Goedenavond allemaal,
Met heel veel enthousiasme deel ik graag een hoop informatie over Christiaan van der Klaauw - Planetarium.
Het Planetarium was een van de eerste horloges die ervoor heeft gezorgd dat de horloge hobby mij te pakken kreeg. Na lang wachten, goed zoeken en vooral veel geduld: Is het Planetarium er eindelijk gekomen!
De Grail Aanwinst, van der Klaauw Planetarium!
Dit verhaal is bijzonder uitgebreid geworden. Ik ben de afgelopen 10 jaar bezig geweest met dit horloge, en veel verhalen/informatie heb ik hier opgeschreven. Hoe meer ik opzocht over dit horloge, hoe enthousiaster ik werd. Vandaar dat het een stuk uitgebreider is geworden, een overzicht van begin tot einde.
Vanwege de beperking van Horlogeforum van maximaal 32.000 tekens per topic, zal ik hier verschillende topics van maken.
In dit topic zal ik de eerste 4 punten noemen, later volgt de rest!
Veel foto’s van eigen horloge zullen bij “Review” volgen, nog even geduld daarvoor!
1. Waarom een topic maken?
2. Hoe de fascinatie is begonnen
3. Geschiedenis van der Klaauw
4. Geschiedenis Planetarium horloge
5. Zoektocht en aanschaf
6. Werking van het Planetarium
7. Wanneer zijn welke planeten aan de hemel zichtbaar?
8. Review
9. Conclusie
Disclaimer: Ik ben geen horloge expert, dit is vanuit hobby, pure liefhebberij geschreven. Daarnaast ben ik geen fotograaf, niet eens een amateurfotograaf. Alle macro foto’s zijn gemaakt met een lens van een paar euro van aliexpress met een clip op een iPhone bevestigd.
1. Waarom een topic maken?
Voor we beginnen: Waarom zou ik eigenlijk zo een uitgebreid topic maken? Tijdens de zoektocht heb ik veel informatie over het Planetarium verzameld op verschillende websites/verhalen gehoord, het leek me leuk om die te verzamelen en op te schrijven. Dit was er niet eerder van gekomen. Datzelfde wilde ik doen met de zoektocht, de aanschaf en de werking van het planetarium, allemaal er niet van gekomen. Nu ik het horloge twee maanden om de pols heb, leek het me leuk om een review te schrijven en dan gelijk alles in een keer bij elkaar te verzamelen. Als één groot overzicht!
De topics op dit forum zijn geweldig, neem bijvoorbeeld @Bwatched, met zijn recente G.A. (GRAIL! AANWINST!) | Patek Philippe 5170G (link: Een G.A. (GRAIL! AANWINST!) | Patek Philippe 5170G | Macro shots post 174 ), waarvan ik de titel geleend heb, of zijn macro series/Battle Royal. Maar ook topics van @HanDavinci, die niet gangbare meningen leuk weet te verkondigen, en bijvoorbeeld in 2021 een leuk lijstje maakte (link: HanDavinci's Droomlijst ). Of @Bidle met geweldige NA topics over de mooiste horloges, al in 2017 (link [BR] Patek 5170G-010 en [BR] Vacheron 82172/000R-9382 ). Ook @koen heeft op dit forum verschillende projecten uitgebreid laten zien (link: https://www.horlogeforum.nl/t/voor-na-rolex-datejust-1600-met-waterschade/195604 ), waar uiteindelijk ook een vriendschap uit is ontstaan. Behalve horloges zijn er ook topics, zoals recent van JeR die een planetarium gaat bouwen, erg leuk om te volgen (link: Op naar een planetarium aan mijn plafond ), om nog niet eens over stefanketelaars te beginnen… En zo zijn er nog tal van andere topics, veel andere leden, echt teveel op op te noemen, die dit forum erg leuk maken!
In 2019 heb ik een uitgebreid topic gemaakt over de IWC Portugieser Chronograph LE ref. 3716 (link: Review: IWC Portugieser Chronograph LE ref. 3716 (Waarschuwing: veel tekst + foto’s) ), naast alle reacties, is het leuk om zelf terug te lezen, of voor naslag. De achtergrond, het verhaal, geschiedenis, van een horloge dragen voor mij bij aan het gevoel voor een horloge. Het enthousiasme op dit forum werkt erg aanstekelijk, vandaar dat ik ik graag mijn enthousiasme wil delen voor dit van der Klaauw Planetarium horloge en de aanloop ernaar toe.
2. Hoe de fascinatie is begonnen
Een van mijn eerste “Holy Grail” horloges, een van de eerste horloges waardoor ik het horlogevirus te pakken kreeg, was de Christiaan van der Klaauw - Planetarium. Dit was niet alleen het begin van mijn fascinatie voor het Planetarium, maar ook voor horloges in het algemeen.
Gif van balans van ETA2824, het basisuurwerk van het Planetarium welke het uiteindelijk geworden is.
Rond 2010 werd ik enthousiast over horloges, in het specifiek mechanische horloges. Dat een horloge, zonder computerchip/elektriciteit, maar met enkel tandwielen/veren/schroefjes, de tijd kan bijhouden tot een paar seconde per dag: dat was toch wel erg bijzonder. Tot mijn verbazing bestonden er ook perpetual calendars, mechanische horloges waarbij niet alleen de tijd, datum en jaar weergegeven werd, maar ook rekening gehouden wordt met schrikkeljaren: geweldig!
En toen… toen zag ik het van der Klaauw - Planetarium horloge voorbij komen. Een volledig mechanisch horloge, wat de stand van de eerste 6 planeten weergeeft. Waarbij bijvoorbeeld Mercurius een rondje draait in 88 dagen, de aarde in 365 dagen, en de buitenste op het horloge, Saturnus, één rondje draait in 29,5 jaar draait! Ongelofelijk.
Foto vd Klaauw- Planetarium, die het enthousiasme opwekte. Bron: https://www.ablogtowatch.com/christiaan-van-der-klaauw-planetarium-watch-available-on-james-list/
Duidelijk was dat het Planetarium mijn aandacht had. In 2012 kwam ik op dit forum terecht, waar tal van bijzondere topics te lezen waren. Een jaar later, 2013, kwam het topic van DXM83 waarin hij zijn nieuwe aanwinst liet zien: een van der Klaauw Planetarium ( Mijn laatste? ) ! Het plezier spatte van het topic en de foto’s zijn geweldig. Dat topic kwam precies in de periode dat ik steeds meer naar een Planetarium aan het kijken was, dat is sindsdien niet meer opgehouden. Ik word nog steeds enthousiast als ik de foto’s van DXM83 zie:
Bron foto’s: DXM83, Mijn laatste?
Ik was toen, en ben nog steeds, verbaast dat iemand dit horloge heeft ontworpen en gemaakt. Deze verbazing, verwondering, heeft een grote rol gespeeld voor mijn enthousiasme voor horloges in het algemeen. Dit horloge is altijd een van mijn Grail Watches gebleven. De laatste jaren heeft de zoektocht steeds meer concrete vorm gekregen, en ruim 10 jaar later is het horloge eindelijk gekomen!
3. Geschiedenis van der Klaauw
Om het enthousiasme voor het Planetarium horloge beter te begrijpen, is het leuk om te weten waar de man, en het merk, Christiaan van der Klaauw vandaan komt.
Christiaan van der Klaauw werd in 1944 geboren in Leiden en heeft daar de Leidse Instrumentmakers School gevolgd. Deze school is opgericht door Kamerlingh Onnes, 1901. Met behulp van deze school is in 1908 helium voor het eerst vloeibaar gemaakt, bekende onderzoekers als Einstein, Bohr, Lorenz en Röntgen hebben op deze school gewerkt. Het was als het ware een “school voor uitvinders”.
Christiaan van der Klaauw ging dus naar dezelfde school, en deed tijdens deze periode zijn praktijkervaring op in de Leidse Sterrenwacht. Bij deze sterrenwacht werd hij gefascineerd werd door astronomie, welke later verwerkt zijn in de klokken, horloges en nog steeds de fundering van het merk is. Zelf heb ik gestudeerd in Leiden. Ik heb regelmatig langs deze Leidse Sterrenwacht gefietst, erg toevallig.
Bron: leiden-toerisme.nl
Na de Leidse Instrumentmakers School heeft Christiaan de opleiding Klokkenmaker gevolgd. In 1967 is hij naar Joure gegaan en is hij klokken gaan maken. In 1974 is Christiaan van der Klaauw zelfstandig begonnen. In 1994 maakte hij zijn eerste horloge en in 1999 presenteerde hij zijn planetarium.
Christiaan van der Klaauw naast zijn klok Planeto Astrolabium
Bron: http://amsterdam-watch.blogspot.com/2011/08/?m=1
Advertentie uit 17-12-1993, de Telegraaf
Bron: deplher.nl
Christiaan van der Klaauw bezig met polshorloge.
Bron: http://amsterdam-watch.blogspot.com/2011/08/?m=1
In 2009 werd Christiaan van der Klaauw 65 jaar en werd opgevolgd door Daniël en Maria Reintjes. Christiaan, Daniël en Maria kenden elkaar al en in de periode hierna is Christiaan nog betrokken gebleven. Daniël en Maria hebben zich bezig gehouden met het ontwerp van de horloges en marketing van het bedrijf.
Bron: https://www.klaauw.com/nl/history
In 2022 kwam Pim Koeslag bij van der Klaauw, als horlogemaker en meerderheidsbelang. Dit jaar is hij CEO van het bedrijf geworden. Pim Koeslag heeft een indrukwekkend CV, met onder andere Technical Director bij Frederique Constant waar hij 30 uurwerken heeft ontworpen. Ik zou nog veel meer kunnen vertellen over Pim Koeslag, maar hier een twee leuke links voor de geïnteresseerde: 0024 heeft een bijzonder leuke podcast met hem gemaakt, aanrader om een keer te luisteren: https://www.0024watchworld.com/0024-horlogepodcast-1-pim-koeslag-over-zijn-ongelooflijke-carriereswitch/ en New York Times heeft een leuk illustratief stuk geschreven: https://www.nytimes.com/2023/04/03/fashion/watches-pim-koeslag-the-netherlands.html . Persoonlijk vind ik het erg goed nieuws dat Pim Koeslag CEO is geworden.
Pim Koeslag naast het oude model Planetarium gezet.
Bron: https://monochrome-watches.com/industry-news-ex-frederique-constant-pim-koeslag-acquires-dutch-watch-brand-christiaan-van-der-klaauw/
Vorig jaar is het bedrijf van der Klaauw van Joure naar Naarden verhuisd, een prachtige locatie. Begin dit jaar heb ik deze nieuwe locatie bezocht. Een bijzonder gastvrij bezoek, waarbij een van de horlogemakers, Sebastiaan, veel heeft uitgelegd. Pim Koeslag liep even langs en maakte ook een praatje, een erg leuke en positieve ervaring. Op dat moment bestond het bedrijf uit slechts 9 personen, waarvan 5 horlogemakers, inclusief Pim Koeslag. Dit is een stuk kleiner dan ik had verwacht. Naar horen zeggen produceren ze rond de 200 horloges/jaar, met verwachting dat ze de komende jaren blijven groeien.
Foto’s: Van der Klaauw’s locatie in “Het Arsenaal”, Naarden
Dat Pim Koeslag huidig CEO is van dit bedrijf, vind ik prachtig. Een kundig horlogemaker met genoeg plannen voor de toekomst. Een van de gevaren van een horlogemerk welke gedragen wordt door de oprichter, is dat na zijn pensioen het merk, met alle kennis en service, stopt. Gelukkig is deze overgang bij van der Klaauw goed gelukt. Van der Klaauw is een prachtig bedrijf dat nog steeds aan het groeien is, ook na het pensioen van Christiaan zelf. Ik ben erg benieuwd wat het in de toekomst gaat brengen.
Foto’s: De ontvangsthal en werkplaatsen bij van der Klaauw.
Christiaan van der Klaauw is het enige horlogemerk ter wereld wat zich volledig focust op astronomische complicaties. Sinds de oprichting in 1974 hebben ze meerdere prijzen gewonnen, waaronder de Grand Prix d’Horlogerie de Genève (ook wel “de oscars van de horloges”), benoemd tot ‘Haute Horlgerie’ door de FHH (wat slechts 65 horlogemerken zich kunnen noemen) maar misschien nog indrukwekkender is dat Christiaan van der Klaauw sinds 1989 lid is van Académie Horlogère des Créateurs Indépendants (AHCI). De AHCI is een select gezelschap met bijzondere horlogemakers, zoals George Daniels, Philippe Dufour, Kari Voutilainen, F.P. Journe en meer. Voor de geïnteresseerde is het erg leuk om over de AHCI te lezen: https://www.ahci.ch/members/ .
Fotos: Werkbanken bij vd Klaauw waar aan Real Moon Joure gewerkt wordt.
Meer geschiedenis over de man en het merk, is op de website van der Klaauw te vinden: https://www.klaauw.com/nl/history .
4. Geschiedenis Planetarium horloge
In 1999 presenteerde Christiaan van der Klaauw zijn “Planetarium 2000”. Dat is nog steeds het kleinste mechanische planetarium ter wereld. Christiaan van der Klaauw heeft deze complicatie zelf ontwerpen en gemaakt. Hiervoor gebruikte hij een bestaand uurwerk, waar hij zelf deze complicatie opbouwde in zijn garage in Heerenveen.
Dit eerste model, “Planetarium 2000” heeft twee verschillende uurwerken gehad en is in de periode van 2000-2009 gemaakt. Voor de aller eerste planetaria is als basisuurwerk een Glashütte Original Caliber 39 (GO 39) gebruikt. Dit uurwerk is maar voor een korte periode gebruikt. Bij navragen bij van der Klaauw waarom deze uurwerken niet meer gebruikt werden, zeggen ze dat ze de precieze reden niet weten. Verder is het afhankelijk van wie je het vraagt waarom het Glashütte uurwerk niet meer gebruikt werd, welk antwoord je krijgt.
Een van de eerste Planetarium modellen met Glashütte Original Caliber 39. Bron: https://jzandf.com/about/
Bron foto: https://monochrome-watches.com/collectors-series-christiaan-van-der-klaauw-planetarium-millennium/
Er gaan verhalen de ronde dat Christiaan van der Klaauw vond dat in de GO 39 een fout in het ontwerp zat, welke ze niet wilden toegeven. Na onenigheid zou daarna de samenwerking verbroken zijn.
Een ander verhaal is dat Christiaan van der Klaauw in zijn advertenties het slogan “Hollands vernuft met Zwitserse precisie” gebruikte. Dit viel niet goed bij de toenmalig directeur van Glashütte Original, Dhr. Pfeiffer, die Christiaan hierop aansprak op Baselworld in 2000. Het gesprek zou vervolgens dermate uit de hand gelopen zijn, dat de samenwerking werd beëindigd.
NB: Deze advertenties heb ik geprobeerd te achterhalen, zonder resultaat tot zover.
Het laatste verhaal noemt simpelweg dat het GO 39 simpelweg niet krachtig genoeg zou zijn om het planetarium aan te drijven, en daarom gekeken is naar een ander uurwerk.
Bronnen voor deze verschillende verhalen zijn verschillende mondelinge verhalen, maar ook http://amsterdam-watch.blogspot.com/2010/04/christiaan-van-der-klaauw-10-jaar.html verschillende forumleden, zoals hendrik en Hannus en anderen. Wat er precies gebeurt is, blijft een raadsel.
Bron: chrono24.com
Hierna werd het bekende ETA 2824 uurwerk gebruikt. Een bekend, veel gebruikt en betrouwbaar uurwerk. Dit uurwerk deed zijn taak voor het planetarium goed, en was des tijds ruim verkrijgbaar. Christiaan van der Klaauw was verantwoordelijk voor het technische gedeelt: hij maakte de complicaties en zorgde voor montage van het geheel. Voor de afwerking gingen de horloges naar Jochen Benzinger.
ETA 2824 in Planetarium, met handgemaakte rotor en bewerkt door Jochen Benzinger.
Bron: https://monochrome-watches.com/christiaan-van-der-klaauw-planetarium-2000-collector-interview/
Bron: chrono24.com
Bij Jochen Benzinger wil ik even stilstaan. Jochen Benzinger is een meestergraveerder en expert in Guilloché techniek, uit Duitsland. Jochen Benzinger verzorgde voor de planetaria de afwerkingen: een met hand bewerkte zilveren Guilloché wijzerplaat, een handgemaakte rotor en gegraveerd uurwerk. Dit alles met machines/instrumenten waarvan sommige nog uit de 19e eeuw komen. Jochen werkt zonder microscoop, heeft zijn leven hieraan gewijd en is een absolute meerster hierin geworden.
Jochen Benzinger in zijn atelier en achter een rose engine bezig met het guillocheren van een wijzerplaat.
Bron: https://www.benwatches.ch/jochen-benzinger
Jochen Benzinger staat bekend om het met maken van guilloché wijzerplaten en zijn hand gravures.
Jochen Benzinger die een wijzerplaat van Guilloché voorziet. Bron: youtube.com/watch?v=XDF-Y5QItMk
Jochen Benzinger die met de hand gravuren aanbrengt. Bron: youtube.com/watch?v=c2TuYU1-nA4
Bij het lezen en kijken naar artikelen over Jochen Benzinger kwam ik op watchprosite een mooi gedetailleerd artikel tegen over hem. In dat artikel staat erg toevallig een foto waarop Jochen een rotor voor van der Klaauw aan het maken is:
Benzinger bezig met het maken van een van der Klaauw rotor. Bron: https://www.watchprosite.com/independents/commissioning-a-unique-piece-to-celebrate-traditional-craftsmanship-jochen-benzinger-with-svend-andersen/16.1186616.9527456/
Over Guilloché, Jochen Benzinger is nog veel meer te vinden. Hier zou een compleet ander topic aan gewijd kunnen worden. Yvo Staudt heeft een mooie video gemaakt waarin hij Jochen en zijn werk mooi beeld brengt: http://youtu.be/SFfLWvwN1Bk. Ook bij Watchfinder & Co hebben ze een leuke video gemaakt over Jochen Benzinger: http://youtu.be/1c_jzzP0K6Y
De uurwerken van de planetaria werden met hand voorzien van graveringen, waardoor subtiele onderlinge verschillen zijn. De rotor werd volgens een standaard ontwerp gemaakt, met de optie om deze te personaliseren: bijvoorbeeld met initialen of een figuur erin verwerkt. Voor de planetaria horloges maakte Jochen Benzinger twee verschillende types wijzerplaten: met guilloché patroon reikend tot de buitenkant van de wijzerplaat of tot de uurmarkering.
De twee verschillende Guilloché patronen op wijzerplaat van Planetarium 2000 horloges.
Bron foto links: https://monochrome-watches.com/collectors-series-christiaan-van-der-klaauw-planetarium-millennium/
Bron foto rechts: https://www.juwelierburger.com/NL/verkochte-horloges/christiaan-v-d-klaauw/planetarium-2000-rose-gold-8230
Het verven van de planetaria en planeten, deed Christiaan van der Klaauw zelf. Dit deed hij met olieverf. Elk planetarium is dan ook net anders, met een variatie in kleur van de planeetschijven en verschil in kleuren van de planeten, hier een paar voorbeelden:
Bronnen van foto’s, van links naar rechts, van boven naar onder: 1. https://forumamontres.forumactif.com/t117215-une-belle-complication-astronomique 2. https://www.awco.nl/shop/archive/a-c_van_der_klaauw/planetarium-18k-rose/ 3. https://monochrome-watches.com/christiaan-van-der-klaauw-planetarium-2000-collector-interview/#image-gallery-4 4. https://www.sothebys.com/en/buy/auction/2020/watches-weekly-new-york-20/christiaan-van-der-klaauw-planetarium-2000-a 5. Eigen foto 6. https://monochrome-watches.com/collectors-series-christiaan-van-der-klaauw-planetarium-millennium/ 7. https://www.juwelierburger.com/NL/verkochte-horloges/christiaan-v-d-klaauw/planetarium-2000-rose-gold-8230#gallery-2 8. Eigen foto
In die tijd werkte Christiaan van der Klaauw vanuit zijn garage in Heerenveen en adverteerde hij in de Telegraaf. De horloges werden onder andere verkocht vanuit zijn garage, waar zijn vrouw de koffie kwam brengen. Ik heb gezocht naar de advertenties van van der Klaauw in de telegraaf, maar deze niet gevonden. Ik heb advertenties van van 1978 tm 1994 gevonden via een database. Hierna kan ik geen advertenties meer vinden: ook niet via Telegraaf. Mocht iemand deze advertenties hebben: dan hoor ik het graag!
Een van de eerste locaties waar Christiaan werkte aan de planetaria.
Bron: maps.google.com
Deze combinatie van twee vakmensen is in mijn ogen perfect:
- Christiaan van der Klaauw is een wiskundig/technisch genie, ontwerpt en maakt horloges zelf in zijn garage, een absolute topman binnen zijn gebied.
- Jochen Benzinger zorgt op hoog niveau voor de afwerking van deze horloges, ook een absolute topman binnen zijn gebied.
- Op deze manier van beiden werelden het beste!
Dit ‘oude’ model, “Planetarium 2000” is gemaakt van 2000 tot 2009. Hierna volgde van 2009-2013 een overgangsperiode met nieuwe versie van het Planetarium horloge. Dit was tijdens de overname door Daniël en Maria Reintjes. Omdat het bedrijf van der Klaauw toen 35 jaar bestond, werd gekozen voor het maken van 35 stuks. Het is onbekend of deze allemaal verkocht zijn.
Tijdens deze overgangs periode werd het nieuwe logo al gebruikt: Een zon met 12 klauwen, ipv de “kippenpoot” die eerder gebruikt werd. Wijzerplaten met het oude logo waren ook nog mogelijk. Daarnaast werd een ander uurwerk gebruikt, dit mede omdat ETA leveringen aan bedrijven buiten de Swatch groep ging veranderen, Christiaan wilde daar niet afhankelijk van zijn. Christiaan had een partij NOS uurwerken A.Schild 1151 (AS 11515) ingekocht. Dat is een automatisch uurwerk met 28.800 vph (4Hz) met uni-directionele winding: uurwerk windt maar naar 1 kant, ipv bi-directioneel bij ETA2824. Verder lijkt het een vergelijkbaar uurwerk, hoewel hier erg weinig informatie over te vinden is.
Foto van AS-1151 uurwerk met gedemonteerde rotor.
Bron: Nivelacuso, Het merk Christiaan van der Klaauw is klaar voor de toekomst
Daarnaast werden in deze overgangsperiode de wijzerplaten op een andere manier gemaakt, Amsterdam Watch Company schreef daarover: “Het vergde enige stevige investeringen (computergestuurde freesmachines) maar het bleek de moeite waard: de afwerking kan nu nóg strakker en de kwaliteit is compleet in eigen handen.” Hierbij maakte van der Klaauw voor een groot gedeelte de wijzerplaten zelf, en niet meer allemaal via Jochen Benzinger.
Als laatste verschil was het planetarium enkel in goud of platinum te krijgen, niet meer in staal.
Het Planetarium tijdens de “overgangsperiode” 2009-2013. Bron: Het merk Christiaan van der Klaauw is klaar voor de toekomst
Na 2013 werd het Planetarium in een nieuw ontwerp uitgebracht. Dit model is nog steeds het huidig verkrijgbare model. Dit nieuw ontwerp werd toegepast op veel horloges bij van der Klaauw, dit voor een universeel en herkenbaar uiterlijk. Een nieuw design voor het gehele merk. Dit hield onder andere in dat het planetarium naar 6 uur werd verplaatst en de datum en maand aanduidingen van twee subdials naar één subdial op 12 uur verplaatst werd. Dat nieuwe, algemene ontwerp voor verschillende modellen bij van der Klaauw is hieronder te zien:
Foto: signatuur van der Klaauw
Bron: https://www.klaauw.com/nl/signature
Naast een nieuw ontwerp, kreeg het planetarium weer een nieuw uurwerk. Dit is het 4e uurwerk dat in het Planetarium heeft gezeten, en wordt tegenwoordig nog gebruikt. Dit nieuwe uurwerk is de technotime TT 738. Het grote voordeel van dit uurwerk is deze een dubbele veerton heeft, met daardoor een gangreserve van 96 uur: 4 dagen. Voor een planetarium is een langer gangreserve handig.
Bij dit model wordt de rotor niet meer gemaakt door Jochen Benzinger, en is het planetarium ook op een andere manier afgewerkt. Op de website kan middels de configurator worden gekozen uit een combinatie van verschillende materialen voor de kast, soorten en kleuren voor de wijzerplaat/kleur wijzers, de kleur van het leren band en type sluiting. Daarnaast heeft het moderne planetarium volgens mij geen secondewijzer meer?
Huidige versie van Planetarium met gouden kast en witte wijzerplaat. Bron: Van der Klaauw, FaceBook
Modern Planetarium met aventurijn wijzerplaat, ander afgewerkt planetarium, andere rotor en nieuw uurwerk.
Van het planetarium zijn in de begin jaren vanaf 2000 ongeveer 5 stuks per jaar verkocht. In 2021 won het ‘CVDK Planetarium Eise Eisinga’ de Calendar and Astronomy Watch Prize bij de Grand Prix d’Horlogerie de Geneve (GPHG). In 4 maanden tijd hierna werden rond de 20 planetaria verkocht.
Planetarium in Limited Edition Eise Eisinga editie. Bron: Van der Klaauw op FaceBook, close-up van Instagram Pim_Koeslag
Buiten het horloge om, is een verschil tussen het oude en nieuwe model ook de levering, de doos. Bij het oude model kwam het horloge in een zwart pianolak doosje kwam, het nieuwe model komt in een prachtige kist met horlogewinder erbij.
De levering bij “oud” model Planetarium: zwarte pianolak horlogedoos, garantiekaart en een handleiding geschreven door Hans Noordmans. Bron: Sotheby’s
De huidige levering van het Planetarium horloge: prachtige box, inclusief horlogewinder en meer. Bron: klaauw.com
Bij het oude model kwam een handleiding geschreven door Hans Noordmans, over deze geweldige astronoom later meer, bij “7. Wanneer zijn welke planeten aan de hemel zichtbaar?”. In deze handleiding probeert Noordmans onder andere de wet van Kepler uit te leggen. Vrij ingewikkelde materie voor mij. Als je dat stuk eindelijk doorwas, krijg je de tweede wet van Kepler uitgelegd. Na een paar keer doorlezen is deze handleiding nog steeds niet geheel duidelijk. Is deze theorie bedoelt voor iedereen die dit horloge kocht? Ik kan het mij niet voorstellen. Maar dat het horloge, tot de handleiding aan toe, een creatie was van pure liefhebberij: dat is duidelijk!
Een stuk uit de handleiding geschreven door Hans Noordmans.
Van het oude model, het “Planetarium 2000”, zijn in totaal <50 stuks gemaakt. Dat zijn alle verschillende uitvoeringen bij elkaar: met GO 39 of ETA2824 uurwerk, alle verschillende kasten, alle planetaria bij elkaar. Dit model is gemaakt van 2000-2009. Ik had een duidelijke voorkeur voor dit ‘oude’ model: het idee dat Christiaan van der Klaauw zelf deze horloges heeft gemaakt en beschilderd, dat ze met de hand bewerkt zijn door Jochen Benzinger, het algemene ontwerp: prachtig.
Een zoektocht naar een van deze “Planetarium 2000” horloges was dus uitdagend, maar met veel geduld gelukt!
Tot zover dit topic met de geschiedenis van der Klaauw en het Planetarium horloge.
Het vervolg op dit topic volgt, dan:
- Zoektocht en aanschaf
- Werking van het Planetarium
- Wanneer zijn welke planeten aan de hemel zichtbaar?
En als laatste zal volgen:
- Review
- Conclusie
Ze woont al decennia in Naarden en ik denk niet dat ze weet dat CvdK nu op 5 minuten lopen van haar huis zit. Ik wist dat zelf niet eens, dacht dat ze nog steeds in Heerenveen zaten (Joure al heel lang niet meer).