurwerk
We gaan verder met een oudje uit Zwitserland. Ook dit horloge is met zijn 20 mm excl. kroon en 37 mm over de lugs best klein, maar stamt uit een tijd, ik schat rond 1935, dat zo’n formaat heel gebruikelijk was voor heren polshorloges. Tegenwoordig zou het zelfs vergeleken met een modern dameshorloge aan de kleine kant zijn. Het is een Rodana. Het merk is later bekender geworden met een lettertje meer namelijk Rodania. Een zeer elegant klokje met een enigszins gebogen vorm in het, je raad het al, schoenpoets doos kastje. Door de gebogen vorm ligt het lekker op de pols. Er zit een Rodana gesigneerd, mogelijk manufactuur uurwerkje in. Een kaliber nummer heb ik nog niet kunnen ontdekken, onder de balans staat niks. Mogelijk bevindt zich, zoals bij meer uurwerkjes uit die tijd een typenummer op de voorzijde maar ik heb de wijzerplaat er nog niet af durven halen. Het zou sowieso geserviced moeten worden, want het klokje loopt moeizaam. In dat geval is dan ook misschien het kaliber nummer te achterhalen. De zilveren wijzerplaat is nogal beschadigd (vocht?). Voorlopig laat ik het maar zo. Een leuk collectors item in de verzameling ouwe klokkies. Vierkant? Ach, rechthoekig is ook een beetje vierkant.
Rodania met onbekend uurwerk
De volgende. Een echte dame deze keer en ook echt helemaal vierkant. Het is een Bifora met een in house Bifora 84 uurwerkje er in Ook al weer net als al de andere horloges in deze presentatie, m.u.v. de quartz Bulova, een handopwinder. Ze heeft een beetje mottige wijzerplaat, maar omdat het verder zo’n elegant klokje is mag ze toch blijven. Ze zal uiteindelijk wel weer eens aan een damespols terechtkomen. Niet de pols van Mevrouw Lexaf. Zij vind dit klokje niet mooi, zij draagt het liefst een moderne kleine Mondaine.
Bifora 84
Als één na laatste een klokje waar ik zelf veel knutselplezier aan heb beleefd. Ze mag hier meedoen omdat ze rechthoekig / vierkant is. Het is een piepklein (14,5 x 27mm) stokoud Prisma dameshorloge, wat ooit een met een lotje junk, zeg maar schroot, materiaal binnen kwam. Ik schat haar geboortedatum uit begin jaren '30. Het uurwerkje bleek nog wel te lopen en het kastje en de wijzerplaat waren ook nog aanvaardbaar. Echter, het glaasje ontbrak. Dus heb ik met veel gepruts, gevloek en gesteun gezaagd en gevijld. En zo heb ik er toch een passend plexiglas venstertje voor weten te maken. Omaatje weer springlevend. Elders op HF staat er nog wel een verslagje over hoe dit lieve oude dametje van de kliko werd gered.
Prisma met onbekend uurwerk
Tenslotte, echt als laatste nòg een van de kliko gered wrakje. In een lotje ‘Parts & Repair’ horloges via Ebay uit Engeland zat een vierkant (rechthoekig) dameshorloge van het (naar bleek) Zwitserse merk Giralux (van Foska SA uit Biel/Bienne volgens Mikrolisk) Het kastje meet 22 x 28 mm. Het uurwerkje wat er in zit is piepklein, slechts 16mm dorsnede, maar een perfecte verkleinde uitvoering van zoals een normaal Zwitsers heren uurwerk er uit hoort te zien. Prachtig gemaakt. Alleen is alles zo klein dat ik niet kan lezen wat er voor typenummer onder de balans staat. Daarvoor moet ik haar uit elkaar halen en dat ga ik dus niet doen, want ze loopt goed en op tijd. Het andere en grotere probleem was het vast aangelaste mesh /milanese (hoe noem je zoiets?) bandje. De clip waarmee het ene uiteinde aan het andere bevestigd moet worden ontbrak. Ik heb eerst geprobeerd daar een alternatief onderdeeltje aan te solderen (!) maar dat ging natuurlijk niet werken. Uiteindelijk heb ik een andere oplossing bedacht met een sleufgat in het bandje, waarmee het toch gesloten kan worden zodat het horloge nu weer draagbaar is. Hier onder te aanschouwen en tevens het laatste exemplaar in deze presentatie.
Giralux met onbekend Zwitsers uurwerkje
Er zwerven nog een paar min of meer vierkante horloges rond in huize Lexaf, o.a. de Zodiac tank van mijn vader en een paar stokoude zilveren ‘cushion’ vormige (is ook vierkant toch) trench watches, maar die zijn dan wel weer goed voor een ander verhaal.
Om het verhaal af te sluiten hier nog een paar plaatjes van de hele hier gepresenteerde kudde, gewoon omdat het zo leuk is om ze allemaal bij elkaar te laten zien.
Dank, HF vrienden, voor het lezen en kijken en tot de volgende keer.
Lex
In ieder geval goed begin van deze dag.
