Het topic van vorige week leverde enorm veel leuke reacties op (dank daarvoor allemaal). Een veelgehoorde vraag was om er een verlof aan te geven en andere horloges te behandelen.
Gelukkig heb ik nog wat archiefmateriaal, hierbij dus part deux 
Check hier het topic van vorige week:
Disclaimer:
Voordat we verder gaan, wil ik benadrukken dat ik geen , ik herhaal geen horlogemaker/expert ben op dit vlak.Ik sta dus ook niet in voor de kwaliteit van mijn eigen analysis en conclusies.
Intro
Voor het topic van vandaag heb ik een drietal op de pijnbank gelegd. Qua stijl zitten de horloges in hetzelfde spectrum, echter qua uitvoering (en prijsstelling) zijn het drie verschillende horloges.
Jaeger-leCoultre Reverso Tribute Small Seconds
- Kast: 45.6mm X 27.4mm. dikte: 8,7mm. Staal
- Uurwerk: Jaeger-LeCoultre calibre 822/2 - handwinder- 42 uur gangreserve - 108 onderdelen
- Huidige prijs: €10.300,-
Vacheron Constantin Traditionele Small Seconds
- Kast: 38mm, dikte: 7,77mm, witgoud
- Uurwerk: cal. 4400 as, handwinder, 50 uur gangreserve. 127 onderdelen, Geneva Seal
- Huidige listprijs: €24.600,-
A. Lange & Söhne Lange 1 (ref. 101.022)
- Kast: 38,5mm, dikte: 9,9mm, geelgoud
- Uurwerk: L901.0, handwinder, 72 uur gangreserve. 365 onderdelen (saignant detail, dit specifieke uurwerk gebruikt dezelfde JLC tandwieloverbrenging als in de JLC cal, 822 van hierboven)
- Huidige listprijs: €40.700,- (nieuwe referentie)
Waarom deze drie horloges?
Allereerst, het zijn drie handopwinders met een kleine seconde, daarnaast zijn het, conform huidige maatstaven, “dress watches”.
Maar voor mij de belangrijkste reden van dit vergelijk, naast het feit dat ik de beelden al in mijn archief had, is dat deze drie horloges/merken bol van de clichés staan.
De Vacheron is natuurlijk onderdeel van de grote drie (Laatste keer dat ik deze term zal gebruiken), en staat al sinds 1755 aan de top van de horlogeketen.
De Lange is de uitdager met handmatige afwerking en kwaliteit hoog in het vaandel. A. L&S zou daarmee rondjes draaien om de “grote drie” en heeft de “aller, allerbeste” afwerking van alle grote horlogemerken.
Dan JLC, the “watchmakers watchmaker”. De technische mastodont die al zoveel horlogemakers uit de brand heeft geholpen met uurwerken, onderdelen en technische ontwerpen. Het is ook een beetje de underdog en wordt niet altijd op waarde geschat door het grote publiek. “Patek kwaliteit voor Rolex geld” hoor je wel eens.
Nou laten we er eens induiken en bekijken of dat echt zo is…
We starten met de basics.
Zoals gezegd zijn het alle drie handopwinders met een kleine seconde complicatie.
De Lange 1 heeft daarnaast ook een gangreserve en de bekende “grosse datum” complicatie. Deze extra complicaties komen met een prijs, letterlijk want de Lange is by far de meest prijzige.
De kast van de Reverso is staal tov de gouden kasten van de andere twee. De ref. Van de Lange 1 heeft een geprinte dial en geblauwde wijzers. Zowel de VC als de JLC hebben een plaat met opgelegde markers.
Op het eerste gezicht lijkt de horloges aan elkaar gewaagd, bij alle drie de horloges is duidelijk te zien dat je iets speciaals in handen hebt.
Lange 1
Als we verder inzoomen op de Lange 1 dan zien we de volledig zilveren plaat. De grosse datum heeft een witgouden venster dat helemaal gepolijst is. Het venster heeft geen duidelijke facetten en de hoeken zijn niet super strak. De wijzers zijn hitte geblauwd en hebben een black polished afdekkapje.
Als we nog verder inzoomen valt op, dat zowel de uren als secondegedeeltes zeer strak uitgevoerde concentrische cirkels hebben. Iets dat niet direct opvalt met het blote oog. op de pols zorgen de cirkels zorgen voor een sunburst effect, dit geeft net dat extra stukje dynamiek. Erg mooi!
Daarnaast heeft de gehele plaat een hele fijne korrel, dit zorgt voor een sprankelende plaat.
Onder een macrolens is te zien dat de print niet overal even strak is (waarschijnlijk mede door de concentrische cirkels). Om de pols is hier overigens niets van te zien.
Zie hier de uitwerking van de subtiele cirkels in de dials.
P.S. nog een leuk weetje; de driehoekjes tussen AUF & AB staan voor de dagen dat er nog gangreserve is. (In totaal dus 5 dagen gangreserve)
Vacheron
Dan de Vacheron. Als we de plaat onder de macrolens leggen dan komt er direct één woord boven. STRAK!
De eveneens zilveren plaat heeft een hele fijne korrel en kent geen enkel smetje. De plaat heeft een gedrukte seconde ring en een gedrukte merknaam, beide zijn waanzinnig strak uitgevoerd.
De opgelegde markers zijn van witgoud en hebben drie facetten. Het opgelegde logo is ook van witgoud en helemaal gepolijst. Prachtig!
De wijzers zijn een vak apart.
Er zijn twee afwerkingen, de ene kant heeft een “frosted” afwerking die overeenkomt met de wijzerplaat, terwijl de andere kant een “black Polish afwerking heeft ontvangen”. Door deze afwerking zit er veel dynamiek in de wijzers. Een subtiel spektakel waar alleen de drager van zal genieten.
Als we gaan “ultra-nerden” dan valt op dat de onderkant van de wijzers dezelfde “Frost” afwerking hebben als de bovenkant. Vacheron heeft hier geen hoekjes geknipt 
Een onderdeel wat ik nog wil benoemen, en dat je niet op de foto’s ziet, zijn de bizarre toleranties van de Vacheron. De wijzerplaat en wijzers zijn zo ongelofelijk plat, echt ongelofelijk. De wijzers zijn zo vlak dat ze wel vloeipapier lijken en de ruimtes tussen de wijzers en de plaat is gewoon niet waarneembaar. Als je naar het horloge kijkt lijkt het alsof je naar een gedrukt vel papier kijkt ipv een werkend horloge. Dit moet je in het echt zien om te ervaren.
Reverso
Het eerste dat opvalt, of beter gezegd, dat je tegemoet knalt is de blauwe sunburst plaat. De plaat speelt met het licht zoals Messi met een voetbal, het laat het alle hoeken van de kamer zien. Qua kleur is er een hoop te zien. De ene keer is de plaat lichtblauw, maar wordt het licht warmer (b.v onder een spotje) dan kleurt de wijzerplaat diep paars, echt een spektakel!
De wijzers en markers zijn niet van witgoud maar zijn gerhodineerd. De markers hebben twee facetten en wijzen prominent naar binnen. De combinatie van de facetten en de sunburst dial maakt dit horloge een feestje om de pols. Telkens als je naar je pols kijkt zie je een miniatuur lichtshow.
Als we een tandje verder inzoomen, dan….
Tja, dit is gewoon niet OK. OP zowel de plaat als de wijzers zie je, onder de macro lens, erg veel smetjes. Ik heb geen idee of dit met het rhodineren te maken heeft maar de wijzers zijn gewoon niet op orde! Ik ken verschillende Tribute eigenaren en allen hebben dezelfde afwerking. Om de pols zie je hier helemaal niets van, dus voor mij geen dealbreaker. Ik ken echter verzamelaars die het horloge hebben teruggestuurd en contact gehad met JLC. Volgens JLC valt dit binnen de marge en doen ze er niets aan.
Nogmaals, voor mij is het zeker geen deal breaker, sterker nog, de JLC is en blijft mijn favoriete horloge, maar hier is wel een duidelijk verschil te zien met de Lange en de VC.
Hier nog even een side-by-side. De blauwe Reverso knalt er echt uit voor mij.
Baby got back
Als we de boel omdraaien dan valt meteen op dat er verschillende filosofieën zijn toegepast. De JLC heeft een dichte deksel (obviously), de Vacheron heeft een strak en zakelijk uurwerk en de Lange is uitbundig een kleurrijk. Hoe dan ook. Deze foto brengt altijd een brede glimlach op mijn gezicht.
Vacheron
Laten we starten met de VC. Achter de saffieren achterdeksel lacht Cal. 4400/1 ons tegemoet. Dit kaliber is een basisuurwerk van Vacheron. Nee, niet basis als in, de instapper, maar het uurwerk vormt de basis van een modulair systeem. Dit uurwerk kan uitgebreid worden met een triple calendar, maanfase, etc.
Het is een traditioneel opgebouwd handopwinder met een gangreserve van 50uur. Waar het uurwerk qua opbouw en functies eenvoudig te noemen is, is het qua afwerking uitzonderlijk.
We zien handmatige Côte de Genève*, anglage* op de bruggen, twee inner angles*, pelage* op de onderste plaat, zwart gepolijste schroeven en tandwielen en een sunburst Brush op de veerton en tandwiel.
Als we verder inzoomen dan valt op hoe perfect de technieken zijn uitgevoerd. De gaatjes van de schroeven zijn allemaal handmatig afgewerkt, de Côte de Genève* is heel fijntjes en bijna foutloos.
De Anglage* is dik en gelijkmatig aangebracht en de inner angle* is heel vloeiend en organisch aangebracht. Voor een massaproductie bedrijf (wat VC in feite is) is dit echt heel knap gedaan, Dit ga je niet vinden op de uurwerken van Patek en AP. Dit kan zich eerder moeten met de independents zoals Laurent Ferrier & FP Journe.
Nu gaan we weer even “ultra-nerden” Hieronder zie je, in het groen, de prachtig uitgevoerde inner angle*. Kijk je naar de rand gemarkeerd in het blauw, dan zie je dan de ronding niet evenredig meeloopt met de ronding van de brug. Een imperfectie als teken van handwerk.
Lange 1
Als we de Lange 1 omdraaien dan valt direct het uitbundige kleurgebruik op. De champagne kleurige 3/4 brug, gouden chatons*, blauwe en zwart gepolijste schroeven. Het geheel is een stuk feestelijker dan de zakelijke Vacheron. Dit exemplaar heeft het oude L901.0 uurwerk. Dit was het eerste uurwerk dat door Lange gebruikt werd. Het uurwerk is ontworpen met de traditionele Glashütte zakhorloges in gedachten.
Voordat we ingaan op de verschillende onderdelen is het interessant dat dit uurwerk bestaat uit deels ingekochte onderdelen. Lange bestond pas net en had niet de middelen om alle onderdelen zelf te ontwerpen/produceren.
De “gear train” (geen idee hoe je dat in het goed NL’s vertaald) komt rechtstreeks uit het JLC kaliber 822 (Dus exact het uurwerk dat ook in de Reverso Tribute zit).
Nou laten we er eens induiken.
We zien de grote 3/4 plaat gemaakt van “German silver”. Dit is een knik naar de (zak)horloge traditie in Glashütte. De 3/4 brug is voor horlogemakers vrij onhandig, want bij iedere aanpassing moet eerst de hele brug eraf. Het grote voordeel van de 3/4 brug is stevigheid en bescherming. Op deze manier worden de tandwielen beschermd, daarnaast voegt de brug extra stabiliteit toe dat het uurwerk beschermd. De brug is gemaakt van “German Silver” (een legering van koper, nikkel en zink. De legering bevat geen zilver). Het “German Silver” is bijna champagne-kleurig en heeft een hele warme uitstraling. Onder de grote brug zitten twee veertonnen (Oftewel; Doppelfederhaus). Hierdoor heeft de Lange 1 een gangreserve van miniaal 72uur (uit mijn ervaring is dit zelfs langer), daarnaast zorgt dit voor een gelijkmatigere verdeling van energie waardoor het horloge accurater blijft lopen.
We zien “Glashutte Striping” (Côte de Genève* maar dan ietsjes breder) en gouden chatons* met blauwe schroefjes. Dit maakt het een kleurrijk en arbeidsintensief geheel.
Wat verder opvalt is de handgegraveerde balansbrug, ook dit is een knik naar Glashütte geschiedenis. Iedere brug wordt door een gespecialiseerde horlogemaker gegraveerd.
Het schijnt zo te zijn dat de in de A.L&S fabriek aan de hand van de gravering kunnen zien wie deze heeft gemaakt. Hoe cool is dat!
Als we dan nog een tandje verder inzoomen, dan zien we één inner angle* (dit is het oude uurwerk, het nieuwe uurwerk heeft geen inner angle meer). Vergelijken met de Vacheron is deze iets minder vloeiend uitgevoerd. De scherpe lijn doet mij vermoeden dat de “vouw” er eerst machinaal wordt ingeslepen, waarna deze handmatig wordt afgewerkt, maar dat weer ik niet zeker. Daarnaast zien we dat de anglage* langs de gehele brug minder strak is dan bij de VC. Ook de anglage* van het “eilandje” in de brug is niet helemaal perfect (zie de groene cirkel).
Laten we weer even terug naar “aarde” keren. Het uurwerk van Lange is een waar kunststukje. De Lange is uitbundig, kleurijk en warm. De Vacheron is Strak, zakelijk, steriel en perfect.
Laat ik het anders zeggen; De Vacheron is alsof je gaat eten bij een sterrenrestaurant, het eten is perfect en gebalanceerd. Maar het is ook erg stijfjes en zakelijk.
De Lange 1 is als een pasta met witte truffel bij die rumoerige Italiaan, misschien niet zo verfijnd maar een ware explosie van smaken en emotioneel lekker.
Reverso
Dan de Reverso, als we deze omdraaien dan…Uuhhmm.
In de Reverso zit de cal. 822. Een time only uurwerk speciaal ontwikkeld voor de Reverso. Het mooie is dat dit uurwerk specifiek gevormd is voor de Reverso kast.
Het uurwerk is een doorontwikkeling en is traditioneel en vrij eenvoudig opgebouwd. Het uurwerk wordt in meer dan een dozijn Reverso’s gebruikt en is het “mass market” product van JLC.
De afwerking is volledig machinaal, er is geen fancy Anglage of andere poespas. De kracht van het uurwerk zit hem in het feit dat zeer compact is en specifiek ontworpen voor de JLC.
Daarnaast; het feit dat A.L&S de “aandrijflijn” van cal. 822 gebruikte in de eerste Lange 1 uurwerken, zegt iets over de kwaliteit van dit uurwerk.
Het is opnieuw een heel verhaal geworden, en opnieuw; ik ga er geen “conclusie” of “winnaar” aan verbinden. Alle drie de horloges vind ik super gaaf. Zoals ik het vorige topic ook al aanhaalde, de afwerking is maar één specifiek onderdeel van de horloge-hobby en verteld lang niet het hele verhaal. Als ik mijzelf als voorbeeld pak, ik heb deze drie horloges in het bezit gehad. In 90% van de gevallen pakte ik de Reverso uit de kist, dit omdat deze telkens weer de grootste glimlach op mijn gezicht bezorgde. Dat staat verder los van afwerking, techniek, prijs, etc.
*Inner Angles
Inner Angles zijn scherpe naar binnen geslepen vouwen. Dit wordt gezien als een van de moeilijkste en meest tijdrovende afwerkingstechnieken (hier komen vijlen, houtjes en diamantpasta aan te pas). Hier een voorbeeld van een inner angle in het cal. 4400 van Vacheron:
*Côte de Genève
Côte de Genève is een decoratieve techniek die wordt gebruikt in de horlogemakerij om de afwerking en esthetiek van uurwerken te verbeteren. Deze techniek bestaat uit het aanbrengen van gelijkmatig gepolijste lijnen, meestal parallel, op verschillende onderdelen van het uurwerk, zoals bruggen en rotors. Het doel van deze afwerking is niet alleen om het uiterlijk van het horloge te verbeteren, maar ook om eventuele onregelmatigheden en krassen te verbergen, daarnaast zou het helpen om stof en vuil op te vangen (waardoor het niet in de tandwielen terecht komt)
*Angalge
Anglage is een techniek waarbij de randen van onderdelen, zoals bruggen en platen, worden afgeschuind en gepolijst. Dit proces, meestal met de hand uitgevoerd.
*Perlage
Perlage is een techniek waarbij kleine, overlappende cirkelvormige patronen worden aangebracht op horlogeonderdelen zoals de basisplaat of de bruggen. Deze methode, vaak met de hand uitgevoerd met een draaiende borstel of slijpschijf, verbetert de esthetiek en verbergt kleine onvolkomenheden in het metaal.
*Gouden Chatons
Golden chatons zijn kleine, meestal ronde, gouden houders die gebruikt worden om lagers in uurwerken te bevestigen. Vroeger was het heel uitdagend om gaten te boren waar de lagers exact in pasten, gouden chatons werden gebruikt omdat goud zachter is en je de lager er beter in kan drukken. Ik zie het een beetje als montage-kit tussen de lager en de brug.
En wat een beauty’s, alle drie 
